afochízu , nm: afoghígiu, afoghizu Definitzione is pagamentos chi betant is amministratziones (Comunu, Istadu); su pònnere fogos, abbruxamentu; disígiu de fémina, de ómine, de mascu, budhidore fintzes de male, tzacu Sinònimos e contràrios fogagi, pagamenta / cdh. fuchizamentu / fogu / ampuadura, imbritziolu, insuamentu / arrabiori Frases mabadita s'ora chi mi seu fatu braberi: mancu su dinai de s'afoghígiu ndi essit! ◊ dhi funt arribbaus is avisus de pagamentu, is billetus de s'afoghígiu ◊ devo pagare s'afoghizu betzu e nou 2. oe sas feras no sunt timindhe sas temporadas, ma s'afoghizu chi faghet sa zente 3. cun s'afoghígiu, is mascus non si podiant tratenni de isfogai s'istintu ◊ sa picioca dh'iat fatu disigiai e po afoghígiu de sànguni una pampada de fogu dh'iat fertu de suncuna ◊ s'intendiat un'afoghígiu in sa camba e dhi beniat gana de s'iscrafi ◊ ti apu oféndiu, ma dèu puru unu pagu de afoghígiu a conca dh’apu portau!◊ si boliant pasiai líbberus de s'afoghígiu de sa dí de sa coja ◊ funt benendimí is afoghígius de su nervosu abetendi custu dotori! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paiement, taxe Ingresu tax Ispagnolu tributos, impuestos, el pegar fuego, deseo sexual Italianu tributo Tedescu Zahlung, Steuer, Gebühr.
cartèlla , nf Definitzione genia de paperi, mescamente de pagamentos; genia de paperi grussu, pinnigau de dhue pòdere chistire àteros paperis aintru Tradutziones Frantzesu feuille d'impôts, chemise Ingresu income tax form, folder Ispagnolu carpeta Italianu cartèlla Tedescu Steuerbogen, Aktenmappe.
décuma , nf: déguma Definitzione su degunu de totu s'incúngia e de totu is intradas (laore e bestiàmene) chi faiant pagare a sa gente is feudatàrios, sa Crésia; genia de posta po calecuna ispesa; in cobertantza, surra de cropos Sinònimos e contràrios pagamenta / banzu, decumada, surra Frases sos Romanos iscorzaiant sos Sardos faghindhe pagare fintzas duas e tres dégumas ◊ amus pacau focàticos, donativos e décumas a meres istranzos 2. s'oberaju si acúrtziat a sos vetzos e chircat de che lis vogare carchi cosa coment'e déguma pro sa festa 3. déguma ti dao, si no mi lassas sa conca in pasu! Ètimu ltn. decuma Tradutziones Frantzesu dîme, impôt Ingresu tithe, injust tax Ispagnolu diezmo (m) Italianu dècima, balzèllo Tedescu Zehnt, Steuer.
derràma , nf Definitzione parte de unu pagamentu; cosa chi si acàbidat po dha giare a ccn. bisongiosu; cosa chi si narat in giru a bodheta; fintzes dannu Sinònimos e contràrios rata / bodheta, naravèglia, narinzu Maneras de nàrrere csn: a derramas secadas = fatuvatu, dae pagu in pagu; fàghere una d. = collire dinari pro azuare a ccn. Frases in d-una domu dhue tenet sèmpere derramas de pagai 2. cudha derrama chi fit acoglida peri sa bidha che as torradu a istèrrere 3. est in giru sa derrama chi Fulanu est in malas abbas ◊ ant a fàghere sa derrama in bidha, Lussó, già l’ischis chi totu ti cherent bene! 4. su focu batit derramas, disisperu, niedhore e morte (L.Pusceddu) Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu impôt, quête Ingresu tax, share, begging Ispagnolu derrama, colecta Italianu gabèlla, divisióne per quòte, quèstua Tedescu Steuer, anteilmäßige Verteilung, Almosensammlung.
gabbelléri , nm Definitzione chie arregollet is pagamentos Sinònimos e contràrios cabbellotu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu gabeleur Ingresu tax collector Ispagnolu funcionario que cobraba la gabela Italianu gabellière Tedescu Zöllner.
godhèta , nf: colleta Definitzione arregorta de is pagamentos chi betat su guvernu, un'amministratzione Sinònimos e contràrios bodheta 1, pagamenta Frases sa zustíssia fit connota ca si presentabat chin ussieris e remunidores de godhetas ◊ sa godheta la ghetabant a totus su matessi Ètimu ltn. collecta Tradutziones Frantzesu impôt Ingresu tax Ispagnolu impuesto Italianu tassa, impòsta Tedescu Steuer.
pagamènta, pagaméntu , nf, nm Definitzione prus che àteru, cosa de pagare a s’istadu o àteru ente púbblicu Sinònimos e contràrios afochizu, fogagi Frases s'isetore est su chi asigit is pagamentas ◊ iscriat chi l'apo dadu tantu a pagamentu de sa robba chi mi est bendhendhe! ◊ ndi dhi fadeus torrai totu su dinai de is pagamentas chi s'at ghetau Tradutziones Frantzesu paiement, taxe, contribution Ingresu payment, tax Ispagnolu pago, impuesto Italianu pagaménto, tassa, tributo Tedescu Zahlung, Steuer, Gebühr.
tàcia , nf: tassa Definitzione pagamentu, genia de contribbutu, cosa chi s'istadu o un'àteru ente púbblicu betat a pagare a sa gente / istèrriri tàcias a una populatzioni = pònnere o betare pagamentas Sinònimos e contràrios atatzu Frases gei ant a èssiri pagu lillosus, is propietàrius, candu ant a isciri de cust'àtera tàcia!…◊ mi timu chi custu siat po pònniri càncua tàcia noba! ◊ mi tocat a fai su dimóniu cun sa genti po fai pagai is tàcias ◊ cussu fit unu ladru, si faghiat pagare sas tassas de piús de su chi li teviant Ètimu ctl. tatxa Tradutziones Frantzesu taxe Ingresu tax Ispagnolu impuesto Italianu tassa Tedescu Gebühr.
tassài , vrb: tassare Definitzione pònnere o betare tassa, carrigare de tassas, de pagamentos Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu taxer Ingresu to tax Ispagnolu tasar Italianu tassare Tedescu besteuern.