abbucallotàre , vrb: bucallotare Definizione
fàere su bucalloto, a bucalloto, istare o abbarrare che bucallotos, ammammalucaos, incantaos
Sinonimi e contrari
abbabballocai,
abbambanai,
abbarballai,
abbaucare,
abbrabbalucai,
ammammalucare,
atontai,
indormiscai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
abrutir
Inglese
to stun
Spagnolo
aturdir,
entontecer
Italiano
intontire
Tedesco
betäuben.
alloloinài , vrb Sinonimi e contrari
atolondrai
Traduzioni
Francese
monter à la tête,
étourdir
Inglese
to befuddle,
to stun by sleep,
by sun
Spagnolo
aturdir el vino,
el sueño,
el sol
Italiano
stordire col vino,
dal sónno,
dal sóle
Tedesco
durch Wein,
vor Schlaf oder Sonne betäubt sein.
atontài , vrb: atontiai,
atontare Definizione
fàere o essire tontu, fàere a tontu, istare coment'e ammammalucaos chentza cumprèndhere
Sinonimi e contrari
abbambanai,
abbrabbalucai,
abbucallotare,
ammacocae,
ammammalucai,
atolondrai,
atontixinare,
collonare,
improsae
Frasi
sas criaduras no si depent iscúdere, ca las atontat ◊ cussu mobetzugu tontu… a nosu fiat acanta de atontai! ◊ a cussu piciochedhu dh'atóntiant a corpus
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
abrutir,
abêtir
Inglese
to stun
Spagnolo
atontar
Italiano
intontire
Tedesco
betäuben.
atordíre , vrb: atrudiri,
atuldire,
aturdire,
aturdiri Definizione
fàere abbarrare coment'e ammammalucaos, ispantaos, meravigliaos o fintzes timendho meda, coment’e chentza cumprèndhere, chentza atuamentos
Sinonimi e contrari
atolondrai,
atronai,
ispantare,
istronae,
scilibriri
Frasi
sa poesia aturdit, meravizat, ispantat (S.Casu)◊ restadu aturdidu so che berchedha ruta dae nidu (Z.Virdis)◊ partit su tiru e unu lamentu aturdit sa campagna: sa balla at fulminadu a Servadore! ◊ no bos aturdat su chi at a sutzèdere! ◊ inferru e ne morte no l'atuldit ◊ su prontudu no si atuldit e risponnet cun prontesa ◊ sa morti de custa picioca at atrudiu totu sa bidha
2.
sa note dae chelu falaiat su lentore e deo sen'ammuntu: mi aturdiant sas palas de su fritu!
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
étourdir
Inglese
to stun
Spagnolo
aturdir
Italiano
stordire
Tedesco
betäuben.
ispabajàre , vrb: ispapajare Definizione
coment'e apèrrere, ma nau prus che àteru in su sensu de lassare meravigliaos meda, fintzes coment'e chentza crèdere, timendho, in pentzamentu; fàere a tímere / colore ispabajau = ispramau, biu biu
Sinonimi e contrari
ilbambarriare,
ispalpedhare,
ispampanai,
ispamparinare
/
abbaucare,
atolondrai,
atordire,
spantasiai
/
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
ispramai,
isprauriri
2.
Mariedha est cun sos ogos ispabajaos de sa rigonza e de sa timoria ◊ mi borto a cada bandha e tandho, ispapajau, mi dimandho: Ma dego, Deus meu, ite soe? ◊ a mimme ispapajau lassaes! ◊ Bustianu fit ispapajau de su chi fit biendhe: mai crediat de acatare una cosa gai ◊ cudhu abbarrat mudu e sichit a si lu pompiare ispapajau ◊ est mortu chin sos ocros ispapajaos ◊ boches e prantu ispapajau prenabant su bichinau ◊ a s'apedhu ispapajau de sos canes, Predànghelu fit iscampiau dae s'alapinna
Traduzioni
Francese
effrayer
Inglese
to stun
Spagnolo
asombrar,
sobrecoger
Italiano
sbigottire
Tedesco
bestürzen.
scimingiài , vrb: insimingiare,
sciumingiai Definizione
fàere a iscimíngiu, a illuinu, pèrdere su sentidu, pigare coment'e a conca de no cumprèndhere bene fintzes po cosa imbusticada, difícile meda, chi giaet pelea manna
Sinonimi e contrari
abbadhinare,
ammolighinare,
atambainare,
ibbadhinare,
imbatzinare,
ingadhinae
Frasi
est scimingedisí sa conca in mesu de is libbrus ◊ e dèu scimingendumí sa conca circhendi cussa cosa! ◊ càstia ca no tengu tempus de mi scimingiai cun su chi bolis tui! ◊ custu fragu de sigarru mi est peri scimingiandu ◊ a dh'acabbas de bati cussa cosa, ca mi scimíngiat sa conca?! ◊ acabbadha de girai ca mi scimíngiat su logu!
Traduzioni
Francese
abasourdir
Inglese
to stun
Spagnolo
aturdir
Italiano
stordire,
scervellare
Tedesco
betäuben,
sich den Kopf zerbrechen.
stontonài 1 , vrb Definizione
coment'e pèrdere is atuamentos, pigare o fàere a illuinu
Sinonimi e contrari
abbalaucare,
ammadainare,
asturdire,
atolondrai,
atontonare,
ibbadhinare,
immaudinare,
ispantai,
isturdinare,
stolondrai
Frasi
no mi ammachis cun su dinai, no mi stontonis su ciorbedhu! ◊ no bollu a mi stontonai sa conca ◊ m'iast donau unu cropu de matzoca a conca no m'iast a èssi stontonau aici! ◊ ohi, lessimí istai, no mi stontonit!
Traduzioni
Francese
assourdir,
abasourdir
Inglese
to amaze,
to stun
Spagnolo
aturdir
Italiano
sbalordire,
stordire
Tedesco
verblüffen,
betäuben.