acupài , vrb: cupai* Definizione
fàere o ammesturare is cartas e ispartzire su matzu in duos o prus muntonedhos
Sinonimi e contrari
ilgupare,
smatzai 1
Traduzioni
Francese
couper un jeu de cartes
Inglese
to halve
Spagnolo
barajar,
cortar
Italiano
smezzare le carte
Tedesco
abheben (Kartenspiel).
aferritài , vrb Definizione
segare orrobba o paperi a ferros; in cobertantza, nàrrere male de s'àteru
Sinonimi e contrari
afolfigare,
aforticare 1,
slinguai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coupailler,
médire
Inglese
to cut into small pieces,
to speak badly
Spagnolo
tijeretear,
cortar,
hablar mal,
criticar
Italiano
sforbiciare,
tagliuzzare,
sparlare
Tedesco
zerschneiden,
schlecht reden.
afitài , vrb: afitare 1,
fitare Definizione
segare o fàere a fitas, segare a bículos piticos
Sinonimi e contrari
ifitare
/
amminudai,
irminujare
Frasi
si afitat su civraxu, ca est pane russu ◊ dhi ant afitau su didu suisui ◊ at afitadu unu bellu giobu de sartitza ◊ est afitenne sartitzu a lepa
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
découper
Inglese
to slice
Spagnolo
cortar en lonchasrebanadastajadasrodajas
Italiano
affettare
Tedesco
in Scheiben schneiden.
apetzài, apetzàre , vrb Definizione
segare a orrugos, pruschetotu foedhandho de linna; foedhandho de gente, iscabbúllere ccn. cosa, arrennèscere a ndhe bogare calecuna cosa, a cumbínchere s’àteru; si narat fintzes in su sensu de ischire o de cumprèndhere
Sinonimi e contrari
arrogai,
chimentare,
ispetzare,
segai
Frasi
seco sas cambas sicas de s'éliche, las apetzo e mi las gàrrigo ◊ si as idea de bi apetzare linna, in s'àlvure mia, cheret chi isetes! ◊ ti giamo pro mi apetzare un'àrbure a su fogu ◊ candu apetzas sa linna beni po ti abasiai
2.
no lu chirches prus, a isse, tantu no ndhe apetzas nudha ◊ e bae e apetzabbei in cosas gai mannas, tue!…
Traduzioni
Francese
tronçonner
Inglese
to piece together
Spagnolo
cortar madera
Italiano
appezzare
Tedesco
in Stücke zerscheiden.
arrafilài , vrb: arrefilai,
arrefilare,
rafilai Definizione
segare a filu, fàere a paris is oros de una cosa; iscúdere una cosa a cambarinu (coment’e cambu de linna)/ segure de arrefilare = aina prus addata a iscorzolare sos puntedhos de castanza
Sinonimi e contrari
apalisare
/
arremilai
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
rogner
Inglese
to sharpen
Spagnolo
igualar,
cortar al hilo
Italiano
raffilare,
rifilare
Tedesco
beschneiden,
gleichmachen.
frullanàre , vrb Definizione
messare fenu a frullana
Sinonimi e contrari
farciae
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
faucher le foin
Inglese
to scythe
Spagnolo
segar,
cortar el heno
Italiano
falciare il fièno
Tedesco
heuen.
idalài, idalàri , vrb: irdalai,
isdalare,
sdalai Definizione
segare o ispuntare s’ala, is alas, fèrrere a s’ala; nau de gente, immarrire meda, pònnere o tènnere unu dolore chi no lassat camminare o trebballare
Sinonimi e contrari
iderrigari,
isalare
2.
s'àbbile fit débbile e totu isdalada ◊ soi totu irdalada, soi morendumí!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rogner les ailes
Inglese
to clip (wings)
Spagnolo
cortar las alas
Italiano
tarpare le ali
Tedesco
beschneiden.
ifundhàre , vrb: ilfunnare,
irfundhare,
isfundai,
isfundhare,
sfundai Definizione
segare, bogare o abbasciare su fundhu de unu trastu; segare matas de fundhu (cantu prus in bàsciu, fintzes a paris de terra), bogare de arraighinas
Sinonimi e contrari
issundhare,
sciundorai
Frasi
no poto pònnere passu chi no s'isfundhat su terrinu in pes ◊ si ti seis in sa cradea su pesu tou l'irfundhat ◊ si li lompet a faladas de pè l'irfundhat su paneri!
2.
élighes, chercos, totu ant isfundhadu: su monte chei su campu est resultadu (B.R.Carbone)◊ sa binza betza isfundhandhela! ◊ sas arvuritas si ndhe isfundhant dai s'arzola e si che achedhant in sulcos ◊ su bentu paret chi ndhe isfundhet sos chercos ◊ custa figu si no dat frutu ifundhandhela!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
défoncer
Inglese
to break the bottom of,
to mow
Spagnolo
desfondar,
cortar a ras del suelo
Italiano
sfondare,
tagliare raso tèrra
Tedesco
den Boden ausschlagen.
ilmutzàre , vrb: immutzare,
irmutzare,
ismutzare Definizione
fàere mutzu (nau in su sensu de sa longària), segare a paris
Sinonimi e contrari
murtzinare,
mutzare,
secare,
truncai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couper
Inglese
to cut off
Spagnolo
cortar
Italiano
mozzare
Tedesco
abschneiden.
isalàre , vrb Definizione
segare o ispuntare is alas, fèrrere a s'ala; foedhandho de matas o de cresuras, segare de is partes de fora
Sinonimi e contrari
idalai
| ctr.
indalire
/
iscirrare
2.
soe che puzone isaladu ◊ cussu puzone no leat bolu ca est isaladu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rogner les ailes
Inglese
to clip
Spagnolo
cortar las alas
Italiano
tarpare le ali
Tedesco
beschneiden.
ischeàre , vrb: ischejare,
ischiare 1 Definizione
pigare e bogare de sa chea, o fintzes fàere su fossu coment'e a iscartadura po ndhe bogare una mata de fundhu; fàere coment'e unu fossu segandho a tundhu (de s'orrobba, de sa pasta téndhia o àteru) coment'e intrandhoche a mesu e torrandho a s'oru po dhi giare una forma, coment'e a cuidu, a curva (es. po fàere s'inghíriu de su tzugu, de su codhu, in bestimentu: is malloredhos – macarrones tundhos – s'ischeant a istrecadura cun su pódhighe mannu)/ i. un'imbreaghera = scexiai
Sinonimi e contrari
incheare,
ischifire,
scotai
Frasi
s'ischeat su carbone ◊ si li est alluta sa piatza belle e pronta a ischejare ◊ est andhau a ischejare sa chisina, in sa piatza brusiada
2.
su tretu de su suircu e de su trugu s'ischeat, in sa robba, pro chi su traste potat rúere menzus ◊ su piu cheret ischeadu a rodilla pro lu fàghere a bicos ◊ amus fatu macarrones tundhos ischeados a manu ◊ pisedhos, deo los ischio, sos macarrones, e bois los abberides e los cumponides chi no essat s'unu dae s'àteru! ◊ sos macarrones tundhos s'ischeant cun sa mata de su pódhighe mannu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
creuser,
donner une forme
Inglese
to hollow out,
to shape
Spagnolo
ahuecar,
cortar dando una forma
Italiano
incavare,
sagomare
Tedesco
aushöhlen,
modellieren.
istizàre , vrb Definizione
bogare, segare o fàere calecuna cosa a tirighedhas fines, istacare is silibbas de sa conca de s'àgiu; fintzes arrasigare, istidhigare
Sinonimi e contrari
afitai
2.
fit istizendhe su fundhu brujadu de su labiolu cun d-una moneda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réduire en tranches minces
Inglese
to cut in slight slices
Spagnolo
cortar en tajadas finas
Italiano
ridurre in fétte sottili
Tedesco
in Scheiben schneiden.
murtzinàre , vrb: mutzinare Definizione
immuciurrare, segare a mutzu, a paris, fàere prus curtza una cosa longa segandhochendhe una parte solu
Sinonimi e contrari
ilmutzare,
mutzare,
remuzare 1,
secare,
spiciai,
truncai
Frasi
sa urvajola manichicurtza nche li aiat mutzinatu sa conca ◊ sa Sardigna at bisonzu de libbertade: sas tropeas a mossu mutzinade!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couper,
raccourcir,
découper
Inglese
to cut off (again)
Spagnolo
cortar,
recortar
Italiano
mozzare,
accorciare,
ritagliare
Tedesco
abschneiden,
kürzen,
ausschneiden.
oridúra , nf Definizione
su orire, su segare sa pasta de su cumossu faendho su pane, cumenciare su pane
Sinonimi e contrari
abbessiada
| ctr.
finidura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ébauchage,
ébauche
Inglese
sketch
Spagnolo
el cortar un trozo de masa del amasijo para hacer el pan
Italiano
abbozzatura,
abbòzzo
Tedesco
Entwurf.
oríre , vrb Definizione
fàere is oros; segare de su cumossu is panes a tèndhere, sestare su pane, cumenciare a dhu fàere
Sinonimi e contrari
orivetai,
orizare,
orulare 1
/
abbessiare
| ctr.
isorulare
3.
sos isterzos no cherent oridos ca che ndhe ruet a terra betendhe
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ébaucher du pain
Inglese
to sketch the bread
Spagnolo
orillar,
cortar un trozo de masa del amasijo para hacer el pan
Italiano
abbozzare il pane
Tedesco
mit der Brotvorbereitung beginnen.