afícu , nm: afincu Definizione
genia de fide chi si tenet, cosa de bonu chi s'isperat o chi s'ibertat po su tempus benidore, su isperare; s’imprastu o contivígiu e atentzione chi si ponet po àere o fàere calecuna cosa de bonu, fintzes s’arresurtau
Sinonimi e contrari
aficàntzia,
apíchiu,
avocu,
cabu,
incuru,
imprastu,
iscetu,
ispera,
isperànscia,
médiu
/
atenscione
| ctr.
disisperu
Modi di dire
csn:
pònnere aficu a una faina = àere sa gana, pònnere cabu a fàghere una faina a manera de ndhe bogare carchi cosa de bonu; pònnere aficu a…, aficu chi… = dare tentu, fàghere contu; a s'aficu ’e Deu! = a su fadu ’e Deus, a su chi cheret Deus; male chentza aficu = chi no curat; contu chentza aficu = chi no si ndi tenit nudha
Frasi
s'aficu nostru lu ponimus in Deus ◊ mortu in rughe torresit a bida pro difúndhere in terra aficos mannos ◊ si intras in pretu cun ricu, mancari tenzas rejone, de bincher no as aficu (Piras)◊ bae tue e pone aficu, candho unu at mala fortuna! ◊ no tegno prus aficu de mi cojare ◊ tantu no bi at aficu, aite sighis a proare? ◊ no est malu s'aficu si istamus ispetendhe sos anzenos a fàghere su nostru!…
2.
sempre ponzendhe a su tribàgliu aficu est diventadu finamentra ricu ◊ cosas de tzou no ndhe imparant, ma ponent aficu a sos disirvios ◊ fit un'istudiante chin pacu aficu a sos libbros ◊ su póberu no at àteru aficu si no sa zoronada
3.
sunt annos consumados sentza aficu ◊ balanzos de cocoi… aficos mortos: su tantu de si campare a mesa bentre!
4.
si l'at abbratzadu chentza pònnere aficu a sa preséntzia de sos duos furisteris ◊ isse no bi ponzeit aficu chi fit pro li fàghere sa furca ◊ isse a sas ciarras no bi poniat aficu meda ◊ su diretore est veninne pro iscuntrobare si sos impiegatos sont travaglianne chin aficu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
confiance
Inglese
trust
Spagnolo
confianza,
expectativa
Italiano
affidaménto,
fidùcia,
aspettativa,
prospettiva
Tedesco
Vertrauen,
Erwartung.
bonómine , nm Definizione
ómine giustu, àbbile, sàbiu, postu a peritziare dannos, addesumare o ispartzire interessos, pònnere paghes: po sa matessi cosa si narat fintzes solu ómine; si narat fintzes a unu calesiògiat ómine po dhu tzerriare, candho no s'ischit ite dhu narant
2.
bonómine, e de ue sezis?
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
médiateur,
homme de confiance
Inglese
peacemaker
Spagnolo
conciliador
Italiano
pacière,
uòmo di fidùcia
Tedesco
Versöhner,
Vertrauensmann.
créita , nf: crétida Definizione
su crèdere, su giare fide; su si crèdere a tropu, su si craculare prus de su chi unu est
Sinonimi e contrari
credéntzia 1,
cretimenta,
imbufadura
/
creitura,
magnosidade,
presuméntzia
Frasi
o sognos incantosos, crétida s'apo dadu, ma però solu un'umbra apo sighidu (P.Sulis)◊ no mi fido ne crétida ti dao
2.
cussa pitzoca no istat ritza dae sa créita ◊ fit ufratu che bússica dae sa créita
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crédit,
confiance,
très grande estime de soi-même
Inglese
credit,
trust,
excessive self evaluation
Spagnolo
crédito,
confianza,
sobrestimarse
Italiano
crédito,
fidùcia,
autostima eccessiva
Tedesco
Ansehen.
cunfiài , vrb: cunfidai,
cunfidare Definizione
giare fide a unu, su si fidare de unu, tènnere cunfidàntzia / cunfidai cun = àere fide in…, dare fide a…
Sinonimi e contrari
fidaisí
Frasi
cunfiu chi eis a olvidai de cantu bos apu aggraviau ◊ Segnori, dèu cunfiu m’eis a usai misericórdia (Ctz)
Etimo
spn.
confiar
Traduzioni
Francese
avoir confiance
Inglese
to confide
Spagnolo
confiar
Italiano
confidare,
aver fidùcia
Tedesco
vertrauen.
fíde , nf: fidi Definizione
su crèdere a unu o a calecuna cosa, mescamente a Deus
Sinonimi e contrari
fidéscia,
fidúcia
/
fidu
Modi di dire
csn:
àere fide in Deus, chin Deus; zúghere o portare sa fide a unu = èssere pessone fidada de unu; dare, no dare fide a unu, tenni, no tenni fidi a ccn. = giúghere, tènnere, no tènnere fide, crere, no crere, fidàresi, no si fidare de unu; dare una cosa in fide o a fide = donai a fidu, a dépidu; de fide de s'ànima, a fide! (zenia de zuramentu) = devide!, abberu!; sa fide de su cane, de su batu cun su sórighe = fide chi… no si daet (ca no bi ndhe podet àere); pònneresi in fide de… = ponnirisí in conca de…; avalorai sa fidi = crèschere, afortire sa fide (in Deus)
Frasi
cambiai vida e torrai fidi a sa nova bona de Deus! ◊ cun tegus aia fide, ma ses faltzu! ◊ sa fide l'aiat falada a Cristos, no a sos santos ◊ sa fide ti at sarvu! ◊ sa fide professade pro tènnere salvamentu! ◊ a chini at a èssi prenu de fidi Deus dh'at a salvai ◊ si annoant sas isperas che tràmula in s'olia e torrat bia sa fide (G.M.Cherchi)◊ totus aiant fide chin issu comente issu aiat fide chin Deus (G.Piga)◊ chie no aiat fide s'unu cun s'àteru faghiat cuntratu iscritu, sinono bastaiat sa paràula ◊ de non prus pecai cun proponimentu sa fidi cun Deus si dh’at cunfirmada (F.Urracci
2.
niunu sa fide giutesit a mie (P.Pisurzi)◊ su padronu at a punire su teracu chi no li at giutu sa fide ◊ no li tenzo fide a custa cosa: so timindhe chi fetat male! ◊ no dias fide a su cane dannarzu!)◊ a issu no dhi tèngiu fidi!
3.
a fide gai est! ◊ devide comente ti so nendhe ant fatu!
4.
leas cafè a fide in sas butegas: ti lu dant, ti lu bufas e ti negas! ◊ sa cosa de papai fiat pagu, cantu si poriat fai marcai a fidi in sa butega
Cognomi e Proverbi
prb:
fidi tenindi, ma no ndi donghis!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
foi
Inglese
faith
Spagnolo
fe,
confianza
Italiano
féde,
fidùcia
Tedesco
Vertrauen,
Glaube.
fidúcia , nf: fidútzia Definizione
genia de fide, de crétia / àere a ccn. in fidútzia = dàreli fide, fidàresi de ccn.
Sinonimi e contrari
fide,
fidéscia
Frasi
fidúcia tenindi e no ndi geist! ◊ soe sa prus chi ti apo in fidútzia
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
confiance
Inglese
confidence
Spagnolo
confianza
Italiano
fidùcia
Tedesco
Ansehen.