acirràda , nf: acirrara Definizione
afracada, lómpia de calecuna o cun calecuna cosa de botu, a cropu, de istrémpiu, móvia totinduna, e pigat diferentes significaos segundhu cun ite si faet: camminandho, fintzes impunnada abbia a calecunu logu, a punta apitzu; nau de logu, chi est in artzada meda (o in calada)
Sinonimi e contrari
acollada,
afracada,
assuprida,
colpu,
cracada,
imporrada,
lómpia
/
ingullida,
ingúrtia,
intullada
/
abbasciada,
achirradorzu,
ampuada,
caladògia,
falada,
faladorza
Modi di dire
csn:
bufai una tassa de cosa totu a una a. = totu a un'ingullida; a. de àcua = próida, iscutinada de abba; a. de gortedhu = punta de lepa, istocada; a. de fruta = bentre o manigada de frutuàriu; a. de fuedhus = briga
Frasi
immoi pigu sa crocoriga e mi fatzu un'acirradedha de binu ◊ eus pràndiu e giai sciamigau: seus po dhi giai sa segunda acirrada! ◊ dh'at donau un'acirrada de gortedhu ◊ a su cuadhu dhi at donau un'acirrada de isproni ◊ dhi at donau un'acirrada de cosa, a sa pobidha!…
2.
a dónnia acirrada de cantu sighiat su prantu de is féminas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
assaut
Inglese
assault
Spagnolo
asalto
Italiano
assalto,
scàrica
Tedesco
Angriff,
Ladung.
càdha , nf: cadra,
calda,
carda Definizione
surra, passada de cropos (fintzes de àteru: es. de súrbios po pigare a befa); pelea manna o ifadu de su faghevaghe a meda, de unu trebballu fortzau, de s'arrennegu po cosas chi andhant a trotu, e àteru: totu significaos naos in cobertantza, ca sa calda is ferreris dhu narant a s'abbrigamentu de su ferru, candho est deasi abbrigau chi essit biancu
Sinonimi e contrari
fraca 2,
surra
/
arrebbentada,
arrebbentu,
bataria,
cària,
cumbata,
demozu,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
matana,
mugna,
munziada,
pista,
pistapone,
podha,
rebbatu,
stragu 1
| ctr.
discànciu,
pasu
Modi di dire
csn:
donai una carda a unu = abbanzare, surrai; donai una cadra de buca = improverare, refaciai; donai una carda de dentis = fuedhai mali, brigare a unu; leare, dare cadha = leare o dare arrebbentu, matana; cadha de prantu, de tússiu, de fele = atacu de prantu, de tússiu, de arrennegu; cadha de sole, de fogu = su abarrai a tropu pighendi soli forti me in istadi, istudendi fogu; donai sa carda = (puru) achicare fogu, fàghere fogu meda pro còghere sa terralla, inchèndhere su furru, assidai su forru cun faschinas medas: pro su ramenaju a "donai sa carda" est a martedhare su ràmine pro li dare sa forma; fai sa carda a margiani = arrexonai o afrontai a unu chena de profetu
Frasi
dhi at donau una carda de corpus, dh'at callentau!…◊ dhi donant una carda de fusti e dhu faint totu liagau ◊ una calda de tribbàgliu aiant créfidu!◊ si dh'isperdu s'ègua, babbu mi arrogat a cardas!
2.
sos fizos sunt bochindhe su babbu a cadhas de fele! ◊ su pitzinnu si at fatu una cadha de prantu ◊ chi mi seu donau una cadra de marrai gei no est po dabbadas! ◊ una carda de bisonzu aiat créfidu po dhi passare sos vítzios!◊ sa cadha chi mi at dadu su pitzinnu?! odheu! ◊ Giuanni Batista iat donau una cadra de buca a su rei ca fut afancedhau cun sa connada
Cognomi e Proverbi
smb:
Cadda
Etimo
spn.
carda
Traduzioni
Francese
rossée
Inglese
hail of thrashing
Spagnolo
paliza
Italiano
carpìccio,
scàrica di busse,
strapazzata
Tedesco
Prügel,
Anpfiff.
ilbarriàda , nf: ilvarriada,
irbarriada,
isbarriada,
irvarriada,
isvarriada Definizione
su iscarrigare, fintzes cropu forte (o àteru) chi dhi lompet, a unu; dannu mannu
Sinonimi e contrari
colpu,
illinnarjada,
irrugada,
irruncada,
irzarriada,
sciarrocada
/
derdícia,
desacatu
/
cdh. sbarriata
Frasi
si sa domandha benit a bonu li dant un'irvarriada de dinari (G.Ruju)◊ custu est tronu faladu a isvarriada! ◊ una nue de tempesta mi at a rúere tota a subra, a isvarriada
2.
a s'isvarriada est rutu a frundha (G.Ruju)◊ comente fit essindhe in sa gianna li arrivit un'isvarriada de bòcia a mutzighiles
3.
ite irbarriada, odheu, a che li mòrrere su bestiàmine!…◊ isbarriada manna mi at agiuntu a sa chi mi est bochindhe, s'annada mala
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
décharge
Inglese
discharge
Spagnolo
varapalo
Italiano
scàrica
Tedesco
Schlag.
isciarrocàda , nf: sciarrocada Definizione
su isciarrocai, distrúere totu, cosa manna, betare faendho tzàcurru o fragassu meda; tzàcurru mannu e fintzes cropu o sonu de cropu
Sinonimi e contrari
isorrocadura
/
ttrs. isciarada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fracas,
vacarme
Inglese
hubbub,
hail (of blows)
Spagnolo
estruendo
Italiano
fracasso fragoróso,
scàrica
Tedesco
Krach,
Hagel.
sciarrocàda , nf: isciarrocada*,
sciorrocada Definizione
su isciorrocai, distrúere totu, orrúere, betare o calare a terra de mala manera, pentzau mescamente coment'e movimentu; surra de cropos; tzàcurru mannu (es. de tronu)
Sinonimi e contrari
ilbarriada,
irzarriada
Frasi
chi mi torras a atacai candu seu in prucissioni ti giau una sciorrocada de gruxi a conca! ◊ custu merí de ierru stramudiu calat cun sciorrocadas de àcua ◊ chi no nci andais si giau una sciarrocada de fusti! ◊ ch'istentat ancora dhi giau una sciarrocada de ferru de prenciai!
2.
at fatu una sciarrocada de arrisu
Traduzioni
Francese
effondrement,
écroulement
Inglese
discharge
Spagnolo
derrumbamiento,
descarga
Italiano
scàrica
Tedesco
Entladung,
Hagel.