fracàssu , nm: fragassu,
fregassu,
fricassu Definizione
moida manna de cosa movendho o segandho; degollu, dannu chi si faet a meda
Sinonimi e contrari
chimentu,
isfragassu,
sciacu,
sciarrocu,
sdorrocu,
stragàsciu
/
degógliu,
flagellu
Frasi
at intesu fracassu de tronu ◊ candho unu ndhe lassinaiat a terra dae s'àrvure de sa cucagna, a su fregassu sa zente istaiat totu rindhe ◊ intendhindhe cussu fragassu, sa zente si est atrumada ◊ apo intesu unu tocu de trumba e fricassu de gherra ◊ candho che istratzas sas carvas fachent fricassu
2.
no fait a contai su fricassu chi iat fatu s'ispanniola, sa genti morendisia a muntonis!
Traduzioni
Francese
fracas
Inglese
hubbub
Spagnolo
estruendo
Italiano
fracasso
Tedesco
Lärm,
Krach.
isciarrocàda , nf: sciarrocada Definizione
su isciarrocai, distrúere totu, cosa manna, betare faendho tzàcurru o fragassu meda; tzàcurru mannu e fintzes cropu o sonu de cropu
Sinonimi e contrari
isorrocadura
/
ttrs. isciarada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fracas,
vacarme
Inglese
hubbub,
hail (of blows)
Spagnolo
estruendo
Italiano
fracasso fragoróso,
scàrica
Tedesco
Krach,
Hagel.
isciarrócu , nm: isciorrocu,
isorrocu 1,
sciarrocu Definizione
su isciarrocai, idorrocare, betare o orrúere totu de mala manera; mescamente sa moida manna o fragassu chi faet sa cosa idorrocandho
Sinonimi e contrari
destrossa
/
ttrs. isciarada
/
isolocu
2.
s'intendit isciarrocu in crésia: depint èssi movendi bancus ◊ sa brochera fait isciarrocu meda, trabballendi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écroulement,
fracas
Inglese
collapse,
din
Spagnolo
derrumbamiento,
estruendo
Italiano
cròllo,
fragóre,
schianto
Tedesco
Einsturz,
Krach.
mamudínu , nm: mamutinu,
maudinu,
momodinu,
mumudinu,
mumurinu Definizione
est sa sonada airada chi faent in crésia cun matracas e furriadòrgias sa chenàbura santa candho si arregodat sa morte de Gesugristu; boghes de animales, cropos aira de botes e istrègios de làuna a befa, ma fintzes solu sonos, carraxu mannu; aina po sonare in chida santa / iscuru mamudinu = un'iscuriu chi no si bit mancu a frastimai…
Sinonimi e contrari
abbatúliu,
abbolotu,
abbuluzu,
atutina,
baraundha,
mammarinu,
sciumbullu,
stragambullu,
tifitanu,
trambullu,
tregollu,
tremutu
Frasi
mi parit ca apu inténdiu mumudinu, o istraciendi est? ◊ sos puzones cantant cun dulches maudinos ◊ candho si cojaiat unu fiudu o fiuda, una chedha de pitzocos faiant su momodinu a sonu de botos ◊ su maudinu de sos pitzinnos, cussos tichírrios e risos mi che intraint in cherbedhos
2.
"Pésperu maudinu!" abbóchinant sos pitzinnos in sas carrelas in chida santa
3.
su mumudinu est una cóciula manna e si sulat aintru
Traduzioni
Francese
vacarme,
tapage,
bruit
Inglese
noise,
uproar
Spagnolo
matraqueo,
estruendo,
matraca
Italiano
strèpito,
rumóre
Tedesco
Lärm.
moída , nf, nm: mughida,
múghida,
múghita,
muida,
múida,
muídu,
múidu,
múita Definizione
su sonu sighiu de cosa movendho, mescamente candho est meda e po su prus ifadosu / min. moidedha; lassare sa m. a unu = lassaidhu asséliu, lassaidhu stai sentz'e dhi narri nudha
Sinonimi e contrari
ammuina,
arremóriu,
mughina,
remore,
triuliu
Frasi
sa moida de su riu, de s'abba proindhe, de su bentu, de su trenu, de sa betoniera, de sas màchinas ◊ tengu una múida a conca chi mi parit de portai una scursura de abis ◊ chin sa conca a múghitas, che moju, mesu atolondrau ses galu andhandhe (N.Trunfio)◊ sa múghida coment'e de apiarju dae largu s'intendhet meda tretu ◊ s'àghera fit prena de sas múghidas de sas campanedhas de sas berbeches
2.
làssami sa moida, tantu de su chi mi ses nendhe no ndhe fato!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bruit,
bourdonnement,
ronflement,
grondement,
vrombissement
Inglese
noise,
rumble,
buzzing
Spagnolo
ruido,
zumbido,
estruendo
Italiano
rumóre,
ronzìo,
rómbo
Tedesco
Geräusch,
Lärm,
Summen,
Brummen,
Donner.
ragàglia, ragàlla , nf: regàglia Definizione
chistionu a meda e a boghe arta de una cambarada, tanti po istare a chistionu o fintzes a briga
Sinonimi e contrari
apísciulu,
argiolu 1,
bàdula,
bataloca,
ciaciarra,
ciaramedha,
ciarra,
lúlluru,
paraleta
/
ttrs. ragàglia
Frasi
sunt a regàglia fata, chi nachi como sos tempos sunt giambados ◊ intendhendhe sa ragalla, si sunt acurtziados pro ndhe collire s'assuntu de su cuntrestu ◊ custa ragalla a cust'ora in sa carrela, ite bi at?
Cognomi e Proverbi
smb:
Ragàglia, Regaglia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vacarme,
brouhaha
Inglese
noise,
bawling
Spagnolo
estrépito,
estruendo,
parloteo
Italiano
chiasso,
frastuòno di vóci,
vocìo
Tedesco
Geschwätz,
Quasselei.
tremútu , nm: trimutu Definizione
stragamullu mannu, agiummai coment'e terremotu; terremotu puru, trémia forte
Sinonimi e contrari
abbatúliu,
baraundha,
irburbutzu,
mamudinu,
sciumbullu,
stragambullu,
tifitanu,
trambullu,
tregollu
/
cdh. trimutu
/
terremotu
Frasi
trimutu de ómines e de cadhos ◊ sa zente pranghiat a tremutu intendhendhe cudhu cundennau a s'impicu ca fachiat dolu a sas predas
Traduzioni
Francese
vacarme,
remue-ménage
Inglese
rummaging,
uproar
Spagnolo
estruendo
Italiano
frastuòno,
tramestìo
Tedesco
Lärm,
Durcheinander.