aperdiaméntu , nm Definizione
su pigare o bochíere a cropos de pedra, gherra a cropos de pedra; su pònnere pedras a pesu in pitzu de calecuna cosa
Sinonimi e contrari
carranzu,
predarjata
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grêle de pierres
Inglese
hail of stones
Spagnolo
apedreamiento
Italiano
sassaiòla
Tedesco
Steinhagel.
batagliòla , nf Definizione
gherra a cropos de pedra
Sinonimi e contrari
aperdiamentu,
predarjata
/
cdh. batadhola
Traduzioni
Francese
bataille à coups de pierres
Inglese
hail of stones
Spagnolo
pedrea
Italiano
sassaióla
Tedesco
Steinhagel.
càdha , nf: cadra,
calda,
carda Definizione
surra, passada de cropos (fintzes de àteru: es. de súrbios po pigare a befa); pelea manna o ifadu de su faghevaghe a meda, de unu trebballu fortzau, de s'arrennegu po cosas chi andhant a trotu, e àteru: totu significaos naos in cobertantza, ca sa calda is ferreris dhu narant a s'abbrigamentu de su ferru, candho est deasi abbrigau chi essit biancu
Sinonimi e contrari
fraca 2,
surra
/
arrebbentada,
arrebbentu,
bataria,
cària,
cumbata,
demozu,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
matana,
mugna,
munziada,
pista,
pistapone,
podha,
rebbatu,
stragu 1
| ctr.
discànciu,
pasu
Modi di dire
csn:
donai una carda a unu = abbanzare, surrai; donai una cadra de buca = improverare, refaciai; donai una carda de dentis = fuedhai mali, brigare a unu; leare, dare cadha = leare o dare arrebbentu, matana; cadha de prantu, de tússiu, de fele = atacu de prantu, de tússiu, de arrennegu; cadha de sole, de fogu = su abarrai a tropu pighendi soli forti me in istadi, istudendi fogu; donai sa carda = (puru) achicare fogu, fàghere fogu meda pro còghere sa terralla, inchèndhere su furru, assidai su forru cun faschinas medas: pro su ramenaju a "donai sa carda" est a martedhare su ràmine pro li dare sa forma; fai sa carda a margiani = arrexonai o afrontai a unu chena de profetu
Frasi
dhi at donau una carda de corpus, dh'at callentau!…◊ dhi donant una carda de fusti e dhu faint totu liagau ◊ una calda de tribbàgliu aiant créfidu!◊ si dh'isperdu s'ègua, babbu mi arrogat a cardas!
2.
sos fizos sunt bochindhe su babbu a cadhas de fele! ◊ su pitzinnu si at fatu una cadha de prantu ◊ chi mi seu donau una cadra de marrai gei no est po dabbadas! ◊ una carda de bisonzu aiat créfidu po dhi passare sos vítzios!◊ sa cadha chi mi at dadu su pitzinnu?! odheu! ◊ Giuanni Batista iat donau una cadra de buca a su rei ca fut afancedhau cun sa connada
Cognomi e Proverbi
smb:
Cadda
Etimo
spn.
carda
Traduzioni
Francese
rossée
Inglese
hail of thrashing
Spagnolo
paliza
Italiano
carpìccio,
scàrica di busse,
strapazzata
Tedesco
Prügel,
Anpfiff.
carrànzu , nm Definizione
pedra, coróngiu; mescamente gherra a cropos de pedra
Sinonimi e contrari
códua,
craltu
/
aperdiamentu
Frasi
sa teula fit pistada dae sos carranzos de monte chi l'iscudiat sa pitzinnalla de su bichinau
Traduzioni
Francese
bataille à coups de pierres
Inglese
hail of stones
Spagnolo
pedrea
Italiano
sassaiòla
Tedesco
Steinhagel.
gràndhile , nm: gràndhine,
gràndili,
grànnile Definizione
abba astrada a farinedhos piticos, chi betant is nues segundhu comente si agatant (ma ndhe podet fàere fintzes matucu meda)
Sinonimi e contrari
làndini,
landiredhu,
ràndhine,
ranzola,
ranzudu
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
ltn.
grandine(m)
Traduzioni
Francese
grêle
Inglese
hail
Spagnolo
granizo
Italiano
gràndine
Tedesco
Hagel.
grantzòla , nf: granzola Definizione
gràndhine minudu, a farinos, fintzes nie
Sinonimi e contrari
gràndhile,
làndini,
landiredhu,
ràndhine,
ranzola
Frasi
azes a bíere burrascas de granzola, abba e bentu
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
ltn.
*grandeola
Traduzioni
Francese
grêle
Inglese
hail
Spagnolo
granizo
Italiano
gragnòla
Tedesco
Graupeln,
Hagel.
isciarrocàda , nf: sciarrocada Definizione
su isciarrocai, distrúere totu, cosa manna, betare faendho tzàcurru o fragassu meda; tzàcurru mannu e fintzes cropu o sonu de cropu
Sinonimi e contrari
isorrocadura
/
ttrs. isciarada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fracas,
vacarme
Inglese
hubbub,
hail (of blows)
Spagnolo
estruendo
Italiano
fracasso fragoróso,
scàrica
Tedesco
Krach,
Hagel.
landirài , vrb Definizione
betare o fàere gràndhine
Sinonimi e contrari
arrandinai,
grandhilare,
landiredhai,
randhinare*
Traduzioni
Francese
grêler
Inglese
to hail
Spagnolo
granizar
Italiano
grandinare
Tedesco
hageln.
randhinàe, randhinàre , vrb: arrandinai,
grandhilare,
rannidare,
ranninare Definizione
betare, fàere gràndhine; ispergiare calecuna cosa a granos, coment'e chi siat gràndhine
Sinonimi e contrari
grandhilare,
landirai,
landiredhai,
ranzudare
Frasi
est randhinendhe ◊ si ràndhinat faghet dannu a sa cosa prantada
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
ltn.
grandinare
Traduzioni
Francese
grêler
Inglese
to hail
Spagnolo
granizar
Italiano
grandinare
Tedesco
hageln.
ràndhine , nm: ràndili,
rànnine Definizione
abba astrada a suchitu, a granos (ma ndhe podet fàere fintzes cantu una nughe), chi betant is nues segundhu comente si agatant / su ràndhine de sa fodhe = genia de nodighedhu chi si faet in sa prabarista
Sinonimi e contrari
gràndhile*,
landiredhu,
làndini,
ranzola,
ranzudu
Frasi
sas nues, niedhas che titones, ràndhine e lampos iscàrrigant ◊ su ràndhine, mescamente si est maduru, faghet dannu
Cognomi e Proverbi
smb:
Randine
Traduzioni
Francese
grêle
Inglese
hail
Spagnolo
granizo
Italiano
gràndine
Tedesco
Hagel.