chindhalàre , vrb: chindhulare,
chinnulare,
ghindhulare Definizione
pònnere sa madassa in s'ixorbedrama, mescamente girare o fàere girare che un'ixorbedrama (chíndhalu); pigare un'àtera filada, cambiare camminu / chindhulare sos ojos, sa fàcia, su fusu, s'ispidu
Sinonimi e contrari
bortare,
chindhare,
furriai,
girai
Frasi
deo tempus perdendhe che fémina chindhalendhe un'atzola trobojada (Limbudu)
2.
fadhint caminu e in giambu de chindhulare a manca truvant deretos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourner
Inglese
to turn
Spagnolo
girar
Italiano
girare
Tedesco
drehen.
coiletàre , vrb Definizione
fàere coiletas, andhare a egaseogas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
zigzaguer
Inglese
to turn
Spagnolo
piruetear
Italiano
giravoltolare
Tedesco
sich drehen.
profizadúra , nf Definizione
su profizare, atrotigare a furriadura, nau de sa manera de fàere o de mòvere una cosa (mescamente filu, lana o àteru deasi)
Sinonimi e contrari
atrotoxadura,
retrocidura,
retrocimentu,
torcidura
Frasi
leare su bratzu a profizadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
retordage
Inglese
twisting
Spagnolo
retorcedura
Italiano
ritorcitura
Tedesco
Drehen,
Verdrehung.
profizàre , vrb Definizione
atrotigare, girare de longu una cosa, pruschetotu orrobba, fune o cosas deasi, de no èssere prus a línias deretas, deasi comente si faet filandho lana o àteru
Sinonimi e contrari
acordiolai,
arretroci,
atrotixai,
folfigiare,
forrighitare,
furrighedhare,
fortzicare,
tontirgiai,
trofigare,
trochigiare,
trofizare
| ctr.
isprofizare
Frasi
duos cabos de filu si los profizant a diferente betu s'imbóligant apare ◊ li at profizadu su bratzu chi azummai si ndhe píssiat de su dolore ◊ segundhu sa linna chi est si profizat, totu, fintzas si est tènnera
2.
su professore si frimmaiat in donzi bancu e abbaidaiat su cómpitu: daghi bi aiat carchi isbàgliu de pagu contu profizaiat su murru
Traduzioni
Francese
tortiller,
tordre
Inglese
to twist
Spagnolo
retorcer
Italiano
ritòrcere,
contòrcere
Tedesco
drehen,
verdrehen,
auswringen,
zusammendrehen.
rodài , vrb: arrodare 1,
rodare 1,
rodeare Definizione
girare che orroda, istare o andhare a inghíriu de calecuna cosa, a rodeu
Sinonimi e contrari
arrogliai,
inghirare
Frasi
rodendhe s'ojada totu intundhu abbratzo de su criadu sos ispantos ◊ s'istella est rodeandhe a un'istedhu, paret chi che lu cheret ingullire
2.
chie est rodeadu de giustíssia no balet chi apat coro e ne malíssia! ◊ est rodeadu de butzinos e de zente mala
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourner autour
Inglese
to turn,
to stroll about
Spagnolo
rodar
Italiano
girare,
stare attórno
Tedesco
drehen.
torinadúra , nf Definizione
su torinare, trebballare a tórinu
Sinonimi e contrari
torrinonzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tournage
Inglese
turning
Spagnolo
torneado
Italiano
tornitura
Tedesco
Drehen.
torinàre , vrb: torrinare,
torrunare,
turnai Definizione
trebballare o fàere a tórinu; mòvere, fàere coment'e a tórinu, a orroda
2.
su dindu pazosu altzat sa conca e tórrinat sa coda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourner
Inglese
to turn
Spagnolo
tornear
Italiano
tornire
Tedesco
drehen.
tortigiài , vrb: atrotoxai,
totorgiai,
tratoxai,
trotigiai,
trotixai,
trotoigare,
trotosare,
trotoxai Definizione
atrotigare, furriare, girare de longu una cosa, pruschetotu orrobba, fune, filos o cosas deasi, de no èssere prus a línia dereta, comente si faet filandho lana o àteru; fintzes mòvere a iscutuladura, fàere trebballare meda; furriare, tròchere a una parte / trotoxai un'istràciu isciustu = múrghere un'istratzu
Sinonimi e contrari
acaragollai,
acordiolai,
atrocillai,
folfigiare,
forrighitare,
profizare,
tontirgiai
/
ischirchinare
/
frànghere,
partare,
tòlchere
| ctr.
isprofizare,
istrotoigare
Modi di dire
csn:
trotoxai sa coa = fàghere sa coa coment'e a lórigas; trotoxai sa matza a unu = segai sa matza, dare ifadu meda; trotoxaisí de su dolori = ischirchinàresi de su dolore; trotoxaisí coment'e un'anguidha, coment'e unu coloru; persona trotoxara = furba, chi l'ischit longa
Frasi
s'argiau si totòrgiat istrumpau in terra ◊ est totorgendusí a caragolu ◊ no mi trotoxist su bràciu ca m'iscrescit!
2.
depias ari portau su sugru tortigiau che a su pei miu po biri ci ti fust framulau in domu!
3.
trotoxissí a custa parti!
Traduzioni
Francese
tortiller,
tordre
Inglese
to twist
Spagnolo
retorcer
Italiano
contòrcere,
ritòrcere,
attorcigliare
Tedesco
auswringen,
drehen.