abbinài , vrb: abbinare Definizione
isciúndhere in o cun binu, betare binu a calecuna cosa (fintzes giare a bufare a un'animale po cura); bufare binu meda, su si giare a su binu, a bufare; nau de frutuàriu, guastare coment'e faendhosi a binu, aghedu; abbinare est fintzes a murigare su mustu in is cubones po no si aghedare su pígiu de pitzu de sa binatza
Sinonimi e contrari
afegare,
afegonare,
imbreacare,
infegare
Frasi
in s’atóngiu, su crabaxu chi teniat binu, abbinàt is crabas, mesu litru a totus
3.
custa figu niedha, si no est collida apenas tinghindhe, si prúdigat in su culatzu e si abbinat totu
Traduzioni
Francese
tremper dans le vin,
s’enivrer
Inglese
to rinse with vine
Spagnolo
mojar con vino,
emborracharse
Italiano
avvinare
Tedesco
Wein tränken.
alloloinài , vrb Sinonimi e contrari
atolondrai
Traduzioni
Francese
monter à la tête,
étourdir
Inglese
to befuddle,
to stun by sleep,
by sun
Spagnolo
aturdir el vino,
el sueño,
el sol
Italiano
stordire col vino,
dal sónno,
dal sóle
Tedesco
durch Wein,
vor Schlaf oder Sonne betäubt sein.
binitólu , nm Definizione
binu de pagos grados de àrculu, lenu
Sinonimi e contrari
binichedhu,
piriciolu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petit vin,
piquette
Inglese
light wine
Spagnolo
vinillo
Italiano
vinèllo
Tedesco
leichter Wein.
bínu , nm: vinu Definizione
súciu de s'àghina, postu a budhire cun sa binatza e postu in carradas, apustis chi at acabbau de budhire / min. binichedhu, nau prus che àteru in su sensu de binu lenu / su b. podet èssere: de fatura mústiu, nou, fatu, betzu, de iscupu o iscolu, de prentza; de colore biancu, craru (fintzas ocru de prédiche), ruju, niedhu; de sabore durche, bucante, ranchitzu, aspru, argu, axedu o ispuntu; de àrculu, càlidu, lenu, irbentiadu; genias o calidades de binu: cannonau, crannàcia, giogantinu, malvasia, mónica, muscadedhu, nuragus, vermentinu, arvesiniadu; b. crú = chi no li ant dadu incubonadura nudha, fatu e cracau; b. acotadu = binu prus bonu, fatu annunghindhe saba de mústiu etotu; b. chi rezet in s'ungra = callau, bonu meda
Modi di dire
csn:
tocare su b. = comintzare, inghitzai su binu nou; bogai b. = leare binu (dae sa cuba); fàghere b. malu (nau de chini s'imbriagat)= iscúdiri, certai, fai machioris, dannus a imbriagu; èssere allegru a b. = chi at bufadu meditu; b. de féminas = lenu, de pagos grados; èssiri aciupau de b. che un'ispòngia = imbriagu pérdiu, a una feghe; assigurai su b., mudare su b. = iscolomare su binu a un'àteru isterzu pro lu lassare netu de feghe
Frasi
sos binos, si sunt de ua e bene contivizados, sunt bonos totu ◊ no ndhe agatas in totue binu chi rezet in s'úngia ◊ candho no at dinari pro ispèndhere, s'ànima in contu de binu diat bèndhere! (Piga)◊ cussu fuedhat a su binu che a un'amigu!◊ de candho mi fit faghindhe male, de binu no dhe so bufendhe
2.
est unu bibidore, si cochet a làdhara e fachet binu malu puru
Cognomi e Proverbi
prb:
ómine de binu, ómine de sisinu ◊ binu bonu finas a fegi
Terminologia scientifica
bfg
Etimo
ltn.
vinum
Traduzioni
Francese
vin
Inglese
wine
Spagnolo
vino
Italiano
vino
Tedesco
Wein.
frobbàdu , nm Definizione
una calidade de àghina bianca, e de binu, chi assimbígiat a su nuragus
Traduzioni
Francese
raisin "torbato"
Inglese
kind of white grapes
Spagnolo
cepa de uva blanca y el vino que da
Italiano
torbato
Tedesco
eine sardische Wein sorte (trauben).
incubonàre , vrb: incuponare,
uncubonare Definizione
pònnere su mustu in su cupone o cubedina a budhire
Sinonimi e contrari
acuponare,
incubae
| ctr.
irmustare,
iscubonare
Frasi
sa ua apenas catigada s'incubonat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vinifier
Inglese
to vinify
Spagnolo
vinificar
Italiano
vinificare
Tedesco
den Wein bereiten.
mesína , nf Definizione
istrégiu (de linna a doas, o de làuna o de bandone) po portare abba, late, binu e cosas deasi carrigau a loba in àinu o àteru animale: est una genia de carradedha o barrile longu, leat de binti chimbe a baranta, o fintzes chimbanta e prus litros (is mesinas de làuna o bandone portant unu fiancu ladu po dhas pòdere assentare bene a costau a s'imbastu)
Sinonimi e contrari
ttrs. mizina
Frasi
bellas bacas: zughent donzi tita che mesina! ◊ su catigadore a dogni colpu de pè bogaiat una mesina de mustu ◊ su cubedhu no est ne cuba, ne barile e ne mesina
Cognomi e Proverbi
smb:
Mesina
Terminologia scientifica
stz
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
chopine
Inglese
jug
Spagnolo
cubita
Italiano
mezzina
Tedesco
(Wasser,
Wein usw.)Krug.
mustalóru , nm: mustarolu,
mustatzolu,
mustitzolu Definizione
binighedhu lenu, mescamente su chi si faet aciunghendho abba a sa binatza chentza prentzada, apustis bogau su mustu
Sinonimi e contrari
binitolu,
piriciolu
Frasi
custu mustarolu consolat sa genti sidia! ◊ unu màtulu de cosa apicadu signalaiat chi b'aiat mustatzolu a bufare ◊ a s'ómine chi est veru imbreagone deghet custu castigu: dae primu de pasare mustitzolu retiradu a presone! (F.Santoru)
Terminologia scientifica
bfg
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petit vin,
piquette
Inglese
light wine
Spagnolo
vinillo,
aguapié
Italiano
vinèllo
Tedesco
leichter Wein.