acetótu , avb: acitotu Definizione aici etotu, su matessi, deasi/deosi etotu Sinonimi e contrari ateretante Frasi faidí pagai in cosa: po nosu andat bèni acetotu ◊ su piciochedhu est sétziu e sa sorri acitotu ◊ dèu puru nau acitotu! Etimo srd. Traduzioni Francese également Inglese equally Spagnolo igualmente, asimismo Italiano ugualménte Tedesco auch, gleich, in gleicher Weise

chiesisíat , prn Definizione chie (si) siat, css. persona, chie si bògiat chi siat, unu/una bastat chi siat Sinonimi e contrari chincoi, chinechisiat, chinecoe, chinisiollat, siachisiat / chie, chine Frasi chiesisiat podet fàghere una cosa goi ◊ chiesisiat chi cherfat intrare, catzachelu! Etimo srd. Traduzioni Francese qui que ce soit, n'importe qui Inglese anyone Spagnolo quienquiera, cualquiera (que) Italiano chicchessìa, chiùnque Tedesco wer auch immer.

chinechisíat , prn: chinisisiat, cinecasiat Definizione chie (si) siat, css. perssona Sinonimi e contrari chiesisiat, chincoi, chinecoe, chinisiollat, siachisiat Frasi chinisisiat chi dha nerit, custa cosa, est nendi una fàula! Etimo srd. Traduzioni Francese n'importe qui Inglese anybody Spagnolo quienquiera, cualquiera (que) Italiano chiùnque Tedesco wer auch immer.

chinecòe , prn: cinecoe, cinnecoi Definizione chie (si) siat, css. persona Sinonimi e contrari chiacoi, chiesisiat, chincoi, siachisíada Frasi siat chinecoe depet rispetare custa lè ◊ mutat a cinecoe, ma deo de domu no nce esso! (E.Nieddu)◊ bèngiat cinecoe ca a mimi no m’interessat! Traduzioni Francese n'importe qui Inglese anyone Spagnolo quienquiera, cualquiera (que) Italiano chiùnque Tedesco wer auch immer.

comentacòe , avb Definizione in calesisiat manera Sinonimi e contrari comentecasiat, comentesisiat Frasi a dónnia contu fàciat comentacoe!(E.Nieddu) Traduzioni Francese de toute façon Inglese however Spagnolo de todas formas Italiano comùnque Tedesco wie auch immer.

comentecasíat , avb Definizione de una css. manera Sinonimi e contrari comentacoe, comentisiollat, comentesisiat Etimo srd. Traduzioni Francese de toute façon Inglese however Spagnolo de todas formas Italiano comùnque Tedesco wie auch immer.

itasisíat , prn, agt: itesisiat Definizione ite siat chi siat, cale sisiat cosa, totu bastat chi siat Sinonimi e contrari itecasiat, itecoe, techi / calisiollat Frasi cussu tenit su diritu de arrocai itasisiat detzisioni nosta ◊ siat itesisiat, nos l’amus a coglire: inue bi ndhe mànigat duos bi ndhe at a manigare tres! 2. s'allainamentu est imbrutamentu de itasisiat cadhotzímini Etimo srd. Traduzioni Francese quoi que, n'importe quel Inglese whatever, any Spagnolo cualquier Italiano checché, qualsìasi, qualùnque Tedesco was auch immer, beliebig, jeder.

macài , cng: macari, mancai, mancari, mancaris, mancarri Definizione cng. cuncessiva = fintzes si: si manígiat cun su cong. presente e cun s'indicativu (presente o passau, e po tempus passau fintzes chentza predicau, arrisparmiandho deosi su chi s'itl. narat cun congiuntivu imperfetu)/ mancai siat!… = bell'e aici, mancai ti dh'apa nau, mancai dhu iscípias (sighis a fai coment'e a prima): si narat avertindho, e agiummai ammeletzandho, a unu, ma a bortas si narat fintzes in su sensu de própiu, de abberu, meda Sinonimi e contrari ancus, belle, cuntantu Frasi no si cherfeint tratennere a bustare, mancari mamma e babbu los aiant pregados che santos ◊ mancari chi no pigaiant a su palcu, sas féminas ant comintzadu a connòschere sa poesia paris cun sos ómines (M.Canu)◊ dhui nd'at de tremi e de fai oratzioni mancai siat unu bremi ◊ cussa domu si agataiat ancora, mancai isciarrocada ◊ a génuru no dh'ollu mancai si artzit a celu! ◊ mancari ricu, cussu no bogaiat mai unu sodhu! ◊ no ti dao nudha, mancari crebes! ◊ mancai piticarradhedhu iscidiat bèni ca de s'orcu no fadiat a si fidai ◊ sa buca no mi dha tupais, mancai mi gheteis a galera! 2. funt abbillus e asuta asuta si dha timint e, mancai siat, no aturant trancuillus, no arribbit puru cancua sceda lègia 3. at fatu un'iscutinada de abba mancari bella, difatis est totue currindhe Etimo itl. macari Traduzioni Francese bien que, même si, quand bien même Inglese although Spagnolo aunque Italiano ancorchè, sebbène, quantùnque Tedesco auch wenn, obwohl, obgleich.

ne , cng: nen, ni, nin Definizione foedhu chi s'impreat candho s'idea de nega reguardat prus de una cosa, mescamente duas o prus cosas bistas coment'e contràrias o diferentes, e sèmpere apustis de s'avb. de nega no, non / a/c.: candho portat ainnanti foedhu chi cumènciat cun cunsonante de sonu mudóngiu (o àtera chi in posidura intervocàlica si narat lébia) no dha lassat cambiare e dh'afortit: no cherzo ne casu e ne pane = nr. necàsu, nepàne ◊ no narat e ne faghet = nonnàrat e nefàghet ◊ ni noi ni dexi = ninnòi niddèxi ◊ ni totu e ni pagu = nr. nitótu e nipàgu (contrariamente a sa régula de su sardu de is cunsonantes mudòngias; ma si cunsideret chi ne benit de su ltn. nec e duncas acabbaiat cun cunsonante, comente de su restu acabbat fintzes sa forma nen) Frasi no bi andhamus ne deo e ne tue, ne oe e ne cras, ne como e ne posca ◊ Nostra Sennora fit pòvera e no possediat nen poledhu, nen cabadhu ◊ nen perdo e nen balanzo ◊ no podia andai ni ainnantis ni acoa ◊ custa cosa no est ni bella e ni bona ◊ custu mànigu no est ne bambu e ne salidu, ma zustu ◊ no mirat ne a birde ne a sicu ◊ cust'isposóriu no si depit fai, ne cras e ne mai ◊ non pigu nin pagu nin totu Etimo ltn. nec Traduzioni Francese ni Inglese neither, nor Spagnolo ni Italiano Tedesco und nicht, auch nicht, noch, weder… noch.

nemmàncu , cng, avb: nimmancu Definizione coment'e cng. aciunghet unu foedhu po significare chi mancat cussu puru; coment'e avb. giaet prus fortza a un'àteru avb. de nega Sinonimi e contrari mancu | ctr. finces Frasi dh’apo a crede chi no eis inténdhiu nemmancu is trumbas de su postale?!…◊ candu si chistionat de custas cosas depis tenni s'arbítiu de no dha nomenai nimmancu, a sa bonànima de mamma! 2. issu cheriat bèndhere e tue depias comporare, non fis nemmancu furandhe! Etimo itl. nemmanco Traduzioni Francese non plus Inglese neither, nor Spagnolo ni, tampoco, ni siquiera Italiano neppure, nemméno Tedesco nicht einmal, auch nicht.

noantàmas , cng: nointamas, nointames, nointàmene, nontamus, notammis Definizione (cng. cuncessiva) genia de foedhu chi giaet un'idea de cosa contrària: cun totu cussu…, no solu de…, no solu no…; po giare prus fortza a su chi si narat, s'impreat coment'e po repitire unu foedhu / noantamas de... antzis = no de..., no solu… antzis, fintzas Sinonimi e contrari tamen*, mancumale, prusaprestu / cdh. nointamu Frasi nointamas sas cosas sunt andhadas a su revessu (G.Ruju)◊ si est cugudhadu in cara che batia frisca, nointamas l'ant connotu ◊ no apo mai crétidu in cussos contos, nointamas in su pessamentu mi prammizaia totu sas naravellas intesas dai sos mannos 2. nointamas at faedhadu male de me, ma de tota s'eréntzia ◊ nointames de sere a cadhu a sa nuda, no rezo mancu in sedha! ◊ nointamen de mi frimmare, devia andhare piús lestru ◊ notammis a no torrare a nàrrere nudha, ma fut issu etotu a andhare in agiudu a chie ndhe teniat bisóngiu 3. no solis ant bidu sa pupa de s'ómine, ma l'ant finas connotu, nointamas! Traduzioni Francese cependant, malgré, néanmoins Inglese in spite of, however Spagnolo sin embargo, a pesar de Italiano tuttavìa, nonostante, nondiméno Tedesco auch wenn, obwohl, trotzdem.

péri , avb, cng Definizione foedhu chi giaet s'idea de àteru puru, de calecuna cosa in prus Sinonimi e contrari finces, puru / mancari Frasi peri pro custu sufrides ◊ s'arti ciai dha peri tenia, ma cun custa maladia no potzu prus trabballai ◊ in atru mi peri sarbu, ma in fàulas no soi capassu ◊ ses peri mannu, ma pares minore ◊ a issu is brullas dhi peri degiant ◊ che los aiant ispossibios peri de sa volontade 2. peri si annas tui, noso no annamus! ◊ pro mor'e Deu, dàdemi unu cantu de pane, peri chi siat asseadu o in pipinidas! Etimo ltn. per Traduzioni Francese aussi Inglese too, also Spagnolo también Italiano pure, anche Tedesco auch.

púru , avb Definizione foedhu chi giaet s'idea de àteru a prus de calecuna cosa o tanti (ma a bortas si narat coment'e po giare prus fortza): si ponet sèmpere apustis de s'elementu chi modíficat Sinonimi e contrari fena, fenta, fentzamentas, finces, intas, peri Modi di dire csn: no siat chi…, puru! = de is bortas!… (nau candu no dhoi at própiu nudha de timi); o puru… = o fintzas Frasi andhat bene custu e cussu puru ◊ sa língua est una sienda chi depeus intregai a fillus e a nebodis puru ◊ cudha puru est iscòncia… e no mi podit acumpangiai! ◊ cudhu puru, mischinu, ite podet fàghere a sa sola? ◊ no m'iscuncodrist su sànguni, tui puru! 2. daebbilu su chi cheret, no siat chi s'istrumet, puru!…◊ ita ndi fais de custa cosa? No ti serbat po is fillus, puru!…◊ no siat chi puru li serbat a carchi cosa!…◊ torrabbila custa cosa, no siat chi li serbat, puru!◊ za fit ora de ricuire! Inuve che fis, puru? Traduzioni Francese aussi, même Inglese also, too Spagnolo además, también Italiano pure, altresì Tedesco auch, außerdem, sogar.

«« Cerca di nuovo