acetótu , avb: acitotu Definizione aici etotu, su matessi, deasi/deosi etotu Sinonimi e contrari ateretante Frasi faidí pagai in cosa: po nosu andat bèni acetotu ◊ su piciochedhu est sétziu e sa sorri acitotu ◊ dèu puru nau acitotu! Etimo srd. Traduzioni Francese également Inglese equally Spagnolo igualmente, asimismo Italiano ugualménte Tedesco auch, gleich, in gleicher Weise

aguàle, aguàli , agt: auguale, iguale, oguale, uguale Definizione chi tenet is matessi calidades, mannària e àteros piessignos de un'àteru, chi no dhue at diferéntzia tra unu e àteru, ma si narat fintzes in su sensu de si assimbigiare deasi meda de èssere unu lintu e pintu s'àteru; coment'e símbulu si ponet / = / Sinonimi e contrari cabale, chepare Frasi est sèmpere a s'artiefala faghendhe tzocos aguales cun sas iscarpas ◊ custos duos sunt aguales in totu ◊ sa fiza est aguale a sa mama ◊ in presone sas dies sunt totu auguales ◊ fuant agualis a su babbu tot'a is duus 2. nau ch'in su mundu no tenis aguali! Etimo itl.t aguale Traduzioni Francese égal Inglese equal Spagnolo igual Italiano uguale Tedesco gleich.

cabàle , agt Definizione chi leat o balet su matessi tanti, chi torrat apare, chi tenet sa matessi mannària, artària, chi est cantepare, fintzes chi est totunu / dare contos cabales = precisos, giustos Sinonimi e contrari cantepare, giustu, guale Frasi nois duos no semus cabales ◊ teniat unu giú, una prendha: fint duos boes cabales ◊ a totu su mundhu at brotadu frutu de gràtzias cabale ◊ no est semper chi su resultadu est cabale a su disizu Etimo ctl., spn. cabal Traduzioni Francese exact Inglese right, o.k Spagnolo cabal Italiano esatto, giusto, pari Tedesco richtig, gleich.

chítu 1 , agt Definizione chi est a paris, nau de dépidos de css. genia / como semus chitos = semus a paris, semus patos, no ti depo e no mi depes nudha Sinonimi e contrari patu Frasi e como, cun su chi ti apo dadu, chitos semus? Cognomi e Proverbi prb: chie pagat oe est chitu cras Etimo ctl., spn. quiti, quite Traduzioni Francese égal Inglese equal Spagnolo quito Italiano uguale, pari Tedesco gleich.

comogòmo , avb Definizione immoi immoi, calecunu minutu faet deasi pag'ora de no pòdere nàrrere tandho), ma fintzes própriu in custu momentu Sinonimi e contrari antoras, issara, maitotu, paghessora, tandhodandho Frasi nos namus peràulas mai nadas, nàschidas comogomo intro de su coro ◊ che est essidu comogomo: azummai faghiaizis paris isse essindhe e tue intrendhe ◊ comogomo fis rindhe e como ses pranghindhe: ello macu ses?! ◊ comogomo ses a mesudie e luego a sero! 2. l'apo connota sempre malàida, cussa fémina: comogomo at a sanare, issa!… Etimo srd. Traduzioni Francese il y a un instant Inglese just now Spagnolo hace poco Italiano un àttimo fà, testé Tedesco jetzt gleich.

cumpàgnu , nm, agt: cumpàngiu, cumpantzu, cumpanzu Definizione chie o fintzes cosa chi istat o andhat impare cun calecunu àteru (o àtera cosa) po calecunu motivu, o chi si podet pònnere impare; fintzes chi est oguale o chi assimbígiat a un'àteru Modi di dire csn: avb. èssere a cumpanzos = zenia de sótziu, tènnere bestiàmine o triballu a cumone; èssere o istare a cumpanzinu (nadu de ómine e de fémina) = amigados, paris che maridu e muzere ma chentza cojados; mermos cumpanzos = mermu chi dhoi est a una parti e a s'àtera de su corpus (itl. antímero); zogare a cumpanzos = in su giogu de is cartas, giogai a duus a duus, duus contras a duus àterus (ma sempri, giogai assumancus in duus) Frasi chie no ischit est cumpanzu de su tzegu ◊ custu mermu est cumpagnu de s'àteru ◊ aiat cumbidau a bènnere totu sos cumpanzos de su fizu ◊ tra cumpagnos fora de iscola faedhaiamus su sardu 2. cun tegus semus cumpanzos de triballu, de iscola ◊ non telèfonas a unu cumpantzu de pitzinnia solu ca as de travagliare?! ◊ custas sabbatas no sunt cumpàngias ◊ custa cartzita est sa cumpanza de cussa 3. Fulana nachi si ch’est fuida a cumpanzinu cun Bodale ◊ si tratenet in s'oru de sa ziminera pessendhe a s’incràs, cun su fogu a cumpanzinu ◊ candu is crabaxus furiant a cumpàngius depiant mesurai su lati chi mulliant Cognomi e Proverbi prb: chini tenit cumpàngiu tenit meri Etimo itl. Traduzioni Francese autre (d'une paire), copain, collègue Inglese the same, fellow Spagnolo compañero, colega Italiano compagno, collèga Tedesco Gefährte, gleich.

lindepíntu , agt: lintepintu Definizione lintu e pintu: chi est precisu precisu che un'àteru, chi si assimbígiat meda meda Sinonimi e contrari pentifilau, pintellintu, provincu Frasi custu pisedhu est lintepintu su babbu ◊ filla mia est linta e pinta dèu candu fiu picioca Etimo srd. Traduzioni Francese parfaitement pareil, identique Inglese perfectly similar Spagnolo idéntico, muy parecido Italiano perfettaménte sìmile Tedesco völlig gleich, identisch.

luèco , avb: alluegus, illuegu, luego, luegu, luegus Definizione de innoghe a pag'ora, pag'ora o un'iscuta apustis, fintzes deretu, chentza ibertare nudha / luego luego = deretu, itl. immediataménte; luegu pesau, luegu crocau, luegu andau = apenas pesadu, corcadu, andhadu, luego deretu apustis; apo fatu luego = apu fatu impressi, coitendi, su chi fui fendi, su chi depia fai; apo luego fatu = seu acanta de acabbai su chi seu fendi Sinonimi e contrari acoitu, luegamente Frasi no istes a s'allora allora: beni luego! ◊ li at pedidu cosa e luego bi l'at dada ◊ cras andhamus a Núoro ma torramus luego ◊ bi so andhadu e mi at pagadu luego ◊ sa mama no aiat abbertu mancu buca chi su fizu luego ch'est curtu (G.Ruju) Etimo spn. luego Traduzioni Francese tout de suite, immédiatement, aussitôt, vite Inglese at once Spagnolo enseguida, pronto Italiano sùbito, prèsto Tedesco sofort, bald, gleich, schnell.

mantéssi , agt, prn, avb: matessi, matéssiu Definizione chi no est àteru, chi no est diferente (chentza cambiamentu de sing. a pl. e ne de m. a f.); impreau coment'e avb. inditat manera, in su sensu de deasi etotu, chentza diferéntzia (èssere su m.) Sinonimi e contrari acitotu, atotu Frasi si aimus postu su mantessi tempus pro zogare e istudiare aimus ischidu a Kant chei s'abba ◊ amus bidu sos matessi ómines, sas matessi féminas ◊ resessint a numenare in sa matessi manera sas matessi cosas ◊ babbu e fillu s'infriscant pighendi s'àcua de su matessi lavamanu ◊ sa luna giogàt in su celu luxendu e a su matessi tempus isprighendusia in d-una lacunedha de àcua 2. su matessi chi at faedhadu a tie at faedhadu a mie ◊ custos sunt sos matessi chi amus bidu in cudhane ◊ deo so su matessi chi tue as chistionadu s'annu passadu 3. sa lughe est paga ma lezo su matessi ◊ isse at fatu goi, e tue su matessi! ◊ fintzas si est de deris, su pane, lu cherzo su matessi ◊ andhe deo o andhes tue, pro contu meu est su matessi ◊ che a tie mantessi sunt bolados sos annos mios (F.Sechi) Etimo ctl. mateix Traduzioni Francese même (adj.), lela même (pron), exactement, justement, vraiment (adv.), tout de même, quand même Inglese same, equally, -self Spagnolo mismo Italiano medésimo, stésso, pròprio, ugualménte Tedesco gleich.

parinàle , agt, nm Definizione chi o chie est a paris, paris, cant'e pare a un'àteru in calecuna cosa Sinonimi e contrari cantepare, guale, parinzu, parívile Frasi isse est parinale meu ◊ sa domínica imbeniente su massaju irrichidu si ammàniat pro annare a catza cun parinales suos ◊ sa nave ti aprontamus pro tucare cun remadores chi sos parinales aterue no podes agatare ◊ sas dentes de custa crae sont parinales a sas de cussa Etimo srd. Traduzioni Francese égal Inglese equal Spagnolo igual Italiano uguale, pari Tedesco gleich, Gleiche.

parínzu , agt, nm Definizione nau de logu, chi est in paris, parighinu, bàsciu; chi est totu de unu matessi andhare; unu tretu o logu in paris Sinonimi e contrari parinale, parívile / pàrina, paris, pàtiu 3. fio camminandhe in custu parinzu mannu tra su sàrtiu de Lei e de bidha Etimo srd. Traduzioni Francese plane, égal Inglese equal Spagnolo igual, liso Italiano pari, omogèneo Tedesco gleich, gleichartig.

pentifilàu , agt: pintefilau Definizione chi est precisu precisu che un'àteru Sinonimi e contrari lindepintu, pintellintu, spinditu, ténticu Traduzioni Francese identique Inglese exactly alike Spagnolo idéntico Italiano perfettaménte idèntico Tedesco völlig gleich, identisch.

«« Cerca di nuovo