addagnài , vrb: addannae,
addannai,
addannare,
addanniai,
dannai Definizione
fàere dannu, dannos; fàere male, guastu / denti addagnada = mantzada
Sinonimi e contrari
guastai,
indomaxai,
nòcere,
scalabrai
| ctr.
sanare
Frasi
sa cilixia at addagnau su trigu ◊ su píbiri no pistis, chi addagnat a su nasu! ◊ custus drucis no addànniant is cascialis
Etimo
spn?
Traduzioni
Francese
endommager
Inglese
to damage
Spagnolo
perjudicar,
dañar
Italiano
danneggiare
Tedesco
beschädigen.
arroinàre , vrb: arrovinai,
arruinai,
arruinare,
orroghinare,
roghinare* Definizione
fàere dannu a una cosa, a unu, de mala manera, de no ndh’èssere prus bonu
Sinonimi e contrari
abbutinare,
azinare,
derrocai,
derrúere,
dissantarare,
ifasciare,
iscempiai,
isciarrocai,
isciusciai,
istrassare,
istrossare
| ctr.
agiudai
Frasi
tilipirche maltzosu e matiggrogu, tue arroinas dogni cristianu! (P.Masia)◊ a unu massaju, si che li furant sos boes est a l'arruinare
Traduzioni
Francese
ruiner,
abîmer
Inglese
to ruin
Spagnolo
arruinar
Italiano
rovinare
Tedesco
beschädigen.
bisastràre , vrb: abbisastrare,
biseltrare,
bisestrare Definizione
pònnere bisestru, fàere istrúpiu, dannu mannu a unu, a una mata, a una cosa
Sinonimi e contrari
abbutinare,
bistrasciare,
degogliai,
destrossai,
iscempiai,
iselmorare,
istropiare
Frasi
s'acheta mi est ruta e si est bisestrada ◊ su bentu de sa malignidade bisastrat sos ànimos trassicos ◊ acudie pínnicos pro sarbare su restu de custa terra nostra bisastrada! ◊ cussu pisedhu si bisestrat cun cussa forramenta, si bi la lassades ◊ nachi unu terremoto at bisestradu su Giapone
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dévaster,
endommager,
nuir
Inglese
to devastate
Spagnolo
perjudicar,
dañar
Italiano
devastare,
danneggiare
Tedesco
verwüsten,
zerstören,
beschädigen.
guastài, guastàre , vrb Definizione
fàere guastu, iscónciu o dannu a calecuna cosa; pudrigare, nau de cosas de papare / pps. guastadu, guastau, guastu
Sinonimi e contrari
addagnai,
bastare 1,
irguastae,
iscunsertare,
pèldere
/
ammagagnare
| ctr.
arragnare,
aconciai
Frasi
no est totu curpa de is fogus si sa campagna s'est guastendi ◊ amus guastu sa màchina a fortza de li pònnere bàrrios a tropu ◊ no la ponzas a segare cosa tosta, sa fórtighe, ca la guastas! ◊ sas arburedhas las at totu guastas su bentu ◊ custas lampadinas, po comenti funt postas, bastat chi si ndi guastit una e non si alluint mancu is àteras
2.
cussu mànigu si est guastu, lassadu fora de su frigoríferu ◊ sa cosa cota puru cheret menzus posta in friscu, ca sinono si guastat
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
gâter,
abîmer
Inglese
to ruin,
to spoil
Spagnolo
estropear
Italiano
guastare,
danneggiare,
rovinare,
avariare
Tedesco
beschädigen,
verderben.
iscalabràre , vrb: iscalambrare,
iscalavrare,
iscalavriare,
scalabrai Definizione
guastare, segare, fàere dannu, arrasigare sa pedhe
Sinonimi e contrari
addagnai,
indomaxai
/
arroinare,
atzimare,
azinare,
dissantarare,
ifasciare,
irderrúere,
iscempiai,
isciarrocai,
isperrumai,
strupiai
/
iscorazire
Frasi
mi ponzeint manu e mi lasseint che linu bargadadu, ma no mi ant iscalabradu e su chi fia so ◊ bi aiat tres ómines chin sa conca iscalavriata dae sos carches de sos animales ◊ cusse chin su bachedhu m’iscalavriaiat su gatile, chi giuchia sèmpere a bullones e ispilitu
Etimo
spn.
descalabrar
Traduzioni
Francese
endommager
Inglese
to damage
Spagnolo
perjudicar,
dañar
Italiano
danneggiare
Tedesco
beschädigen.
iscollài , vrb: iscollare,
iscolliare,
iscrollare,
scoliai Definizione
andhare a passare o fragassare in is iscóglios; segare sa mola de su tzugu, orrúere male de s'istrupiare, andhare male, fàere sacrifícios po calecuna cosa / i. su pudhecu = comintzare sa domadura, abbituare a agguantare sa fune in trugu, avesare a si lassare pigare a fune
Sinonimi e contrari
istraventare
2.
in d-unu pennente, làssinat su zuvu e unu boe s'iscrollat e morit ◊ bi at zente gai fortunada chi ndhe faghet a cadhu e a pè e no s'iscollat ne truncat s'ischina! ◊ si puru no ti cheres iscollare, t'iscollas, si tantu est destinadu ◊ ite fadu chi nos at giutu a nos iscollare cojuèndhennos!…◊ daghi s'iscollant in sa ruta mala giamant su carru a los gíghere a pala (Cubeddu)
3.
Pitanu in s'oru de su cuile dhue teniat su palu apósitu po iscollare cadhos
Traduzioni
Francese
s'échouer,
se casser le cou,
Inglese
to break one's neck,
to hinder,
to spoil
Spagnolo
fracasar,
rompersepartirse la crisma,
estropear
Italiano
incagliare,
rómpersi l'òsso del còllo,
rovinare qlc
Tedesco
stranden,
den Hals brechen,
beschädigen.
iscunsertàre , vrb: iscuntzertai,
iscuntzertare,
iscusseltare,
iscussertare,
scuntretzai Definizione
guastare, fàere andhare male cosa cusserta, pònnere o fàere iscussertu, guastu, iscónciu, nau mescamente de machinàrios, organísimos e fintzes de sa mente, de sa salude, de is sentidos
Sinonimi e contrari
guastai,
irgangalistae,
irguastae,
isconciare,
iscuncetare,
isordulare
| ctr.
acussertare,
cuncodrai,
cunsertare
Frasi
si bi at una pedra mala bos iscunsertat su muru (A.Isoni)◊ canno s'iscussertaiat su machinàriu de su rellotzu annaiat su frailàgliu a l'acontzare ◊ no fatas che cudhu chi leat su relozu a l'acontzare e l'iscussertat peus! ◊ sas manos si sunt fatas tremuleas, sos ossos si sunt totu iscussertados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
abîmer,
gâcher,
détraquer
Inglese
to spoil,
to go wrong
Spagnolo
estropear
Italiano
guastare,
non funzionare
Tedesco
beschädigen,
versagen.
roghinàre , vrb: arroinare,
orroghinare,
rughinare,
ruinai,
ruinare Definizione
fàere dannu a una cosa, a unu, de mala manera, de no ndh'èssere prus bonu, de no ndhe pòdere bàlere o serbire prus prus
Sinonimi e contrari
abbutinare,
derrocai,
derrúere,
iscalabrare,
iscempiai,
ispèldere,
istrossare
| ctr.
agiudai
Frasi
mi l'as rughinada tue: si no l'aias lassada andhare cada die a dommo issoro, sa conca no l'aiat pérdia chin cussu preducosu! ◊ cussa morte at rughinau sa famíllia
Etimo
ltn.
ruinare
Traduzioni
Francese
ruiner
Inglese
to ruin
Spagnolo
arruinar
Italiano
rovinare
Tedesco
beschädigen,
ruinieren.
scanníri , vrb: ischinniri*,
schinniri Definizione
apèrrere che canna, apèrrere, fàere un'isperradura chi pagu pagu si biet (coment'e unu filu)
Sinonimi e contrari
abbèrrere,
afilai,
cannire,
filiri,
fresai,
sacai,
sinniai
Traduzioni
Francese
lézarder
Inglese
to damage
Spagnolo
lesionar
Italiano
lesionare
Tedesco
beschädigen.