acaldanàre , vrb Definizione
su imbudhidare de s'ària po su sole, callentare meda
Sinonimi e contrari
acardare,
imbaschire
| ctr.
ifriscare
Frasi
su cane fit a limba fora ca s'est acaldanadu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
surchauffer
Inglese
to overheat
Spagnolo
recalentar
Italiano
surriscaldare
Tedesco
heiß werden.
acardàre , vrb Sinonimi e contrari
acaldanare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
surchauffer
Inglese
to overheat
Spagnolo
recalentar
Italiano
surriscaldare
Tedesco
heiß werden.
budhídu , pps, agt, nm: budhitu,
budhiu Definizione
de budhire; chi est iscota iscota, chi est de pagu calau de su fogu, chi est caente a tropu; terrenu chi dhue ant abbruxau preparandhodhu po dhu prènnere / còghere a budhidu = in abba, in su brou
Sinonimi e contrari
pistiu
| ctr.
fridu
Frasi
s'abba no at budhidu ancora
2.
est budhidu che in bràsias de fogu, de sa frebba chi zughet ◊ custa cosa est budhida e cheret lassada ifritare pro la manigare ◊ in sa mesa ponent sos budhidos cun covatzas ◊ cust'abba est budhidedha: ispeto chi ifritet unu pagu ◊ mi croco e mi bàtis luego unu tzicu de muscadedhu budhiu
3.
a pràngiu aus fatu petza a budhiu e is culurgiones de casu ◊ non fia bonu nimmancu a mi coi un'ou a budhiu
Traduzioni
Francese
bouilli,
bouillant,
brûlant
Inglese
boiling
Spagnolo
hervido
Italiano
bollito,
bollènte,
cocènte
Tedesco
gesotten,
gekocht,
heiß.
càldu , nm, agt: cardu 1 Definizione
caentu meda; chi est bene caente
Sinonimi e contrari
caentu,
caldesa,
cazentu
/
basca,
calura
/
caente,
càlidu,
callente,
cheghente
| ctr.
fridu,
frios
Modi di dire
csn:
betare cardu = fàghere caentu; ndhe li daet una calda e una frita = una càdria e una lena, ndhe li narat (o ndhe li pretenet) una chi no li piaghet e una chi li piaghet; caldu néulu, múliu = sa calura meda chi faghet candho, in istiu, s'aera est cuguzada de nues chi muntenent su calore incubadu e úmidu
Frasi
aiat leadu calchi colpu de aera essendhe a fora de domo dai su caldu a su fritu ◊ est die de cardu forte, oe! ◊ s'arba longa mi betat cardu ◊ si andhat a pei a caldu e a friscu, cun su cuadhu de santu Franchiscu!
2.
fia pensendhe a sa die colada cun issu, a sos basos caldos chi m'intendhia ancora in sas laras ◊ fuit una bellesa a si samunare cun abba cheghente in cudhos lacos biancos de sos bànnios caldos ◊ candho sunt cotas, sas seadas si ammelant e si ponent caldas pro las manigare
Etimo
ltn.
cal(i)dus
Traduzioni
Francese
chaud,
chalereux
Inglese
warm (th)
Spagnolo
caliente
Italiano
caldo,
caloróso
Tedesco
Hitze,
heiß.
iscotiscòta , avb Definizione
èssere i. = chi est budhiu, budhindho, chi abbruxat, no faet a dhu tocare
Sinonimi e contrari
budhidu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bouillant
Inglese
boiling,
hot
Spagnolo
hirviendo
Italiano
bollènte
Tedesco
heiß.