caènte , agt, nm: cagente, caglienti, cajente Definizione nau de una cosa, chi portat una temperadura prus arta de comente est a su normale, nau de su tempus, chi est faendho caentu, a diferéntzia de una temperadura bàscia e pruscatotu a paragone de sa temperadura de su cristianu; temperadura artighina / èssere in cagente = in caentu Sinonimi e contrari caldu, callente, cheghente / caentu, calore | ctr. astroradu, fridu / frios Frasi de cust'abba no faghet a ndhe bufare: est caente che píssiu ◊ zughet sas manos caentes che late 2. sas túrturas rucrant sas costeras chircandhe sos caentes de beranu ◊ unu tempus fimis poveritos e cuntentos, temperaos a fritu e a cajente (Z.Deriu)◊ Maria est cicida in sa forredha, in su caente ◊ asuta de is forredhos dhu'est caente Etimo spn. Traduzioni Francese chaud Inglese warmth Spagnolo caliente Italiano caldo Tedesco warm.

caentósu , agt: cajentosu Definizione chi faet caentu, chi caentat, nau de unu logu, de una domo, de bestimentu Sinonimi e contrari callentosu, cheghentosu / caente | ctr. fridu Frasi sas béstias chircant locos caentosos pro pàschere Etimo srd. Traduzioni Francese chaud Inglese warm Spagnolo caliente Italiano caldo Tedesco warm.

caéntu , nm: cajentu, chelentu, chellentu Definizione temperadura artighina, prus che àteru po comente podet pràghere Sinonimi e contrari caldu, cazentu, cheghentu / basca, calura | ctr. frios, fritore Frasi pro maladia gai bastat a istare in caentu ◊ in beranu e in istiu in logos nostros che faghet caentu ◊ pònelu in su caentu, cussu piatu de cosa, pro no s'ifritare! ◊ ue bi at sole o fogu bi at caentu ◊ custas dies su tempus est in caentu Etimo srd. Traduzioni Francese chaud Inglese heat Spagnolo calor Italiano caldo Tedesco Wärme.

caladòris , nm pl Definizione trastighedhos chi serbint a pigare istrégiu budhiu postu in su fogu Etimo srd. Traduzioni Francese poignées pour saisir un objet chaud Inglese small grips Spagnolo agarrador Italiano presine Tedesco Topflappen.

càldu , nm, agt: cardu 1 Definizione caentu meda; chi est bene caente Sinonimi e contrari caentu, caldesa, cazentu / basca, calura / caente, càlidu, callente, cheghente | ctr. fridu, frios Modi di dire csn: betare cardu = fàghere caentu; ndhe li daet una calda e una frita = una càdria e una lena, ndhe li narat (o ndhe li pretenet) una chi no li piaghet e una chi li piaghet; caldu néulu, múliu = sa calura meda chi faghet candho, in istiu, s'aera est cuguzada de nues chi muntenent su calore incubadu e úmidu Frasi aiat leadu calchi colpu de aera essendhe a fora de domo dai su caldu a su fritu ◊ est die de cardu forte, oe! ◊ s'arba longa mi betat cardu ◊ si andhat a pei a caldu e a friscu, cun su cuadhu de santu Franchiscu! 2. fia pensendhe a sa die colada cun issu, a sos basos caldos chi m'intendhia ancora in sas laras ◊ fuit una bellesa a si samunare cun abba cheghente in cudhos lacos biancos de sos bànnios caldos ◊ candho sunt cotas, sas seadas si ammelant e si ponent caldas pro las manigare Etimo ltn. cal(i)dus Traduzioni Francese chaud, chalereux Inglese warm (th) Spagnolo caliente Italiano caldo, caloróso Tedesco Hitze, heiß.

càlidu , agt: càlliru Definizione chi est caente, chi tenet caentu; chi est de sustàntzia meda, nau de cosas de papare o bufare fintzes in su sensu chi est cosa cagiada; in cobertantza, nau de unu, chi tenet dinare, chi istat bene a dinare / culi càlida = (nau de fémina) chi est sèmpere a disígiu de ómine Sinonimi e contrari caente, caldu*, callente, cheghente / bascosu, calorosu, sustantziosu | ctr. fridu; isabbisabbi Frasi bi at istagione frita e bi at istagione càlida ◊ proite ti ses innudendhe: càlidu meda ses?! ◊ càlidu suore in sa cara che làgrimas li abbundhat (Grolle)◊ unu bentu càlidu fait undulai addàsiu s'erba ingroghida 2. custu binu est càlidu meda: dèu dh'ammisturu cun pagu pagu de àcua ◊ nuis càlidas si pesant in s'orizonti ◊ s'ozastru est linna càlida pro assidare (Z.Porcu) 3. custa no est ispesa de poder fàghere: tantu za semus càlidos meda! Traduzioni Francese chaud, tiède Inglese warm Spagnolo cálido Italiano caldo, tièpido Tedesco warm, lau.

callènte, callènti , agt, nm: cazente, caxente, caxenti, chelente, chellente Definizione chi tenet caentu, chi est in caentu; chi tenet fortza, chi istat bene (chi tenet cosa, errichesa): nau de fémina, fintzes chi est in more Sinonimi e contrari caente*, caldu, calgenti, cheghente / caentu, cazentu | ctr. fridu, frios Modi di dire csn: caxente che fogu = caente meda, budhidu; fatzat callenti e arriat sa genti! = su chi contat est a èssere bestidos, de no tènnere fritu (e prus pagu contat sa bellesa de sa bestimenta o de sa cuguzura) Frasi s'abe cheret logu callente e fiores ◊ como sunt aeritas cazentes ◊ is pàrdulas chellentes si issundhint cun su sutzu de su limone e s'ispertzant de tzúcoro ◊ a is agiudadores si donàt su turredhu, su pistocu callente o durces fatus in domu ◊ ge no ti ndi at a dipendi cancunu dannu, de cussa puntura?… ponidí bàngius di axedu callenti! 2. sa carri donat e pedit callenti, carignus e cunfortu ◊ no portai lentzoru de linu ma una mantixedha de piu, però gei mi ndi fera de callenti! 3. si est afancedhada cun su datori e dhi at fatu giai unu pipiu: brut'ègua, gei dh'at agatada callenti! Traduzioni Francese chaud Inglese warm (th) Spagnolo caliente Italiano caldo Tedesco warm, Wärme.

«« Cerca di nuovo