abbudhonàre , vrb Definitzione nau pruschetotu de su chelu chi si ammontat de nues e de sa cara de unu chi perdet su bonumore; papare tropu Sinònimos e contràrios annuai 1, incuculare / abbudhai, satzai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu obscurcir, assombrir Ingresu to darken Ispagnolu obscurecer Italianu rabbuiare, rannuvolarsi Tedescu bewölken, sich verfinstern.

annebidàe, annebidài , vrb: annepidare, nebidai Definitzione guastare sa cosa a népide; pònnere o calare népide o cosa coment'e népide chi impedit de bíere, de cumprèndhere Sinònimos e contràrios anneulare, boerare 2. dhi at annebidau is ogus, is pentzamentus ◊ custu pruinedhu annapat e annébidat totu ◊ de mentes annepidadas in su cilleri ndhe dhue at medas ◊ sa bia si annebidàt de pruini Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu embrumer, brouiller, assombrir Ingresu to fog, to dim, to darken Ispagnolu nublar, aneblar, ofuscar Italianu annebbiare, offuscare Tedescu umnebeln, verdunkeln.

annuài 1 , vrb: annuare, nuare Definitzione carragiare de nues (deunudotu o in parte a tretos), su si pesare nues in s'aera (vrb. aus. èssere o fintzes àere); in cobertantza, essire tristu / annuaisí a logus a logus = annuare a nues lascas, itl. ragnare Sinònimos e contràrios abbudhonare, annuidai, cuculare, incuculare, incumbuxae | ctr. isclarire, ispalaciae Frases s'aera si est annuendhe, paret in chirca de pròere ◊ si s'annuat cuguzat su sole e faghet fritu ◊ oe no bi at annuadu Terminologia iscientìfica tpm Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu obscurcir, assombrir Ingresu to get cloud Ispagnolu nublar Italianu annuvolare, rannuvolarsi Tedescu sich bewölken.

grisài , vrb: aggrisare, crisare, grisare 1 Definitzione nau mescamente de su Sole e de sa Luna, cambiare colore, fàere iscuru, giare prus paga lughe candho Terra e Luna che arresurtant unu ananti de s’àteru e si faent umbra; iscumpàrrere, coment'e cuandhosi, essire de sa vista, fintzes serrare is ogos; assicare, aumbràresi, salargiare; nau de animale fémina, sentire de angiare Sinònimos e contràrios incrisare, irgrisire / aclisare Frases candho l'ant a cantare "A porta ínferu" paris si ant a grisare sole e luna prontu abberindhe sa porta Lucíferu! ◊ si est grisada sa luna e no apu pótziu isparai a sirboni, a s'orbetu 2. oh tempus, fis tandho e ses como chena acamu, debbadas ti apo pessighidu, ma tue, lascinosu che colora, ti ses grisadu! (F.Murtinu)◊ su fumu grisat su colore asulu de s'aera ◊ sos ojos as grisadu e as lassadu trummentos in sos coros ◊ grisau ti fiast, chi no ti apu biu prus? 3. is brebeis si funt grisadas comenti ant biu a margiani ◊ una note sos anzones in s'annile si sunt grisaos e su pastore at pessau chi fit mariane Sambenados e Provèrbios prb: onzi cadhu lantadu a sa sedha si grisat Ètimu itl. eclissare Tradutziones Frantzesu assombrir, éclipser Ingresu moon darkening Ispagnolu obscurecerse el sol o la luna, obscurecer Italianu mutare, oscurarsi Tedescu sich verfinstern.

infuscài, infuscàre , vrb Definitzione essire iscuriosu, nau de su tempus e de s'ària chi si ammontat de nues; nau de gente, intristare, fàere cara trista, pentzamentosa Sinònimos e contràrios afuscai, annapai, imbelare, impannare, inchelare, intelai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'obscurcir, assombrir Ingresu to darken, to become gloomy Ispagnolu ensombrecer Italianu incupirsi, infoscare Tedescu sich verfinstern, verdunkeln.

«« Torra a chircare