Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

aerèdha , nf Definitzione bentighedhu lébiu Sinònimos e contràrios aeresita, aerita, sisia 2 Tradutziones Frantzesu brise Ingresu gentle wind Ispagnolu airecillo Italianu venticèllo Tedescu leichter Wind.

agigotàdu , pps, agt Definitzione de agigotare Sinònimos e contràrios arrogau Tradutziones Frantzesu fracassé, cassé, brisé Ingresu smashed Ispagnolu destrozado Italianu fracassato Tedescu zerbrochen.

aràghe, aràgi, aràgia , nf, nm: araxi, oragi Definitzione bentighedhu fritu / araxi de fogu = su caentedhu de su fogu, coment'e bentighedhu chi benit de su fogu Sinònimos e contràrios abra, abrina, arvile, atza 1, frina, saniete Frases fait araxi frida ◊ cant'e una pampixedha móvia de un'araxi ligeru circu de mi allonghiai po ti biri (S.Medved)◊ cust'araxi dhis fait dannu a is birduras! 2. femu abarrau fúrria fúrria coment'e una tratalia posta araxi a fogu ◊ si aparant a s'araxi de su fogu po si callentai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brise froide Ingresu cold breeze Ispagnolu brisa fría Italianu brézza frédda Tedescu kühle Brise.

aragòne , nm Definitzione bentighedhu forte; fintzes fortza, coràgiu, abbrítiu / ómine de a. = porosu, corazosu, chi s'ischit difèndhere Sinònimos e contràrios araghe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brise forte Ingresu strong breeze Ispagnolu brisa fuerte Italianu brézza fòrte Tedescu Wind.

arrogàu , pps, agt Definitzione de arrogai; fatu a orrugos / istrada arrogada = totu a fossos siat a fortza de bi colare mezos graes e siat pro iscavos, triballos Sinònimos e contràrios chimentau, secau, truncadu | ctr. intregu Tradutziones Frantzesu cassé, brisé Ingresu broken Ispagnolu hecho añicos, destrozado Italianu rótto, infranto Tedescu zerbrochen.

arvíle , nm Definitzione ariedha, bentighedhu fridu meda Sinònimos e contràrios abra, abrina, araghe, atza 1, saniete Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brise froide Ingresu cold breeze Ispagnolu brisa fría Italianu brézza frédda Tedescu kühle Brise.

bentitzólu , nm Definitzione min. de bentu, bentu de pagu contu, lenu Sinònimos e contràrios bentichedhu, frina, sisia 2 / cdh. vinticiolu Frases bellu, mih, custu bentitzolu: est faghindhe una bella friscura ◊ est bentitzolu e a brusiare no faghet ca nos podet fuire su fogu Tradutziones Frantzesu brise Ingresu little wind Ispagnolu brisa Italianu venticèllo Tedescu leichter Wind, Brise.

frína , nf Definitzione bentighedhu lenu, lébiu / min. frinighedha Sinònimos e contràrios abra, abrina, aeresita, araghe, arvile, atza 1, bentitzolu, sisia 2, tirantella / afatúgiu Maneras de nàrrere csn: lébiu che f. = lebiedhedhu; regògliere f. = collire maledissiones; f. topa (nau in cobertantza) = fémina chi caminat abbellu abbellu, fintzas fémina contularja, cràstula; f. mala = maledissione, dannu; leare f. = ingòllere cosa mala, irbariare Frases sa frina frita s'intendhet arribbandhe intas a s'ossu (G.Deriu)◊ s'ape reina si pesat a bolu in s'undhallera lépia de sa frina (A.Mura)◊ donzi frina mi gighet moe moe ◊ su chercu chi deris ismarranaiat sos bentos oe timet sa frina (L.Brozzu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brise Ingresu breeze Ispagnolu brisa Italianu brézza Tedescu Brise.

imbàtidu , nm: imbàtiru Definitzione bentu friscu de mare chi movet is undhas e infriscat s’abba, pruschetotu de su Sud Sinònimos e contràrios australe, imbatu* Frases su piscadori portat sa pedhi niedha, arrecota de su soli e de s'ària salia de s'imbàtiru chi ndi benit de mari Terminologia iscientìfica tpm Tradutziones Frantzesu brise de mer Ingresu sea breeze Ispagnolu viento marero Italianu imbatto, brézza di mare Tedescu Meeresbrise.

sciasciàu , pps, agt Definitzione de sciasciai; chi est totu bogau de pare Sinònimos e contràrios iscónciu, isorduladu, sciusciau 2. carru sciasciau torrat a dèpiri su chi at pagau! Tradutziones Frantzesu brisé Ingresu smashed Ispagnolu destrozado Italianu sfasciato Tedescu zerbrochen, zertrümmert.

secàu , pps, agt, nm: segadu Definitzione de secare; chi est a cantos, a orrugos; cosa segada; fintzes terrenu a pàsculu; iscavu a bisura de canale, po fundhamentu Sinònimos e contràrios arrogau / cunsolza, segada 1 | ctr. intregu Maneras de nàrrere csn: macu segadu de crèschere = chi no at callau a ciorbedhu; ne polto sa cara segada = portu sa faci in terra de sa bregúngia 3. tenzo su segadu de campu a bidatone e apo bisonzu de àtera pastura ◊ ant fatu su secau pro ghetare sos fundhales de sa domo ◊ ant acontzau su camminu e apertu unu secau! (G.F.Sedda) Tradutziones Frantzesu coupé, cassé, rompu, brisé Ingresu cut (off), amputated Ispagnolu cortado, roto Italianu tagliato, reciso, rótto, spezzato, infranto Tedescu geschnitten, abgeschnitten, gebrochen, zerbrochen.

sisía 2 , nf Definitzione bentighedhu lébiu Sinònimos e contràrios aeresita, bentitzolu, frina Frases de su bentu no s'intendhet piús una sisia (N.Cucureddu)◊ sa sisia si ndhe picat sas fozas grogas e sicas, múlina múlina ◊ s'ànima nostra est sartisartis a cada móghia de sisia ◊ no si pesat ne frina e ne sisia ◊ cussa pedra de tocu no la movent sisias ne bentos! Terminologia iscientìfica tpm Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brise Ingresu breeze Ispagnolu brisa Italianu venticèllo Tedescu leichter Wind.

«« Torra a chircare