apéliu , nm: apíliu,
apílliu Definitzione
disígiu mannu, coment'e candho unu dha pedit, sa cosa / pigare apílliu de…= benni su disígiu, sa gana de…
Sinònimos e contràrios
desizu,
ispédhiu
Frases
mi ndh'at pigadu apílliu e comporada mi l'apo, sa cariasa ◊ e adhias, no ndhe li pigat apílliu a fàghere carchi faina?! ◊ nono, gai, chi ti at pigadu apílliu a lèzere, cantu chi ses zoghendhe!
Ètimu
itl.
appiglio
Tradutziones
Frantzesu
désir ardent
Ingresu
strong desire
Ispagnolu
ansia,
anhelo
Italianu
fòrte desidèrio
Tedescu
Begier.
avrígnu , nm: avrinzu Definitzione
disígiu, bisóngiu apretosu de calecuna cosa, ispédhiu
Sinònimos e contràrios
assúgliu
Frases
si so ninnadu dae sos avrinzos, tue l'ischis, Segnore! ◊ li est bénnidu s'avrinzu de sa chiriasa e si che ndhe at mandhigadu una pischezone! ◊ li piaghiant sas féminas e calchi avrinzu l'intendhiat daora
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
désir ardent
Ingresu
craving
Ispagnolu
deseo insaciable
Italianu
desidèrio improvviso ed incontenìbile
Tedescu
plötzlicher und unbändiger Wunsch.
furighèdha , nf, nm: furighedhu Definitzione
fúriga, genia de presse e pistighíngiu, disígiu mannu po calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
adhériu,
afródhiu,
apísciulu 1,
bermegorru,
férnia,
franédiga,
frischíngiu,
furighíngiu,
ischecherédhiu,
pistighíngiu,
pressighina,
prispodhi,
schinitzu,
spurtiòciu
Frases
chi t'ingrànciat su cuadhu ca ti passat su furighedhu est berus! ◊ immoi chi est béciu dhi benint totu custas furighedhas?! ◊ no ti pighit sa furighedha: abarra abbellu ca no est acomenti bollis tui! ◊ bai ca gei ndi tenis una de furighedha de biri s'isposu!…
Tradutziones
Frantzesu
impatience,
désir ardent
Ingresu
frenzy,
impatience
Ispagnolu
frenesí
Italianu
frenesía,
impaziènza
Tedescu
Wut,
Sucht,
Ungeduld.
síde , nm: sidi,
sidis,
sídiu,
sidu,
siri,
síriu 2,
siti,
sitis,
sítiu Definitzione
bisóngiu o disígiu de bufare, nau de gente, matedu e animales chi dhis fartat s'abba; in cobertantza, disígiu o bisóngiu mannu de calecuna cosa
Maneras de nàrrere
csn:
batire, intrare, bestire o pònnere sidi = fai bènniri bisóngiu de bufai, fai sidi; bènnere sidi = bènniri ganas de bufai; rucrare su sidi = catzare, passare, bogai, bogaisindi, tòdhere su sidi; fai sidi = pònnere o batire sidi; cassidu, cotu, tzegu, mortu, de sidi = sidiu meda meda; ispiolandhe, alluscau de su sídiu = tzegu de su sidi; patire sidi (nau de erbas e matas) = sunfriri pro mancamentu de àcua
Frases
ti at batidu sidi sa calura ◊ cuss'abba no ndhe rucrat de sidi ◊ so mortu de sidu e no bi at abba! ◊ apo tentu sídiu e m'agis dadu a bufare ◊ custas àrbures sunt patindhe sidi ◊ sas piantas patint pro su sítiu de s'istiu ◊ sa sartitza bestit sídiu ◊ su sole li aiat missu unu sitis chi non resessiat a si catzare ◊ s'abba ndhe leit su side a totu sa zente (R.Sardella)◊ no as a mòrrere ne de side e nemmancu de fàmmene, ca dhue at cosighedha de papare (L.Mura)
2.
fàmene e sídiu de giustesa ◊ chie bufat de cuss'abba at a tènnere torra sídiu ◊ cussu tenit sidi de dinai!
Sambenados e Provèrbios
prb:
abba budhit farina e sidis mintet ira
Ètimu
ltn.
sitis
Tradutziones
Frantzesu
soif,
désir ardent
Ingresu
thirst,
burning wish
Ispagnolu
sed,
ansia,
deseo vehemente
Italianu
séte,
desidèrio ardènte
Tedescu
Durst,
Begierde.