cría , nf Definitzione genia de oighedhu piticu de calecunu millímetru chi ponent unos cantu bobbois (es. calagasu, musca, abe, tzintzigorru, e àteros), o fintzes su criare chi faent is pigiones; si narat fintzes po fedu, arratza (prus che àteru foedhandho a disprétziu) Sinònimos e contràrios obu / arràcia, iscrípia Maneras de nàrrere csn: èssere in c., nadu de sos sèmenes = èssiri intzeurrau, nascendi, pillonendi; fai c. = parare ratza; èssere de bona, de mala c. = de arratza bona, mala; c. de pisci = su pischighedhu de naschidorzu Frases su seisei ponet sa cria in sa foza de su càule ◊ su cocoi ponet sa cria suta de terra, addaghi est modhe ◊ custus pillonedhus dhus tengu po fai cria 2. sas rúndhines beniant a domo mia ue fadiant su nidu e sa cria ◊ is pillonis faint niu e cria in dogna beranu ◊ sa pudha de comare andhat a domo anzena a fagher cria… 3. bella cria, mih, cussos: si los fidas ti che furant totu! ◊ sa mallora nosu dha bolleus giovonedha po fai cria 4. sa tula de su trigu semenadu est bell'e tudhida, est in crias ◊ est andhadu a bídere si su laore est in cria Terminologia iscientìfica crn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu couvée, germe Ingresu clutch, germ Ispagnolu gusanito, cría Italianu covata, gèrme Tedescu Insektenei.

erriàli , nm Definitzione sa ‘ànima’ de s’ou, sa parte bianca in s’orrubiou, parte de mesu necessària po ingendrare e de ue s'isvilupat su fedu nou Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu germe de l’embryon Ingresu germinative macula Ispagnolu disco germinativo Italianu màcula germinativa Tedescu Keimfleck.

insemía , nf: intzimia Definitzione càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (mescamente de maladia); fintzes iscusa tanti po nàrrere, po fàere (o po no fàere) una cosa Sinònimos e contràrios ansimia, càusa, písima / abbétia, arraghèscia, atema, congiuntura, cóntia, iscóticu, iscúgia, tzemia Maneras de nàrrere csn: intzimia de… = coment'e chi…, a su postu de…; bogai intzimia = chircare iscusas; is intzimias de su partu = sinnales de comente una fémina ràida est sentida pro s'illierare Frases ita cudha bagadia… morti chen'e intzimia fatzant! 2. dhi narant cosa po tenni s'intzimia po dh'acusai ◊ no tenendu intzimia de perunu imputu, dhus iant libberaus 3. seis benius a mi pigai cun ispadas e fustis, intzimia de èssi unu bandidu (Ev)◊ intzimia de istudiare ses zogandhe! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu germe, source, principe Ingresu germ, cause, beginning Ispagnolu germen, origen, pretexto Italianu gèrme, càusa, princìpio, sìntomo, stìmolo, movènte Tedescu Ursprung, Grund.

intzeurràu , pps, agt Definitzione de intzeurrai Sinònimos e contràrios intzeurriu, sirigadu, siridu, tudhidu Tradutziones Frantzesu germé Ingresu germinated Ispagnolu germinado Italianu germinato Tedescu gekeimt.

«« Torra a chircare