comíntzu , nm: cuménciu,
cumentu,
cumentzu,
cumetzu,
cumintzu Definitzione
sa cosa chi, o ue o candho si cumènciat, cumenciamentu de una faina, de unu tempus, de unu camminu
Sinònimos e contràrios
incaminada,
incomínciu,
incumentu,
inghitzu
| ctr.
acabbu,
finitia
Frases
totus improvisant cantzonis e mutetus a cumentu ◊ in donzi cosa, su comintzu est su prus difítzile ◊ bonu comintzu e menzus fine! ◊ aus pigau coment'e cuménciu òperas de cantadores
Ètimu
itl.
comincio
Tradutziones
Frantzesu
début
Ingresu
beginning
Ispagnolu
comienzo
Italianu
inìzio,
princìpio
Tedescu
Anfang.
incomínciu , nm: incomintzu,
incuménciu,
incumentzu,
incumintzu,
iscomintzu Definitzione
su cuménciu, is primas cosas de una faina, de unu trebballu, de css. fata; fintzes su primu tretu, su tretu chi si agatat innanti de unu logu, de una cosa; su cumenciare
Sinònimos e contràrios
comintzu,
incumentu,
inghitzu
/
incomintzamentu
| ctr.
acabbada,
acabbu,
finitia
Frases
dai s'iscomintzu de su coju s'abbizeit chi calchi cosa no andhaiat comente deviat andhare ◊ ti dat cara su Segnore dae s’incomínciu de s’annu a s’acabbu ◊ comenti fait s'incumentzu de cussa poesia?
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
début,
commencement
Ingresu
beginning
Ispagnolu
comienzo,
principio
Italianu
inìzio
Tedescu
Anfang.
insemía , nf: intzimia Definitzione
càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (mescamente de maladia); fintzes iscusa tanti po nàrrere, po fàere (o po no fàere) una cosa
Sinònimos e contràrios
ansimia,
càusa,
písima
/
abbétia,
arraghèscia,
atema,
congiuntura,
cóntia,
iscóticu,
iscúgia,
tzemia
Maneras de nàrrere
csn:
intzimia de… = coment'e chi…, a su postu de…; bogai intzimia = chircare iscusas; is intzimias de su partu = sinnales de comente una fémina ràida est sentida pro s'illierare
Frases
ita cudha bagadia… morti chen'e intzimia fatzant!
2.
dhi narant cosa po tenni s'intzimia po dh'acusai ◊ no tenendu intzimia de perunu imputu, dhus iant libberaus
3.
seis benius a mi pigai cun ispadas e fustis, intzimia de èssi unu bandidu (Ev)◊ intzimia de istudiare ses zogandhe!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
germe,
source,
principe
Ingresu
germ,
cause,
beginning
Ispagnolu
germen,
origen,
pretexto
Italianu
gèrme,
càusa,
princìpio,
sìntomo,
stìmolo,
movènte
Tedescu
Ursprung,
Grund.
intràda , nf: intrara,
intrata Definitzione
su intrare, su cuménciu de una sumana, de un'istagione; tretu inue si intrat a unu logu; is provistas, is badàngios chi intrant a unu, a una domo, a unu bilànciu, fintzes is trebballos e produtos de s'incúngia; in su càntigu a tenore est s'acumpangiamentu chi sighit a s'istérria, in su ballu est unu passu prus longu; foedhandho de cójuas, est su permissu a s'ómine po intrare a domo de sa fémina; a logos est fintzes su tocu de sa campana chi giaet a ischire sa morte de unu
Sinònimos e contràrios
intramentu
/
ingiassu,
intradorzu
/
balanzu 1,
busca
| ctr.
essia
/
gastu,
ispesa
/
ispiru
Maneras de nàrrere
csn:
in sa prima i. = in su primu tretu chi si agatat intrendi a unu logu; donai intrada a unu = fàgherelu o lassàrelu intrare a domo (mescamente a s'ómine chi at dimandhadu fémina a cojare); cunforma a s'intrada sa essida = segundu su gualàngiu si fait s'ispesa
Frases
po s'intrada a Castedhu, a s'arciobispu dhi ant fatu unu bellu acumpangiamentu ◊ sos refrios a s'intrada de s'iberru ant a èssere pejus ◊ est cosa fora de usu a fai s'intrada un'arricu a domu de Deus ◊ no lis neghedas s'intrada de sa gianna! ◊ is piciochedhos faiant s'intrada a iscola candho beniat sa maista ◊ a s'intrada chi at fatu a sa domo at bidu custas tres melas
2.
me in s'aposentu dhoi at tres intradas ◊ sa crésia in bidha est a primu intrara
3.
de oi ti giau s'intrada in custa domu: beni candu ti praxit ◊ oje fiza nostra at dau s'intrada a s'ammorau ◊ in sas portas tzelestiales dàdennos líbbera intrada! ◊ si dae te s'intrada no tegno in sa vida mi lassas a penare ◊ tandho sas féminas a su tzilleri no bi aiant intrada
4.
s'intrada de s'annu est in s'argiola ◊ pigaiat su frade a retirare su casu e su regotu, chi fit s'intrada de donzi die ◊ Tonnedhu fit trabagliendhe a s'intrada e a s'àteru it'e fàghere
5.
ant tocau un'intrada: chini est su mortu?
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
entrée
Ingresu
entrance,
income,
opening,
beginning
Ispagnolu
entrada
Italianu
penetrazióne,
entrata,
ingrèsso,
accèsso,
intròito
Tedescu
Eingang,
Zutritt,
Einnahme.
prensípiu , nm: prentzípiu,
princípiu,
printzípiu,
priscípiu Definitzione
su cuménciu de cosas, de chistiones e fatas; genia de régula, fundhamentu (de cumportamentu morale, de isciéntzia o àteru)
Sinònimos e contràrios
comintzu
/
régula
| ctr.
acabbu,
finitia
Frases
ant tentu printzípiu sas istellas, o sunt eternas totu, Sole e Luna? ◊ bonu printzípiu e menzus fine!
2.
non sigast s'arrexoni de "su tallu" si cuss'arrexoni est contras a is princípius e is valoris cosa tua! ◊ cussa est una pessone de printzípios sanos, onesta ◊ si Samanta depiat lassare sa Sardinna cheriat nàrrere po issa sa morte de sos printzípios e de sas raichinas suas ◊ su cerbedhu de us ómines tenet princípius coment'e régulas de grammàtica chi no si ndhe rendhet contu
Tradutziones
Frantzesu
commencement,
principe
Ingresu
principle,
beginning
Ispagnolu
principio
Italianu
princìpio
Tedescu
Anfang,
Prinzip.
tèma , nf: atema,
dema,
tzema (sa t. = nr. satèma) Definitzione
càusa, iscusa de unu male, maladia mancari no grave; fintzes prantu longu
Sinònimos e contràrios
ciaca,
insemia,
iscóticu,
iscúgia,
mendhea,
taca 3,
témiu,
tzemia*
Frases
as collidu tema: mi pares tunconidu
Tradutziones
Frantzesu
symptôme
Ingresu
illness beginning
Ispagnolu
principio de enfermedad
Italianu
difètto alla salute,
princìpio di malattìa
Tedescu
schlechte Gesundheit,
Anfang einer Krankheit.