acorriatàre , vrb Definitzione fàere tzacurrare is dentes; fàere corriatzu Sinònimos e contràrios arrodare, titiriscare, tzacarrai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grincer Ingresu to grind Ispagnolu rechinar Italianu digrignare i dènti Tedescu fletschen (animalis), mit den Zähnen knirschen (cristianus).
arrinzàre , vrb Definitzione ammeletzare faendho a bíere is dentes comente faent unos cantu animales, prus che àteru, tzacurrare is dentes; si narat fintzes in su sensu de istare pranghe pranghe / arrinzendhe dentes = arrodendhe dentes; a. che cane in cadena; a. sas lavras, su murru = frungiri unu pagu is laus coment'e bolendi nàrriri cosa o a betu diferenti Sinònimos e contràrios arranzare 1, arraunzare, arringare, grujai, morrugnare, raganzare, ranzidare / poliare Frases ti chimentas cun àteros matzones: trassistu, arrinzas e faghes sa coa, ma oramai as pérdidu sa proa! (Piredda) 2. at arrinzau sas lavras a unu risighedhu Ètimu itl. rignare Tradutziones Frantzesu gronder, grincer des dents Ingresu to growl Ispagnolu gruñir Italianu ringhiare, digrignare Tedescu knurren, die Zähne fletschen.
fruschiàre , vrb: afruschiare, frusciare (fru-sci-a-re) frussiai Definitzione bogare o fàere unu súrbiu, fàere sonu a súrbiu (a buca allomborandho is lavras, a pódhighes in buca, o cun calecuna aina de sonare)/ fruschiaresila = istare fruschiendhe unu pagu a ispàssiu Sinònimos e contràrios ammuinai 1, fruscidare, frusiai, frusitai, moidare, mojire, múere, muizare, suai, sulietai, surbiai, zumiai Frases frúsciat su sede candho colat sa falche, messendhe ◊ fruschiandhe che craparzu betzu, Pirastredhu at mutiu su capu ◊ pride Porchedhu secabat sos negóssios fruschiandhesila e cantandhe 2. sas ballas fruschiendhe in altu e bassu faghiant atapèndhesi fracassu (F.Dore) Ètimu ltn. fist(u)lare Tradutziones Frantzesu siffler, grincer Ingresu to creak, to whistle Ispagnolu silbar, chiflar Italianu fischiare, strìdere Tedescu pfeifen, kreischen.
schiài, schibiài , vrb: ischeliare*, schiliai, schiulai, schiullai Definitzione fàere a boghe una genia de tzinchírriu, de súrbiu, de sonu acutzu; nau in cobertantza, istare a murrúngiu, a chèscia Sinònimos e contràrios grariare, grarire, piulai, tichirriare / chesciai Frases su schiliai de sa genti iat incarrerau s'intrada de su palàtziu ◊ schiliànt totus: pariat un'arrisixedhu ligeru e schinniu ◊ su procu schiat ◊ ma càstia cust'origa: mi parit de intendi animalis schiendi! ◊ sa papagalledha est sempri schiulendi ◊ is marabigas ant cumentzau a schiulai 2. custa bateria schiat candu est ispacendi sa currenti Tradutziones Frantzesu piailler, grincer, pleurnicher Ingresu to peep, to creek, to moan Ispagnolu piar, chirriar, lloriquear Italianu pigolare, garrire, strìdere, frignare Tedescu piepen, kreischen, wimmern.
sirrichiài , vrb: tichirriare, tzichirriai* Definitzione fàere tzinchírrios, sonu de cosa chi girat arrasigandho, de ingranàgiu chi no est untu o àteru deasi Sinònimos e contràrios afruschiare, scochidai, tirriare 1, tzacarrai Tradutziones Frantzesu grincer Ingresu to creak Ispagnolu chirriar Italianu cigolare Tedescu knarren.
tichirriàre , vrb: sirrichiai, tzichirriai* Definitzione su sonare chi faet su linnàmene po isfortzu; nau de gente, de animales, betare tzérrios coment'e sonu indistintu, lamentu Sinònimos e contràrios abbochinare, tirriare 1, tzacarrai, tzacazare 2. s'isprammat tichirriendhe ◊ ite tenet cussu porcu tichirriendhe? Tradutziones Frantzesu grincer, striduler Ingresu to creak Ispagnolu chirriar Italianu strìdere Tedescu kreischen.
tzichirriài , vrb: cirrichiai, sirrichiai, tichirriare, tzichirriare, tzinchirriare, tzirrichiai Definitzione su sonare chi faet su linnàmene candho est isfortzau, is armas o ferramentas frigadas apare, is aperturas chi no girant bene in is grofales; nau de gente, chesciare / tzichirriai is barras = arrodar'e dentes, tzacurrare is dentes Sinònimos e contràrios abbochinare, tirriare 1, tzacarrai, tzacazare Frases is dentis mi tzichírriant in buca cument'e unu istrociarrana ◊ ant a prangi tzichirriendu is dentis ◊ in cussu logu dogna porta tzirríchiat, dognunu fumat, dognunu tzérriat… Sambenados e Provèrbios prb: sa peus roda de su carru tzichírriat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grincer Ingresu to creak Ispagnolu chirriar Italianu cigolare Tedescu knarren.