aferritadúra , nf Definitzione est sa marcadura de su bestiàmene fata a ferru abbrigau; su segare cosa a ferros e, in cobertantza, su nàrrere male de s'àteru Sinònimos e contràrios malcadura / aferritamentu, allimbamentu, tragàgiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action de marquer, médisance Ingresu branding, slander Ispagnolu marca, herrado Italianu marchiatura, maldicènza Tedescu Kennzeichnung, übles Gerede.
aferritàre , vrb Definitzione fàere su marcu a ferru abbrigau a su bestiàmene maduru Sinònimos e contràrios marcare Frases in sos beranos pigaiant a montes pro aferritare su bestiàmine Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marquer le bétail au fer rouge Ingresu to brand Ispagnolu marcar, herrar Italianu marchiare Tedescu kennzeichnen.
bullài , vrb: bullare Definitzione pònnere su bullu, su timbru a unu paperi, marcare is misuras a manera chi s'iscat chi funt giustas e singialent bene is cantidades; fintzes imbrutare, pònnere singiale a pistadura Sinònimos e contràrios marcare, punciai Frases misura e pesu funt duas cosas e dogna tanti tocant bulladas (Urru)◊ nd'est beniu cun d-unu metru sentza de bullai! 2. si daes sa peràula e no la muntenes ses bulladu, mih! 3. sas mudandhas sunt bullatas (G.Cabras) Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu timbrer, marquer Ingresu to stamp Ispagnolu sellar, timbrar Italianu bollare Tedescu stempeln, abstempeln.
malcadúra , nf: marcadura Definitzione su marcare in sa pedhe (pruschetotu is animales mannos: cuadhos, boes e bacas); sa marca chi si faet Sinònimos e contràrios aferritadura, marconzu, sinnadolzu / cdh. fucatógiu, malcatura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marquage, action de marquer, ferrade Ingresu to brand Ispagnolu marca Italianu marchiatura Tedescu Markieren, Markierung.
malcàre , vrb: marcai, marcare Definitzione betare sa marca, pònnere o fàere marcu, singiale chi abbarrat in sa pedhe po distínghere calecuna cosa (es. is pegos de unu mere, mescamente si est bestiàmene de petza manna); fàere una genia de marcos in su cadhàrgiu cun su puntu, a corpadura, po bellesa (e in àtera manera fintzes in su pane); fàere a cumprèndhere cosa cun calecunu singiale; iscríere in calecuna lista o registru, pònnere o pigare annotu Sinònimos e contràrios aferritare, punciai / signalai, signare / allistai Frases su logu de sa nadia li at marcadu totu sa vida ◊ su bestiàmine si marcat a s'origra cun d-una segada o a su lumbu cun sa marca a fogu ◊ at marcau is serviglietas a líteras fatas cun s'agu ◊ dèu oi trigu a benni poita depeus marcai vitellus 2. si bi at pérdida de currente, cust'aparitzu ti lu marcat 3. oi gei est chitzanu: calincuna cosa marcat! ◊ mi dolit su genugu, depit proi: tanti gei no dhu marcat su tempus mau!…◊ is cucus apari si arrespundint e parit chi marchint a proi ◊ sas àgheras petzàglias sont marcanne temporata de ventu 4. nois mamas e fizos nos semus marcaos pro cullire sa zorronada ◊ mi che so marcadu a iscola ◊ tocat a si che marcare in sa comuna pro lis dare sa linna de su cumonale ◊ custas cosas chi soi comporandu marcadhas a nòmini suu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu marquer, signaler, indiquer, montrer, inscrire Ingresu to mark, to countermark, to point out, to record Ispagnolu marcar Italianu marchiare, contrassegnare, segnalare, indicare, iscrívere Tedescu markieren, zeigen (auf+Akk.), einschreiben, eintragen.
signalài, signalàre , vrb: singialare, sinnalare, sinzalare Definitzione fàere unu singiale, giare a bíere o a cumprèndhere, marcare cun calecunu singiale, pònnere a notu; nau de matas o àtera cosa prantada, fintzes cumenciare a fàere frutu Sinònimos e contràrios annoditzai, assintzare, inditai, ingitai, signai, sinzolare Frases cherent sinnaladas sas berbeghes de múrghere, sas anzones de pesare ◊ sinnàlami sa pàzine de lèzere! ◊ su trenu a frúschiu sinzalat sa frimmada ◊ signàladi s'ora, sa die, su mese, s'annu chi as tentu custu ◊ apo sinnaladu sos fundhos de innestare ◊ in su libbru at postu unu frocu po singialare de anca depet lígere 2. sa fae che l'at sica in fiore e de corrintolu mancu ndhe at signaladu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu marquer Ingresu to mark (counter) Ispagnolu señalar Italianu segnalare, contrassegnare Tedescu signalisieren, anzeigen, ankündigen, bezeichnen, kennzeichnen.
signàre , vrb: sinnai, sinnare Definitzione fàere su singiale de sa grughe; fàere is sinnos a su bestiàmene in is origas; pònnere o lassare singiale, marcu de calecunu cropu o istrúpiu, fintzes sestare sa tula arandho o semenandho Sinònimos e contràrios malcare Frases a su mortu l'ant bestidu e sinnadu a corpus fritu ◊ candho s'intrat a crésia si sinnat ◊ m'imbenujo e mi ponzo a mi sinnare ◊ tràtalu cun pitzinnas, ca s'ides nuda a mie ti ndhe sinnas! ◊ eo ti sinno in lúmene de su Babbu, de su Fizu e de s'Ispíridu Santu! 2. s'anzone fit sinnatu: zuchiat una grunninina in sa punta de s'oricra ◊ sas anzonedhas pesadas cherent sinnadas ◊ depiant aproillai unus cantu cumpàngius ca depiaus sinnai is angionis 3. in su sentidu meu sa bértiga de s'istadea àsciat e falat ca no lu sinnat su pesu de sas dudas! (F.Múrtinu)◊ li fit assénnita chin su chicaju e si no si fit reminata a nche brincare sa gianna l'aiat sinnata male Ètimu ltn. signare Tradutziones Frantzesu faire le signe de la croix, marquer le bétail au feu rouge Ingresu to countermark, to cross oneself Ispagnolu persignarse, santiguarse, marcar Italianu fare il ségno della cróce, contrassegnare Tedescu das Kreuzzeichen machen, kennzeichnen.