matixèdha , nf Definitzione
min. de mata, mata pitica
Sinònimos e contràrios
arvuritu,
matutzedha,
piantone 1
Tradutziones
Frantzesu
petite plante
Ingresu
little tree
Ispagnolu
planta pequeña
Italianu
piantina
Tedescu
Pflänzchen
murtàrgiu , nm: murtarju 1,
murtarzu,
murtaxu Definitzione
logu totu tupas de murta, chi dhue creschet murta meda
Sinònimos e contràrios
murtale,
murtedu,
murtitzarzu
/
cdh. multàgiu
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
lieu planté de myrtes
Ingresu
myrthegrove
Ispagnolu
lugar poblado de arrayanes
Italianu
mirtéto
Tedescu
Myrtenhain.
piànta , nf: pranta Definitzione
s'ala de sa manu ue si pigat sa cosa, sa parte pruposa chi tocat e serrat, fintzes sa parte de fundhu de su pei; nau de fràigos o logos abbitaos, su disegnu chi dhos arrapresentat de istérria in iscala / pranta de cane = àpiu burdu o erba de arranas (Ranunculus bulbosus, R. sardous); pranta de seda = erba de seda, de cotoni (Asclepias fruticosa, A. syriaca)
Maneras de nàrrere
csn:
leare sa pianta de una domo = disegnare coment'est fata de istérrida; bídere che in pranta de manu = bene meda, craru coment'e chi sa cosa si zutat in dainanti; pranta de domo = logu, arrogu de terra in bidha aundi fai sa domu; pigare, portai a unu in pranta de manus = cun rispetu e istima meda; andhare a pranta lada = iscurtzu; fai o pònniri planta (nadu de caminos o àteru logu a colare ludosu, modhe) = assutare, intostare sa terra de si pòdere colare chentza afungare
Frases
si est presentadu cun sa conca de su mortu in pianta de manos ◊ candho est dormida fàgheli su corigori in prantas de pes! ◊ cussu est sempri andendu coment'e chi portit fogu in prantas de peis! ◊ est ghiratu chin sas prantas de sos pedes chi pariant pratu de petza mólita ◊ li est costadu s'andhonzu…ndh'est torradu pianti finidu!
2.
dae cue si podet bídere su logu che in pranta de manu ◊ s'intendint su fogu in pranta de peis ◊ cussos terrinos parent postos a istérrita che in sa pranta de sa manu ◊ sos chi como sunt mannitos curriant a pranta lada ◊ cussu terrinu l'at béndhidu a prantas de domo
Sambenados e Provèrbios
smb:
Pianta, Pranta
Terminologia iscientìfica
crn
Ètimu
ltn.
planta
Tradutziones
Frantzesu
paume,
plante
Ingresu
palm
Ispagnolu
palma (mano),
planta (pie),
plano
Italianu
palma,
pianta
Tedescu
Handfläche,
Plan,
Grundriß.
prantàu , pps, agt Definitzione
de prantare; nau de matedu o erbas, chi dh'ant postu in sa terra trebballada, in fossu, cun is arraighinas ammontadas de terra po crèschere; nau de itesisiat, chi est postu in posidura verticale, a bisura de mata, istrantagiau / istare a sa prantada = a sa ritza, abarrendi istrantaxus
Sinònimos e contràrios
ficadu,
istantàrgiu,
ritzu
| ctr.
corcadu,
sétzidu
2.
setzidi: no mi as a nàrrere sa missione prantau, no! ◊ candho sa maista intrat in s'àula is piciochedhos si ndhe pesant e si ponent prantaos ◊ tocae e setziòs, o prantaos cherís abbarrare?
Tradutziones
Frantzesu
planté,
debout
Ingresu
embedded,
upright
Ispagnolu
plantado,
erguido
Italianu
piantato,
verticale
Tedescu
eingepflanzt,
aufrecht.
stantajonàu , agt Definitzione
chi est firmu prantau; chi est ora meda castiandho prantau firmu
Sinònimos e contràrios
ficadu,
istantarillau,
ritzu
Tradutziones
Frantzesu
planté comme un piquet
Ingresu
stock-still
Ispagnolu
encandilado
Italianu
impalato
Tedescu
kerzengerade.