ficàdu , pps, agt Definitzione
de ficare; postu istrantagiau, prantau in terra, o fintzes chi no est ciciu; nau de unu, chi s'intendhet bene e no est prus in letu
Sinònimos e contràrios
fichidu,
istantàrgiu,
pesadu,
reu,
ritzu
| ctr.
corcau
Maneras de nàrrere
csn:
èssere ficadedhu = biatzu; a sa ficada = a sa ritza, istrantaxus
2.
dórmini nudas, pienas de sazos, sas àrvures: ficados barrasolos inue lentos bolos si pasant de ideas (F.Sechi)◊ apo dimandhadu a una zovanedha chi bi aiat ficada in sa zanna
3.
totu custu tempus mamma istaiat male, ma como za est ficadedha!
Tradutziones
Frantzesu
bien droit
Ingresu
up-right
Ispagnolu
erguido,
erecto
Italianu
erètto (in piedi)
Tedescu
errichtet,
aufrecht.
istantàrgiu , agt: istantàriu,
istantarju,
istantarzu,
istentàrgiu,
istentarzu,
istrantarzu,
istrantaxu,
istrentaxu,
stantàrgiu Definitzione
chi est a peis in terra e a conca in artu, o (nau de cosa a bisura longa) a manera de assimbigiare a persona prantada, ficada, cun sa parte de pònnere a fundhu in terra e in pitzu sa chi depet istare in artu / istare o èssere a istentàrgiu = ritzu, prantau
Sinònimos e contràrios
daretu,
ficadu,
intentarzu,
reu,
ritzu
/
cdh. stantàgliu
| ctr.
corcau,
sétidu
Frases
sacu bóidu no reet istentarzu ◊ a candho isto istrantarzu cun sos bàculos mios, a candho podero cun sos anzenos ◊ sos pitzinnos sunt istantàrios a inghíriu de su procu abbadiandhe ◊ cussa fémina portat is pius istrentaxus che mata de isparau!◊ si seciant in is cadiras o ci no abarrànt istantàrgius ◊ su truncu istrantaxu fut e istrantaxu est abarrau
Ètimu
ltn.
statarius + stante(m)
Tradutziones
Frantzesu
dressé,
debout,
droit
Ingresu
erected
Ispagnolu
levantado,
erguido,
derecho
Italianu
ritto
Tedescu
aufrecht.
prantàu , pps, agt Definitzione
de prantare; nau de matedu o erbas, chi dh'ant postu in sa terra trebballada, in fossu, cun is arraighinas ammontadas de terra po crèschere; nau de itesisiat, chi est postu in posidura verticale, a bisura de mata, istrantagiau / istare a sa prantada = a sa ritza, abarrendi istrantaxus
Sinònimos e contràrios
ficadu,
istantàrgiu,
ritzu
| ctr.
corcadu,
sétzidu
2.
setzidi: no mi as a nàrrere sa missione prantau, no! ◊ candho sa maista intrat in s'àula is piciochedhos si ndhe pesant e si ponent prantaos ◊ tocae e setziòs, o prantaos cherís abbarrare?
Tradutziones
Frantzesu
planté,
debout
Ingresu
embedded,
upright
Ispagnolu
plantado,
erguido
Italianu
piantato,
verticale
Tedescu
eingepflanzt,
aufrecht.
réu , agt Definitzione
chi est postu istrantagiau, prantau in terra, cun is peis in terra coment'e candho si camminat / istare a sa rea = arreare a sa ritza; èssere a boghe rea = a boghes postas, a tzérrius
Sinònimos e contràrios
ficadu,
istantàrgiu,
pesadu,
ritzu
| ctr.
corcadu,
sétzidu,
tambuladu
Frases
pesa reu! ◊ sa rughe ndhe l'ant ficada rea ◊ non balet chi ti solvas in suore crabiolendhe, pesèndhedi reu suta sas ancas de su domadore (G.Raga)◊ s'imbriagu mancu si l'afurcarzant istat reu ◊ apenas mi as bidu reu mi as iscutu a terra ◊ apo a torrare a bois, bidustos fustialvos: isetàdemi reos! (V.Falchi)
2.
sa mama fit a boghe rea giamendhe de continu su fizu
Sambenados e Provèrbios
prb:
sacu bóidu no rezet reu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
debout
Ingresu
erect
Ispagnolu
erguido,
recto
Italianu
ritto
Tedescu
aufrecht.
rítzu , agt: arritzu 2 Definitzione
chi est postu prantau in terra, cun is peis (genti) o sa parte bàscia (cosa) in terra coment'e candho si camminat, nau fintzes in su sensu de èssere fortes, de agguantare in is dificurtades
Sinònimos e contràrios
daretu,
ficadu,
intentarzu,
istantàrgiu,
prantau,
reu,
tolu
| ctr.
corcadu,
sétzidu
Maneras de nàrrere
csn:
a sa ritza = istrantaxu, sentza de si sètziri, sentza de s'incruai; règhere, no règhere ritzu = abarrai, no abarrai istrantaxu; pilos ritzos = artudhados
Frases
sacu bóidu no rezet ritzu ◊ si est pesatu ritzu mancu si l'aiant puntu a resòglia! ◊ su chi dabant chin sa tèssera non bastabat a si règhere ritzos ◊ seide: ite faghides ritzos?!
2.
isse colabat in cussa zanna a sa ritza, chene s'incurbiare
Sambenados e Provèrbios
smb:
Ritzu, Rizzu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
droit,
debout
Ingresu
upright
Ispagnolu
derecho,
erguido
Italianu
ritto,
verticale
Tedescu
aufrecht.
stantàrgiu , agt: istantàrgiu*,
stantarxu,
stentàrgiu,
strantàrgiu,
strantaxu,
strentaxu Definitzione
chi est a peis in terra e a conca in artu, o a manera de assimbigiare a persona prantada, ficada, cun sa parte de pònnere a fundhu in terra e in pitzu sa chi depet istare in artu / a sa strantaxa = a sa ritza, istendhe ritzos
Sinònimos e contràrios
daretu,
ficadu,
intentarzu,
reu,
ritzu
/
cdh. stantàgliu
| ctr.
corcau,
rutu
Tradutziones
Frantzesu
bien droit
Ingresu
erect
Ispagnolu
recto,
erguido
Italianu
ritto,
erètto
Tedescu
aufrecht,
gerade.