abbentàda , nf Definitzione
bentu chi portat fragu pudésciu, fragu meda chi si pigat agiummai coment’e chi siat una nue de bentu; idea, pentzada chi benit a conca; su abbentare, asciutare
Sinònimos e contràrios
abbentu,
abburata,
afrusada,
arrancu,
arrasta,
fiacu 1,
pudescioi
/
meleda,
seledu
Frases
comente colas acurtzu leas s'abbentada de su fragu chi lassat andhare ◊ at bénnidu un'abbentada de pudidore chi no si bi podiat parare! ◊ comente ant picau s'abbentada de su pudiore ant bochinau ispaporicaos
2.
li at bénnidu un'abbentada a conca!…
3.
a custa robba li cheret dadu un'abbentada, ca est ifusta
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
coup de vent,
fig. vague
Ingresu
gust of wind,
stench
Ispagnolu
vaharada,
ventada
Italianu
zaffata,
ventata
Tedescu
übelriechende Dunstwolke,
Windstoß.
annugiòri , nm Definitzione
su èssere annogiaos, tristos, primmaos
Sinònimos e contràrios
annógiu,
triltura
| ctr.
allegria,
cuntentesa
Frases
fiat trista, prena de annugiori ◊ ses pòbura de dinai, bidha mia, ma no bivast is diis in annugiori!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mélancolie,
vague tristesse
Ingresu
sadness
Ispagnolu
tristeza
Italianu
mestìzia
Tedescu
Betrübnis.
aundhàda , nf: aunnada,
undada Definitzione
undha, abba chi si movet a meda totu impare, sa currente manna chi calat in is errios candho si prenent e fintzes ch'essit fora de su letu
Sinònimos e contràrios
lamada 1,
mallada
Frases
e cantas aundhadas no at bidu cussu ponte!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
vague
Ingresu
wave
Ispagnolu
oleada,
crecida
Italianu
ondata,
pièna
Tedescu
Wellenschlag,
Hochwasser.
cadhàda , nf: cadhata Definitzione
cosa chi si pesat in artu, nau pruschetotu de is fràmmulas de su fogu (ma fintzes de pruine); cuadhu o undhada manna de abba
Sinònimos e contràrios
cadharida
/
aundhada
/
arborada
Frases
ti moves dogni tantu brinca brinca e a cadhadas ti pesas che fogu (N.Marchetti)◊ dade tentu ca bi apo bidu cadhadas de fogu! ◊ si pesaiant cadhadas biancas che fumentu: fint sas undhas in su mare avolotadu ◊ su cadhu s'est pesadu a cadhadas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
grosse vague
Ingresu
big horse,
billow
Ispagnolu
oleada
Italianu
cavallóne
Tedescu
großes Pferd,
Brecher.
mallàda , nf Definitzione
fràmula de fogu chi si pesat arta; undha de abba in mare chi s'iscudet a is orrocas
Sinònimos e contràrios
mallaciada
/
fiamarida,
gliamada,
pampada
/
aundhada,
cabadhone
Frases
is dimónius iant ghetau una mallada de fogu, pariat ca totu sa domu depiat pigai fogu
2.
sa fentana fiat fachi a mari e dhui cantaiat asuta sa mallada iscuta a is iscóllius ◊ sa mallada atzàpuat a is iscóllius ◊ sos mortos in mare ndhe los at bogados sa mallada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
vague,
grosse vague
Ingresu
billow
Ispagnolu
llamarada,
oleada
Italianu
ondata,
cavallóne
Tedescu
Woge.
únda , nf: undha,
unna Definitzione
cosa (abba, elétricu, àteru) chi si movet e s'ispainat coment'e a incannadas paríviles a bisura de cricos chi s'illargant sèmpere de prus unu aifatu de s’àteru, o fintzes inartandho e abbasciandho a egaseogas paríviles e sighias; fintzes cosa (es. abba in is errios) chi calat o andhat a meda totu impare / in s'u. si podet distínghere: sa bandha, s'amprària, sa longària, sa crista, sa frecuéntzia
Sinònimos e contràrios
aundhadura,
undada
Frases
su mare est chietu: s'intendhet apenas sa múida de sas undhas ◊ a maridu meu giumpendhe a cadhu a còscia in d-unu riu si lu pigheit s'undha
2.
s'unda de s'arriu nd'at ingortu su ponti ◊ colata sa unna de sas veturas, Fruschiajolu fit intratu a su tzilleri ◊ ant s'ànima intregadu a Satanassu, pro donzi rena ’e paghe falant s'undha! ◊ in ciú tempus Baronia at connotu tres undas lègias
Ètimu
ltn.
unda
Tradutziones
Frantzesu
vague
Ingresu
wave
Ispagnolu
ola
Italianu
ónda,
ondata
Tedescu
Welle,
Wellenschlag.