abbentàda , nf Definizione
bentu chi portat fragu pudésciu, fragu meda chi si pigat agiummai coment’e chi siat una nue de bentu; idea, pentzada chi benit a conca; su abbentare, asciutare
Sinonimi e contrari
abbentu,
abburata,
afrusada,
arrancu,
arrasta,
fiacu 1,
pudescioi
/
meleda,
seledu
Frasi
comente colas acurtzu leas s'abbentada de su fragu chi lassat andhare ◊ at bénnidu un'abbentada de pudidore chi no si bi podiat parare! ◊ comente ant picau s'abbentada de su pudiore ant bochinau ispaporicaos
2.
li at bénnidu un'abbentada a conca!…
3.
a custa robba li cheret dadu un'abbentada, ca est ifusta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coup de vent,
fig. vague
Inglese
gust of wind,
stench
Spagnolo
vaharada,
ventada
Italiano
zaffata,
ventata
Tedesco
übelriechende Dunstwolke,
Windstoß.
annugiòri , nm Definizione
su èssere annogiaos, tristos, primmaos
Sinonimi e contrari
annógiu,
triltura
| ctr.
allegria,
cuntentesa
Frasi
fiat trista, prena de annugiori ◊ ses pòbura de dinai, bidha mia, ma no bivast is diis in annugiori!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mélancolie,
vague tristesse
Inglese
sadness
Spagnolo
tristeza
Italiano
mestìzia
Tedesco
Betrübnis.
aundhàda , nf: aunnada,
undada Definizione
undha, abba chi si movet a meda totu impare, sa currente manna chi calat in is errios candho si prenent e fintzes ch'essit fora de su letu
Sinonimi e contrari
lamada 1,
mallada
Frasi
e cantas aundhadas no at bidu cussu ponte!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vague
Inglese
wave
Spagnolo
oleada,
crecida
Italiano
ondata,
pièna
Tedesco
Wellenschlag,
Hochwasser.
cadhàda , nf: cadhata Definizione
cosa chi si pesat in artu, nau pruschetotu de is fràmmulas de su fogu (ma fintzes de pruine); cuadhu o undhada manna de abba
Sinonimi e contrari
cadharida
/
aundhada
/
arborada
Frasi
ti moves dogni tantu brinca brinca e a cadhadas ti pesas che fogu (N.Marchetti)◊ dade tentu ca bi apo bidu cadhadas de fogu! ◊ si pesaiant cadhadas biancas che fumentu: fint sas undhas in su mare avolotadu ◊ su cadhu s'est pesadu a cadhadas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grosse vague
Inglese
big horse,
billow
Spagnolo
oleada
Italiano
cavallóne
Tedesco
großes Pferd,
Brecher.
mallàda , nf Definizione
fràmula de fogu chi si pesat arta; undha de abba in mare chi s'iscudet a is orrocas
Sinonimi e contrari
mallaciada
/
fiamarida,
gliamada,
pampada
/
aundhada,
cabadhone
Frasi
is dimónius iant ghetau una mallada de fogu, pariat ca totu sa domu depiat pigai fogu
2.
sa fentana fiat fachi a mari e dhui cantaiat asuta sa mallada iscuta a is iscóllius ◊ sa mallada atzàpuat a is iscóllius ◊ sos mortos in mare ndhe los at bogados sa mallada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vague,
grosse vague
Inglese
billow
Spagnolo
llamarada,
oleada
Italiano
ondata,
cavallóne
Tedesco
Woge.
únda , nf: undha,
unna Definizione
cosa (abba, elétricu, àteru) chi si movet e s'ispainat coment'e a incannadas paríviles a bisura de cricos chi s'illargant sèmpere de prus unu aifatu de s’àteru, o fintzes inartandho e abbasciandho a egaseogas paríviles e sighias; fintzes cosa (es. abba in is errios) chi calat o andhat a meda totu impare / in s'u. si podet distínghere: sa bandha, s'amprària, sa longària, sa crista, sa frecuéntzia
Sinonimi e contrari
aundhadura,
undada
Frasi
su mare est chietu: s'intendhet apenas sa múida de sas undhas ◊ a maridu meu giumpendhe a cadhu a còscia in d-unu riu si lu pigheit s'undha
2.
s'unda de s'arriu nd'at ingortu su ponti ◊ colata sa unna de sas veturas, Fruschiajolu fit intratu a su tzilleri ◊ ant s'ànima intregadu a Satanassu, pro donzi rena ’e paghe falant s'undha! ◊ in ciú tempus Baronia at connotu tres undas lègias
Etimo
ltn.
unda
Traduzioni
Francese
vague
Inglese
wave
Spagnolo
ola
Italiano
ónda,
ondata
Tedesco
Welle,
Wellenschlag.