Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ampilàre , vrb Definitzione pigare cun s'ampile, aferrare cun is manos, apicare e fintzes inartare, pesare, portare in artu, apitzu Sinònimos e contràrios apilicare / ampiai, alciare 2. so in terra, gherrendhe, e si àmpilo sa pinna so seguru de torrare a rúere ◊ babbu mi porriat unu filu a mi ampilare a caminu de chelos ◊ si pómpiat s'amicu e unu nodu de ternura che li àmpilat a sa gula (T.Cherchi) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu harponner Ingresu to harpoon Ispagnolu arponar Italianu arpionare Tedescu harpunieren.

àncara , nf: àncaru, àncura Definitzione genia de gànciu mannu: grae meda de betare a su fundhu de su mare po mantènnere prus firma una nave o àteru, o lébiu po aferrare calecuna cosa / betare, ghetai, tirai s'à. Sinònimos e contràrios ampile / ancarrone, lancioni, unchinu / àmiche, càncara 1, grafale Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. ancora Tradutziones Frantzesu ancre, croc, gond Ingresu anchor, harpoon Ispagnolu ancla, arpón Italianu àncora, arpióne Tedescu Anker, Hacker.

frúschina , nf: frúscina, frúxia Definitzione aina de ferru po cassare pische fata a punta chi infrissit, punghet e intrat ma arreschet tirandho Frases li fichit sos ojos che lemas de frúschina ◊ su binu est po mei: a is tiaus un'istichida de frúscina! ◊ po is arretzas, nassas, frúscinas, lentzas e gamus andaus a sa butega afaci de su mollu ◊ cropu de frúscina de piscadori pòbiru!… Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. *fluscina Tradutziones Frantzesu harpon Ingresu harpoon Ispagnolu arpón Italianu fiòcina Tedescu Harpune.

gànciu , nm, agt: aggànciu, cànciu 1, gantzu Definitzione orrugu de cosa (mescamente de ferru) fatu cun punta a unchinu, acancarronau a una parte a manera de intrare in calecuna lóriga, de arrèschere o mantènnere una cosa (es. is gennas): su gànciu de unu bestimentu podet èssere mascu o fémina (duas partes chi s’intrant apare); ferru o àteru fatu a cancarrone po apicare cosa; nau de unu, ómine chi bolet fémina (ma no tanti sériu, in crica de aprofitare); su pl. a logos est una genia de tapeto cun disegnu totu a gàncios / min. gancixedhu, gantzitu / genias de gànciu: de apicai, de gisterra, de sa porta, de su frenu, de àncora, de giminera Sinònimos e contràrios amu, cancaritu, cancarroni, carabatu, unchinu Maneras de nàrrere csn: fai a gànciu = indortigare a gantzu, unchinare; ghetai su gànciu = furare; o segat, o fait gantzus = depet andhare o a bonas o a malas, comente andhat andhat; corra gància = corramenta unchinada a gantzu; gantzu marinu = cussu de is navis, (in cobertantza, nau de ccn.) susuncu spaciau; gànciu de tragu = gantzu ue s'intrat cosa de leare a trazu, a tira (fintzas in màchinas e càmios); èssere a unu gantzu de su fritu = atitirighendi de su frius Frases tzocat sa gianna e nudha: tandho che catzat su gantzu e intrat a sa domo ◊ mi ant arrogau su gànciu de tragu, in sa màchina mia 2. a unu gantzu sas manos o, sinono, a trudha: nachi no furades nudha tratendhe a nois che macos! ◊ tra fàmine e fritu, allorigadu a unu gantzitu at a mòrrere che sórighe in sa tana Sambenados e Provèrbios smb: Ganciu, Ganzittu, Ganzu Tradutziones Frantzesu crochet, croc, harpon, grappin Ingresu hook, harpoon Ispagnolu gancho, arpón Italianu gàncio, arpióne, rampino Tedescu Haken.

gancixédhu , nm Definitzione min. de gànciu Sinònimos e contràrios àghimu, assabedhu, gancitu Tradutziones Frantzesu petit croc Ingresu little harpoon Ispagnolu gancho pequeño Italianu arpioncino Tedescu kleiner Haken, Häkchen.

grifòne , nm: grifoni 1 Sinònimos e contràrios àncara, badhadori, càncara 1, candhulitu 1, croco, grafale, schirfoni Terminologia iscientìfica ans Tradutziones Frantzesu gond Ingresu harpoon, hinge Ispagnolu quicio, gozne Italianu arpióne, gànghero Tedescu Haken.