Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

agiòne , nf: ajona, ajone, ajoni Definitzione genia de lóriga de corria o de pedhe crua chi si ponet a su giuale, in mesu in mesu, po dhue fàere intrare e arrèschere sa punta de sa timona de su carru o de s'arau / furriaisí a un'ajoni = fàgheresi a unu gantzu Sinònimos e contràrios alasoni, bagione 1, cajone 1, fatzolu 1, giussòrgia, sesúgia Frases nosu festis is ajonis cun pedhi de marxani 2. s'espi si fúrriat a un'ajoni candu cracat, ca pungit e mússiat Tradutziones Frantzesu anneau d'un joug Ingresu strip of leather joining the top flail to the handle Ispagnolu mediana, barzón Italianu gombina Tedescu Lederriemen im Pflugbaum.

búgia , nf: buza, burza 1 Definitzione istrégiu fatu cun pedhe de craba, po pònnere cosa de papare o de bufare; nau in cobertantza, sa bentre / min. buzichedha; bogitu = itl. borsa, zainetto (de iscola) Sinònimos e contràrios borràcia, udre / taschedha / bentre, istògomo Maneras de nàrrere csn: sa burza de su fele = busichedha de su fele, su fele; èssere una burza de fele = (nadu de ccn) tirriosu, odiosu Frases su pitzinnu bogat dae sa buza una piza de pane e casu ◊ manna una buza de pedhe mi desit e sos bentos intro impresonesit ◊ una buza gighia de binu e sa tasca de provistas arreu ◊ sos sordados depiant acumpanzare su re cun buzas de abba ◊ chie non traballat ite ponet in sa búgia?! ◊ a ses annos seo annau a iscola cun su bogitu 2. su chi ti dant in travallu a contu anzenu serbit solu a ti prenare sa buza ◊ issos si atatant, si prenant sas buzas! Sambenados e Provèrbios smb: Buza, Buzas, (Debuggias, Debugias, Uggias, Uzzas) Terminologia iscientìfica stz Ètimu ltn. *bulgea Tradutziones Frantzesu outre Ingresu leather bag Ispagnolu odre Italianu ótre Tedescu Schlauch, Wanst.

cógliu , nm: colzu 1, córgiu, corju, corzu, croxu Definitzione est prus che àteru sa pedhe de animales de petza manna (àinu, boe, cuadhu, e àteros) e po cussu grussa meda; si narat in cobertantza de sa pedhe de su cristianu puru, mescamente a disprétziu, o de calecunu bestimentu malu a manigiare samunandho de cantu est grussu Sinònimos e contràrios pedhe / còglia, corgiolu, iscortza, scroxu / pidhoncu Maneras de nàrrere csn: su croxu de sa mela, de s'àxina, croxu de àrburi, de pani, de nuxi, de méndula, de arenada, de coloru = sa corza; gherrare a corjos = a istrumpas Frases de sos corzos contzados, segundhu s'animale si faghent loros, sogas, traíglias, solas e àteru ◊ li lasso su colzu a si lu fàghere a botinos 2. no podea abarrai in croxu de su feli chi tenea! ◊ ancu ti boghent su corzu, coromeu!…◊ lu felzeint a ue su colzu est piús duru ◊ timet a lu corpare, a su fizu, a bortas puru chi li guastet su corzu!… 3. bogadichelu cussu corzu de tzacheta, ca ti la sàmuno! Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. coriu(m) Tradutziones Frantzesu cuir, peau Ingresu leather, rind Ispagnolu cuero, piel Italianu cuòio, bùccia Tedescu Leder, Schale.

coiràmene, coiràmini , nm Definitzione is còrgios, is pedhes Sinònimos e contràrios corjàmene Frases is catzolas fatas dai custu coiràmene non ti n'iant tocau de pè! Ètimu ctl., itl. cuiro + corame Tradutziones Frantzesu des cuirs Ingresu dressed leather Ispagnolu corambre Italianu corame Tedescu bearbeitetes Leder.

corjàmene , nm Definitzione is còrgios, is pedhes Sinònimos e contràrios coiràmini Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cuirs Ingresu leather and hides Ispagnolu corambre Italianu cuoiame Tedescu Lederware.

corjàrju , nm Definitzione maistu chi trebballat is còrgios Sinònimos e contràrios pedhinarju Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peaussier Ingresu dealer in leather and hides Ispagnolu curtidor Italianu cuoiàio Tedescu Lederhändler.

corría , nf: curria Definitzione acapiolu, tirighedha fine e longhita de pedhe (e fintzes codriola po sa bardúfola) Sinònimos e contràrios agugeta, allióngiu, cordonera, lantu, presógliu, trena / sagonitu Maneras de nàrrere csn: bogare sa pedhe a c. = segàrela a tizas; c. de aciotus, de frenu, de porta, de sàndalus; sa c. de su linnàmini = itl. fibra, tìglio del légno; sa c. de sa pasta = tèmpera, more zusta de su pane pro lu sestare, corriatu ma no assutu; segare sa c. a sa pasta (de su pane, de sos durches e gai) = nòghereli in sa pesadura; no leare corria = (nadu de su casu faghindhe) chi no essit bene, chi abbarrat coment'e a renas); c. de rasoja = tira de pedhe pro arrodare sa resorza de su braberi; c. de terra = zura, tiza de terra, binzia de terrinu sestadu a longu; andhare a cabadhu in corrias de focu = a cadhu fuindhe; èssiri de bona c. (nadu de zente) = corriatos, fortes Frases sas corrias si ponent a prèndhere sas iscarpas ◊ li bogo sa pedhe a corria, si li ponzo manu! ◊ su pastore si bestiat in giancheta de billutu, gambales de corria e pantalones a s'isporta 2. mi ant ispropiau una corria de terra 3. candu est bentu de soli su pani perdit sa corria 4. est tucau a cabadhu in corrias de focu ◊ si ndi est andau… in corrias de fogu! Sambenados e Provèrbios smb: Corria, Corrias / prb: in palas allenas corria lada Ètimu ltn. corrigia Tradutziones Frantzesu courroie Ingresu leather strap Ispagnolu correa Italianu corréggia Tedescu Riemen.

corriàlzu , nm: corriàrgiu, corriarju, corriarxu, corriaxu, corriarzu Definitzione pedhe, corria fine de pedhe chi si ponet po cosire sogas, sabbatas e àteras cosas de pedhe etotu: est fatu de pedhe de canes o de gatos làngios; fintzes frunimentos de pedhe po animales (cuadhos, burricos) Frases at cosidu sa tasca cun corrialzu a puntos fitos ◊ gei no portas sa língua cancarada e cosia a corriarxu!…◊ pro fàghere su corriarzu lassaiant unu cane presu a mòrrere de fàmine Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu courroie de cuir Ingresu small leather strap Ispagnolu correa Italianu correggiòla Tedescu Riemchen.

sesúgia, sesúja , nf, nm: sisuja, sisuju, susúgia, susuja, susuza Definitzione est una genia de lóriga de loru o pedhe crua chi si ponet a su giuale, in mesu in mesu, po dhue intrare sa punta de sa timona de su carru o sa canna de s'arau / pinnicare o fortzicare sa cosa, sa zente che susuja = fàere a unu gànciu, atrotigare, acancarronare Sinònimos e contràrios agione, alasoni, bagione 1, cajone 1, fatzolu 1, giussòrgia Terminologia iscientìfica msg Ètimu ltn. subjugia (lora) Tradutziones Frantzesu anneau d'un joug Ingresu strip of leather joining the top flail to the handle Ispagnolu barzón Italianu gombina Tedescu Lederriemen im Pflugbaum.

sòca , nf, nm: assoga, socu, soga, sogu Definitzione corria o tira longa e larga de pedhe cosia a un'ala de arresurtare a duos pígios: a unu càbudu portat una lóriga o chirchedha ue si faet intrare sa coatza; brione de casu modhe postu in su fogu po orrostire, comente s'iscàgiat, o fintzes de àteru chi calat comente a funedhas cagiadas; su tanti de filu chi s'intrat in s'agu (itl. gugliata) o fintzes su filu chi si faet filandho / min. sochedha, soghita Sinònimos e contràrios cànnabu, fune, isciocu, sagone, sédina / cabu Maneras de nàrrere csn: soga de filu, de lana, de arràfia, de ispau = cabu de filu, filu de lana, e gai; sa soga de su dimóniu = cabu de filu tropu longu (e pro cussu s'imbojat e annodighedhat cosindhe); soga de terra = bículu, zura de terrinu Frases est imbodhiendi e ispodhiendi sa soga ◊ est tucau a linna chin sa soca ◊ faghiat sogas cun sa pedhe crua ◊ sunt colados a cadhu, a soga a codhu ◊ una crapola nida che apo ligadu in s'ortu e cun su socu nou… 2. su casu nou postu in su fogu si faghet a sogas ◊ portat su cofinu prenu de sogas fendi cumpositzionis de ballus tundus ◊ cussa filongiana filaiat semper a soga manna ◊ dae laras perdiat sogos de bae ◊ preparu una soghitedha de satitzu 3. sas socas de su pisellu fint ghetatas a ria 4. fibàt e tessiat, sa soga si segàt ma no ndi aciungiat! Ètimu ltn. soca Tradutziones Frantzesu corde en cuir, courroie Ingresu leather rope Ispagnolu soga, cuerda de cuero, correa Italianu fune di cuòio Tedescu Lederschlinge, Lederseil.

«« Torra a chircare