Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbentàdu , pps, agt: abbentau Definitzione de abbentare 1, chi est asciutu; de abbentai, nau de unu, chi est pagu ischidu, pagu atentu Sinònimos e contràrios assutu / alembru, allabentau, ammincau, atolondrau, atontau, bambioco 2. abbentada maca, as comporadu peta guasta: frundhichela! ◊ fiat nàsciu locu e de lollòi abbentau iat bíviu Tradutziones Frantzesu inconsidéré, irréfléchi Ingresu rash Ispagnolu imprudente, descuidado Italianu avventato, sbadato Tedescu unbesonnen, zerstreut.

aconcadòre, aconcadòri , agt, nm: aconcaroi Definitzione chi o chie faet aconcadas Sinònimos e contràrios aconcaditu, aconcau, aconchinadori, arriscadu, atreviu, conchedha, sconcau / cdh. acuncadori Frases ses aconcadori e prenu de atrivimentus ◊ sempri aconcaroi cussu piciochedhu, passendi in pícius de cudha tauledha perigulosu de si segai!◊ cussu no est aconcaroi e innantis de fai comenti dh'apu cuntzillau nci at pentzau meda! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu inconscient Ingresu rash person Ispagnolu imprudente, desaconsejado Italianu sconsiderato, temeràrio Tedescu unbesonnen, Draufgänger.

aconcàtu, aconcàu , pps, agt Definitzione de aconcare; chi est cun sa conca incrubada, chi est conca a…; chi est a conca bàscia po pentzamentu, po annicu / èssiri, èssere aconcau a… = cun sa conca imbarada, imbassiada, arrumbada subra de… (pro sonnu, dólima e gai), o fintzas a ogros a terra (pro birgonza, dispiaghere, pessamentu), o bene frimmos in carchi idea, abbaidendhe a carchi cosa Sinònimos e contràrios aconcalatu / aconcaditu, aconcadore, arriscadu, atriviu, conchedha, sconcau / orioladu, pispinnidu / decídiu, resinnadu, resolutu 2. aditzu aditzu ndi apu acudiu una frochitada de cussus macarronis: dh'apu agatau aconcau a is forredhus ingurtendi! (A.Garau)◊ fillu bonu, no abarris aconcau a is libbrus, ca ti fait mabi a s'istògumu! ◊ gei no at a bolli chi abarreus totu sa dí aconcaus a sa barraca?!◊ cussos sunt aconcaos a sa televisione! 3. oi mamma est aconcada, timendi ca dha depint operai ◊ babbu s'est aconcau a sa mesa e si at fatu unu surtidedhu ◊ no seu abarrau aconcau in bidha, ma ingiriendi po agatai sorti 4. bos chèglio aconcatos a custu ostinu: nudha bos devet irvortare! ◊ cusse est aconcatu a cambiare pulítica Tradutziones Frantzesu hasardé, irréfléchi Ingresu rash Ispagnolu atolondrado Italianu avventato Tedescu unbesonnen

afoglietàdu , pps, agt: foglietadu Definitzione de afoglietare; nau de ccn., chi andhat o faet che unu fogliete, a sa maconatza, chi no est giustu de conca Sinònimos e contràrios desessidu, dischissiau, disvariadu, ilvariadu, iscabiladu Maneras de nàrrere csn: , Frases sa mariposa, afoglietada, ispàstigat su bolu, a ciascu postu, nendhe: "Semus in beranu: si devet ispassare chie est sanu!" Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étourdit, distrait Ingresu reckless, rash Ispagnolu atolondrado Italianu sventato Tedescu leichtsinnig.

allabentàu, allabentiàu , pps, agt Definitzione de allabentare Sinònimos e contràrios abbambanau, abentau, disatinau, fogliadu, illabentau, irbentiadu, iscabiladu 2. issa currendhe, sicomente est allabentada, podiat trabbucare male ◊ isprapadha is ogus e giai atentzioni po no ingolli a caincunu cun s'ispadinu, ca tui ses mesu allabentiau! Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu étourdit, distrait Ingresu reckless, rash Ispagnolu atolondrado, descuidado Italianu sventato, sbadato Tedescu leichsinnig, zerstreut.

arrodhínu , agt Definitzione nau de ccn., chi est tropu arriscau, tropu atreviu Sinònimos e contràrios aperradu, arrodhiu, barrosu, campianàgliu, coteu, malatrividu, redortu, testarrudu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu téméraire Ingresu rash Ispagnolu temerario Italianu temeràrio Tedescu kühn.

focàtzu , nm: fogàciu, fogàgiu Definitzione genias de maladia: isfogu de sàmbene chi essit in sa pedhe, àtera ispétzia de isfogu chi assimbígiat a sa tzerra Frases portat in faci su fogàgiu cun pibisias arrúbias Terminologia iscientìfica mld. Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éruption cutanée Ingresu coutaneous rash Ispagnolu erupción Italianu eruzióne cutànea Tedescu Hautausschlag.

isconcàdu , pps, agt: isconcau, sconcau Definitzione de isconcare; nau de ccn., chi est pagu giustu de conca, chi faet aconcadas macas, chi est chentza conca / fàchere una cosa a s'isconcata = chentza bi pessare meda, fai acucadas Sinònimos e contràrios aconcaditu, aconcadore, aconcau, arriscadu, atreviu 2. làssalos sos cumpagnos isconcados, ca sunt sa ruina de dogni domo! (G.A.Cossu) 3. at comporatu unu partò a s'isconcata, solu pro sa cumbénia de su preju baratu ◊ sos pitzinnos chi ponent ifatu a sas brénnias issoro e cherent fàchere sas cosas a s’isconcata, ante o pustis si ne imputant Tradutziones Frantzesu décapité Ingresu beheaded, rash Ispagnolu descabezado Italianu decapitato, acèfalo Tedescu enthauptet, kopflos.

isconchinàda , nf: isconchinata Definitzione isconchiada, móvia de conca coment'e abbasciandhodha o incrubandhodha a una parte; decisione pagu cunsiderada, cosa fata comente benit a conca Sinònimos e contràrios conchinada, conchizada, iscónchiu, sconchiada / aconcada, acucada Frases sa mamma, comente videt sos pitzinnos a isconchinatas, che los mandhat a letu 2. isconchinadas ndhe aiat fatu prus de una e su babbu no fit meda cuntentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action hasardée, inconsidérée Ingresu rash action Ispagnolu el mover la cabeza, chifladura Italianu cólpo di tèsta, azióne avventata Tedescu Kopfstoß, unbesonnene Handlung.