Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acarítu , agt: acariu Definitzione nau de ccn., chi est o si ammostat carosu meda Sinònimos e contràrios afetzionosu, amoríbbile, carosu, istimosu | ctr. odiosu Frases teniat un'amicu acaritu mannu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu très affectueux Ingresu very tender Ispagnolu cariñoso Italianu mólto affettüóso Tedescu sehr zärtlich.

carósu , agt Definitzione nau siat de gente e siat de animale, chi faet bíere de bòllere bene, chi tenet caru s'àteru Sinònimos e contràrios acaritu, carignosu, caritziosu, istimosu, mineri, ternurosu Frases mamma tua fit fémina carosa chi daiat gustu a l'istimare ◊ già sezis pagu carosu a part'e manzanu: ite azis irmurzadu, canna de rú?!…◊ sa fada Ischíglia, cun sa ternura de unu carosu, amoríbbile pítighe a sos cavanedhos, li ammentat su motivu de su bolare (C.Puddu) 2. custa berbeghe est carosa cun s'anzonedhu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu affectueux Ingresu tender Ispagnolu cariñoso Italianu affettüóso Tedescu zärtlich.

coramedhósu , agt Definitzione nau de erba, chi est modhe, modhe che coromedhu Sinònimos e contràrios gevi | ctr. tostadu Frases custas funt bellas follas friscas e coramedhosas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tendre, mou Ingresu tender Ispagnolu tierno Italianu tènero Tedescu weich.

coramédhu , nm, nf: coromedha, coromedhu, corumedhu, culumedhu Definitzione sa parte de mesu, su coro modhe de unu cambu, de unu fundhu de birdura (es. de sa latuca o àteru acupau), de unu frore, sa punta modhe de is erbas, de is linnas, is cambos modhes (fintzes sa parte méngius de una cosa) Sinònimos e contràrios chima, modhímene, modhita 2, sconomedhu, trisioni Frases po passai su sudori de peis ponint coromedhu de modhitzi ◊ is crabas si papant su coromedhu de is matixedhas ◊ ti fait bèni unu decotedhu de cima de lampatzu cun curumedhu de modhitzi ◊ no ti papes sos culumedhos de sa latuca! Ètimu ltn. corymbellus Tradutziones Frantzesu partie tendre Ingresu tender part Ispagnolu cogollo, grumo Italianu grùmolo, garzuòlo, tenerume Tedescu Herz, weicher Teil.

corriciólu , nm: corrintolu, corrintzolu, corrinzolu, corritolu, corrunciolu, curretolu, currintzolu Definitzione tega pitica, modhe, de fae, de pisu e cosas deasi, candho portat su granu piticu e si podet fintzes còere cun corgiolu e granu totu impare (es. fava a olla) Sinònimos e contràrios basoledhu, corra, corrincione, corrischedhu, corrónciulu, faixedha Frases sa fae che l'at sica in fiore e de corrintolu mancu ndhe at signaladu ◊ essis che fae frisca in corrintolu ma si bidet chi ses nasiniedha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cosse de certaines légumineuses Ingresu tender pod Ispagnolu legumbre tierna Italianu baccèllo tènero delle leguminóse Tedescu weiche Hülse.

corrónciulu , nm: corrúntzulu Definitzione sa teghighedha modhe de sa fae seberada de pagu, corredha Sinònimos e contràrios basoledhu, corra, corriciolu, corrischedhu, faincione, porrixedhu / cdh. currónciulu Frases sa fae zughet corrúntzulu meda, paret seberendhe bene Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu féverole Ingresu very tender broad bean Ispagnolu haba muy tierno Italianu favétta mólto tènera Tedescu sehr weiche Ackerbohne.

cucumbédhu , nm: cucumedhu 1, cucummedhu Definitzione su coromedhu o puntighedha de mesu, modhe modhe, de su càule, de sa latuca (o fintzes de àteras erbas), sa parte prus bona de una cosa Sinònimos e contràrios coramedhu, truntzedhu Maneras de nàrrere csn: su c. de sa bidha = sa menzus parte de sa zente; artziai is cucumedhus a conca = acucai, pigare sos becos a conca Frases incumintzaiat a pilicare s'erva mannicantina, nche tiraiat donzi pilipiu dassanne solu sos cucumbedhos ◊ pro s’iscurressa fudhiat cucumbedhu de ruvu 2. nci dhi àtziant is cucumedhus a conca e donat una surrulada de pedra a su fillu Terminologia iscientìfica rbr Ètimu tn. *cucumellus l Tradutziones Frantzesu partie tendre Ingresu tender part Ispagnolu grumo Italianu tenerume Tedescu Zarte.

gève, gèvi , agt Definitzione modhe, prus che àteru nau de erbas, ma in cobertantza (po cosa chi praghet) fintzes de gente Sinònimos e contràrios coramedhosu, latucarzu, ledreledre, modhe | ctr. dolau 1, tostadu, tostu Frases cussu est pascendu a fura e benemindi, e si betat peri a s'erba gevi! ◊ sa làtia, su fasolu, su cugúmburu funt gevis ◊ sa punta de su sarmentu est gevi 2. conc'a sa fossa, però, corpu de balla, dhi praxit sa cosa gevi! ◊ is pipius pitichedhedhus funt gevis gevis Tradutziones Frantzesu tendre Ingresu tender Ispagnolu tierno Italianu tènero Tedescu weich, zärtlich.

sentimentósu , agt Definitzione chi tenet sentidos fortes, giaet pesu mannu a su sentidu de s'amore, chi sentit meda is cosas, is dispraxeres, mescamente chi dhi faent làstima is àteros, chi istimat meda s'àteru Sinònimos e contràrios afetzionosu, amoríbbile, carosu, istimosu | ctr. fridu Frases una, chi fit prus sentimentosa, afrizida pro sa morte de unu parente si ch'est irvénnida ◊ bido, comare, ses sentimentosa proite su pobidhu ti est mancadu (Còntene) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu passionné, affectueux Ingresu passionate, tender Ispagnolu pasional, cariñoso, sentimental Italianu passionale, affettuóso, sentimentale Tedescu leidenschaftlich, zährtlich.

ternurósu , agt Definitzione nau de ccn., chi tenet o faet a bíere ternura Sinònimos e contràrios amistantziosu, carosu, fatitarzu, tiernu Tradutziones Frantzesu tendre Ingresu tender Ispagnolu tierno Italianu tènero, amoróso Tedescu zärtlich.