alòre , nm Definitzione
caentu lenu; fragu, arrancu chi essit a is cosas, erbas e àteru / no at alore e ne balore = nau de cosas de papai, chi no tenint sabori e de pagu sustàntzia
Sinònimos e contràrios
alenu,
cazentu,
tebidori
/
fracu,
nuscu
2.
sos ramos sunt sumurtios, sos frores che ant pérdiu sos alores ◊ fint zòvanos prenos de isperas e sos alores de su binu lis aiat fatu irmenticare sas penas fitianas
Ètimu
itl.
alore
Tradutziones
Frantzesu
tiédeur
Ingresu
warmth
Ispagnolu
tibieza
Italianu
tepóre
Tedescu
Lauheit.
caènte , agt, nm: cagente,
caglienti,
cajente Definitzione
nau de una cosa, chi portat una temperadura prus arta de comente est a su normale, nau de su tempus, chi est faendho caentu, a diferéntzia de una temperadura bàscia e pruscatotu a paragone de sa temperadura de su cristianu; temperadura artighina / èssere in cagente = in caentu
Sinònimos e contràrios
caldu,
callente,
cheghente
/
caentu,
calore
| ctr.
astroradu,
fridu
/
frios
Frases
de cust'abba no faghet a ndhe bufare: est caente che píssiu ◊ zughet sas manos caentes che late
2.
sas túrturas rucrant sas costeras chircandhe sos caentes de beranu ◊ unu tempus fimis poveritos e cuntentos, temperaos a fritu e a cajente (Z.Deriu)◊ Maria est cicida in sa forredha, in su caente ◊ asuta de is forredhos dhu'est caente
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
chaud
Ingresu
warmth
Ispagnolu
caliente
Italianu
caldo
Tedescu
warm.
pàta , nf Definitzione
su calore de sa forredha, ma fintzes sa basca
Sinònimos e contràrios
caentu,
patera,
tebidori
/
basca
| ctr.
frios
Maneras de nàrrere
csn:
avb.: a p. a fogu, a p. de fogu = a calor'a fogu; cotu a p. = cotu in su pamentu de su foghile imbudhighinadu; p. a… = afaca a…; su fogu betat p. = mandhat caentu
Frases
lezindhe custu contu paret de intèndhere sa pata de su forru coghindhe su pane ◊ no caentao mancu a pata a fogu (P.Bitto)◊ fit in domo sétzidu a pata a fogu ◊ intret segura sa pata de beranu!
2.
fimus sétzidos pata a tie a nos contare sos contos
Sambenados e Provèrbios
smb:
Pata, Patta
Tradutziones
Frantzesu
chaleur du foyer
Ingresu
home warmth
Ispagnolu
calor del hogar
Italianu
calóre del focolare
Tedescu
Wärme der Feuerstelle.
tebidòri , nm: tebiore,
tebiori,
tebiroi,
tepiore Definitzione
caentedhu brandhu, lenu
Sinònimos e contràrios
alore,
tebidesa
Frases
sos tebiores de su mese de abrile ◊ intas sos animales godint su tepiore in s'umbra suta de sos àrvores
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tiédeur
Ingresu
warmth
Ispagnolu
tibieza
Italianu
caldùccio,
tepóre
Tedescu
milde Wärme,
Lauheit.