allútu , pps, agt Definitzione
de allúere; chi est tenendho a fràmula, abbruxandho; nau de unu, chi est bene faendho atentzione, ispiritosu, abbistu / portai allutus is ogus, is origas = èssere cun sos ogros abbertos bene, allutados, abbaidendhe cun atentzione, èssere iscurtendhe bene
Sinònimos e contràrios
inchesu
/
abbillu,
abbistu,
allutadu,
ispibillu
| ctr.
istudau,
moltu
Frases
su fogu at allutu ◊ sa lampadina no bi at allutu ◊ aiseta, za no est mancus sa Cúria alluta, no! ◊ is piciochedhus ant allutu su fogu
2.
s'oghiada lègia de Federicu dh'iat allutu
3.
s'ant a fai sinnalis po si collunai, ma bosatrus aturai allutus! ◊ fei atentzioni e siais allutus, poita no iscieis candu at a èssi própriu cuss'ora (Ev)◊ cussa cristiana mi parit alluta meda ◊ est piciochedhu allutu, lestru de cumprendóniu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Alluttu
Tradutziones
Frantzesu
allumé,
habile,
adroit
Ingresu
lighted,
sharp
Ispagnolu
encendido,
ardiente,
despierto
Italianu
accéso,
ardènte,
désto
Tedescu
brennend,
wach.
ischídu 1 , agt, nm: ischitu 1,
iscidu,
issidu,
schidu Definitzione
chi o chie est a ogos apertos, giaendho atentzione, chi no tenet sonnu; genia de sonu, de moida o àteru chi giaet a ischire o po giare a ischire ccn. cosa
Sinònimos e contràrios
ischidadu
/
abbillu,
abbistu,
speltu
/
ischimuzu,
istrepitzu
| ctr.
dormiu
Frases
a babbu e a mamma los pinto chin sa fantasia, ischidu o dromiu ◊ a iscidu e a drommiu s'amori miu est netu ◊ sa poesia sendhe ischidu ti faghet sonniare ◊ si la colat ischidu totu note ◊ chin sos ocros tancaos, ischidu ti pessabo sonniandhe! (F.Satta)◊ aperie is ogos e manteniebbosi issidos ca no issís canno est su tempus
2.
caminaiat chentza fàghere ischidu, che un'umbra ◊ is canis tzaulendu faint iscidu ◊ sonandhe sas càmpanas si dat ischitu po sas funtziones de crésia ◊ fachítemi ischitu si cras andhates a Núgoro ◊ cussu cane faghet ischidu pro donzi pisighinzu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éveillé
Ingresu
awake
Ispagnolu
despierto
Italianu
désto
Tedescu
wach.
schídu , agt: ischidu* 1,
scidu Definitzione
chi o chie est a ogos apertos, faendho atentzione, chi no tenet sonnu
Sinònimos e contràrios
ischidadu,
izadu
/
abbillu,
abbistu,
speltu
| ctr.
dormiu
Maneras de nàrrere
csn:
sonniai a sa scida = bisare a ogros abbertos; donai, fai scidu = fàghere carchi cosa pro serbire de abbizu, de avisu, pro chi àtere intendhat, itl. dare l'allarme
Frases
cussu est scidu che marxani in mesu de is angionis!
Tradutziones
Frantzesu
éveillé
Ingresu
awake
Ispagnolu
despierto
Italianu
désto
Tedescu
wach,
munter.