abbíllu , agt Definitzione
chi est ischidau, atentu, chi cumprendhet deretu / èssiri abbillu = a s'abbizu, a s'avértida
Sinònimos e contràrios
abbistu,
acatadu,
atinadu,
bigiagi,
ischidadu,
ispabillu,
schidu,
speltu
Frases
est abarrau abbillu fintzas a mesunoti ◊ notesta no mi dromu: ses abbilla tui puru?
2.
est acostendu s'ora chi dognunu cun ogu abbillu si mirit aintru de sèi etotu ◊ a mei no mi dha fais, ca seu abbillu! ◊ no ia a tenni de mi chesciai chi fiat prus abbillu po no si fàiri imbovai
3.
mancu is fillus de Salomoni, po cantu abbillus, dhus ant bistius aici
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éveillé,
adroit,
habile
Ingresu
wide-awake
Ispagnolu
despabilado
Italianu
svéglio,
avveduto
Tedescu
aufgeweckt,
umsichtig.
abbizósicu, abbizósu , agt Definitzione
chi est de abbizu, chi si acatat de totu, chi istat a s'avértida, a origas allutas, atentu po bíere o intèndhere totu
Sinònimos e contràrios
abbizaghe,
avillante
/
abbistu,
billanti
Frases
tenzo unu cane abbizósicu ◊ tue, fizu de su pópulu, ses semper abbizósicu ◊ su sindhacau bi fit, ma fit abbizósicu solu pro fàchere pacare sa tèssera! ◊ mancari abbizósicu in medas fainas, no ischio nemmancu cantu fachiat tres punzos de casu a mesupetza s'unu ◊ su cane miu prus abizosu si est dau a zannire coment'e pesàndheche a sirvone
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éveillé,
adroit,
diligent
Ingresu
awake,
weary person ready ??
Ispagnolu
avisado
Italianu
désto,
accòrto,
sollécito
Tedescu
aufgewegt,
umsichtig,
rasch.
ischidàdu , pps, agt: scidau Definitzione
de ischidare
Sinònimos e contràrios
bigiagi,
izadu,
schidu
Frases
mi ndh'ant ischidadu cussas boghes
2.
su chi cant'eo essendhe dormidu tue no bi lu cantas ischidadu! (Còntene)
Tradutziones
Frantzesu
éveillé
Ingresu
awake,
awoken
Ispagnolu
despertado
Italianu
svéglio,
svegliato
Tedescu
wach,
aufgeweckt.
ischídu 1 , agt, nm: ischitu 1,
iscidu,
issidu,
schidu Definitzione
chi o chie est a ogos apertos, giaendho atentzione, chi no tenet sonnu; genia de sonu, de moida o àteru chi giaet a ischire o po giare a ischire ccn. cosa
Sinònimos e contràrios
ischidadu
/
abbillu,
abbistu,
speltu
/
ischimuzu,
istrepitzu
| ctr.
dormiu
Frases
a babbu e a mamma los pinto chin sa fantasia, ischidu o dromiu ◊ a iscidu e a drommiu s'amori miu est netu ◊ sa poesia sendhe ischidu ti faghet sonniare ◊ si la colat ischidu totu note ◊ chin sos ocros tancaos, ischidu ti pessabo sonniandhe! (F.Satta)◊ aperie is ogos e manteniebbosi issidos ca no issís canno est su tempus
2.
caminaiat chentza fàghere ischidu, che un'umbra ◊ is canis tzaulendu faint iscidu ◊ sonandhe sas càmpanas si dat ischitu po sas funtziones de crésia ◊ fachítemi ischitu si cras andhates a Núgoro ◊ cussu cane faghet ischidu pro donzi pisighinzu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éveillé
Ingresu
awake
Ispagnolu
despierto
Italianu
désto
Tedescu
wach.
reminídu , pps, agt Definitzione
de reminire; nau de ccn., chi faet sa cosa cun lestresa / r. che una balla = lestru meda, che lampu
Sinònimos e contràrios
àbbile 1,
coidadosu,
fúrridu,
lestru
/
furighedhosu
| ctr.
adasiau,
cacallenu,
cojanesu
2.
est torrendhe insegus, reminidu, minateri, paret chi cherfat atzotare cudhos chi sunt faghindhe male
Tradutziones
Frantzesu
rapide,
éveillé
Ingresu
quick,
able
Ispagnolu
ágil,
diestro
Italianu
svèlto,
àbile
Tedescu
rege.
schídu , agt: ischidu* 1,
scidu Definitzione
chi o chie est a ogos apertos, faendho atentzione, chi no tenet sonnu
Sinònimos e contràrios
ischidadu,
izadu
/
abbillu,
abbistu,
speltu
| ctr.
dormiu
Maneras de nàrrere
csn:
sonniai a sa scida = bisare a ogros abbertos; donai, fai scidu = fàghere carchi cosa pro serbire de abbizu, de avisu, pro chi àtere intendhat, itl. dare l'allarme
Frases
cussu est scidu che marxani in mesu de is angionis!
Tradutziones
Frantzesu
éveillé
Ingresu
awake
Ispagnolu
despierto
Italianu
désto
Tedescu
wach,
munter.