abbíllu , agt Definitzione
chi est ischidau, atentu, chi cumprendhet deretu / èssiri abbillu = a s'abbizu, a s'avértida
Sinònimos e contràrios
abbistu,
acatadu,
atinadu,
bigiagi,
ischidadu,
ispabillu,
schidu,
speltu
Frases
est abarrau abbillu fintzas a mesunoti ◊ notesta no mi dromu: ses abbilla tui puru?
2.
est acostendu s'ora chi dognunu cun ogu abbillu si mirit aintru de sèi etotu ◊ a mei no mi dha fais, ca seu abbillu! ◊ no ia a tenni de mi chesciai chi fiat prus abbillu po no si fàiri imbovai
3.
mancu is fillus de Salomoni, po cantu abbillus, dhus ant bistius aici
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éveillé,
adroit,
habile
Ingresu
wide-awake
Ispagnolu
despabilado
Italianu
svéglio,
avveduto
Tedescu
aufgeweckt,
umsichtig.
abbístu , agt: abbristu,
arbistu,
avistu Definitzione
chi ischit, connoschet, cumprendhet in lestresa, chi tenet isperiéntzia, chi si acatat: est prus de cabosu
Sinònimos e contràrios
abbillu,
acatadu,
àciu,
cabosu,
ischidadu,
ispabillu,
sapidu,
schidu,
speltu
| ctr.
ballalloe,
tontu
Frases
issa est bella, sàpia che abba, abbista e trabballante! ◊ Francu est un'Autori atentzionosu, iscípidu e abbistu ◊ pro locura a mi crere tantu abbistu fia ispintu ◊ sa maista nos’at tzerriau po nosi nàrrede de dhu mandhare a is iscolas mannas, ca su piciochedhu est abbistu ◊ tue ses malignu, no abbistu, ca malignidade no est abbistesa! ◊ si fint aizu abbistos, si tiant abbizare comente su chi ant fatu est errore ◊ est arbistu in dogni cosa ◊ merxani no si aspetàt unu caboni tanti abbistu!
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
itl.
avvisto
Tradutziones
Frantzesu
adroit,
habile
Ingresu
shrewd
Ispagnolu
avisado
Italianu
avveduto,
accòrto,
intelligènte
Tedescu
umsichtig.
abbizàghe , agt Definitzione
chi istat abbillu, chi si acatat de totu
Sinònimos e contràrios
abbizósicu,
abixanti
Frases
fit un'ómine abbizaghe e inzeniosu chi podiat agghejare e disatinare ispantamundhos e carravàulas, bentureris e malintragnados (T.Pinna)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui s'aperçoit de toute chose
Ingresu
weary person ??
Ispagnolu
perspicaz
Italianu
che si accorge facilménte di tutto
Tedescu
umsichtig.
abbizósicu, abbizósu , agt Definitzione
chi est de abbizu, chi si acatat de totu, chi istat a s'avértida, a origas allutas, atentu po bíere o intèndhere totu
Sinònimos e contràrios
abbizaghe,
avillante
/
abbistu,
billanti
Frases
tenzo unu cane abbizósicu ◊ tue, fizu de su pópulu, ses semper abbizósicu ◊ su sindhacau bi fit, ma fit abbizósicu solu pro fàchere pacare sa tèssera! ◊ mancari abbizósicu in medas fainas, no ischio nemmancu cantu fachiat tres punzos de casu a mesupetza s'unu ◊ su cane miu prus abizosu si est dau a zannire coment'e pesàndheche a sirvone
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éveillé,
adroit,
diligent
Ingresu
awake,
weary person ready ??
Ispagnolu
avisado
Italianu
désto,
accòrto,
sollécito
Tedescu
aufgewegt,
umsichtig,
rasch.
acatàdu , pps, agt: acatau 1 Definitzione
de acatare 1; chi si acatat, chi istat atentu de si acatare de totu
Sinònimos e contràrios
abbillu,
abbistu,
ischidadu,
schidu,
speltu
/
abbizadu,
sapidu
Terminologia iscientìfica
ntl
Tradutziones
Frantzesu
avisé
Ingresu
shrewd
Ispagnolu
que se ha dado cuenta,
listo,
avisado
Italianu
accòrto
Tedescu
umsichtig.
apióta , avb: apiotu Definitzione
a piotu, a s'apiotu, manera de andhare mautu mautu, abbellu abbellu de no si giare a intèndhere
Frases
apiotu apiotu is duendas sunt essias ◊ sos duos pisedhos si l'ispiseint a s'apiotu ◊ sa mama ch'esseit a s'apiotu pro no ndhe ischidare sa pitzinna
Tradutziones
Frantzesu
en tapinois
Ingresu
squatting
Ispagnolu
con sigilo
Italianu
quatto,
in mòdo circospètto
Tedescu
sacht,
umsichtig.
atensionàu , pps, agt: atentzionadu,
atintzionadu Definitzione
de atensionare; chi istat atentu, chi giaet o est giaendho atentzione a is cosas
Sinònimos e contràrios
abbistu,
acabadu,
apricau,
atensionosu,
cabosu
/
cdh. atintziunatu
| ctr.
disabbutu,
isàbbitu,
isagherau,
sbeliau
2.
est unu pisedhu atentzionadu ◊ iscusidimí ca non seu atentzionada! ◊ ti fatzo a ischire chie est s'atintzionadu chi mi che at furadu sos prochedhos ◊ fit atentzionau mascamente a s'ora de tucare
Terminologia iscientìfica
ntl
Tradutziones
Frantzesu
attentif
Ingresu
careful
Ispagnolu
atento,
diligente
Italianu
attènto,
avveduto
Tedescu
aufmerksam,
umsichtig.
cautelósu , agt Definitzione
chi si movet o chi faet is cosas cun atentzione meda, cunsiderandho bene is cosas innanti de dhas fàere
Sinònimos e contràrios
arrechetau,
cauteladu,
gudrebi,
sudhítzigu
Frases
fiat sempri cautelosa cun is istràngius e asseliada ◊ sa virtudi nosí fait cautelosus in dógnia cosa po chi no siaus ingannaus
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
circonspect,
prudent
Ingresu
cautious,
prudent
Ispagnolu
cauteloso,
prudente
Italianu
circospètto,
prudènte
Tedescu
umsichtig,
vorsichtig.
sudhítzigu , agt Definitzione
chi tenet sudhu, pidinu, chi est timendho po calecuna cosa chi dhi podet capitare
Sinònimos e contràrios
cautelosu,
sudhidu
Frases
brinchitendhe sudhítzigu e ciulendhe arriveit su puzone a su nidu
Tradutziones
Frantzesu
circonspect
Ingresu
wary
Ispagnolu
circunspecto
Italianu
circospètto
Tedescu
umsichtig.