abbíllu , agt Definition
chi est ischidau, atentu, chi cumprendhet deretu / èssiri abbillu = a s'abbizu, a s'avértida
Synonyms e antonyms
abbistu,
acatadu,
atinadu,
bigiagi,
ischidadu,
ispabillu,
schidu,
speltu
Sentences
est abarrau abbillu fintzas a mesunoti ◊ notesta no mi dromu: ses abbilla tui puru?
2.
est acostendu s'ora chi dognunu cun ogu abbillu si mirit aintru de sèi etotu ◊ a mei no mi dha fais, ca seu abbillu! ◊ no ia a tenni de mi chesciai chi fiat prus abbillu po no si fàiri imbovai
3.
mancu is fillus de Salomoni, po cantu abbillus, dhus ant bistius aici
Etymon
srd.
Translations
French
éveillé,
adroit,
habile
English
wide-awake
Spanish
despabilado
Italian
svéglio,
avveduto
German
aufgeweckt,
umsichtig.
abbístu , agt: abbristu,
arbistu,
avistu Definition
chi ischit, connoschet, cumprendhet in lestresa, chi tenet isperiéntzia, chi si acatat: est prus de cabosu
Synonyms e antonyms
abbillu,
acatadu,
àciu,
cabosu,
ischidadu,
ispabillu,
sapidu,
schidu,
speltu
| ctr.
ballalloe,
tontu
Sentences
issa est bella, sàpia che abba, abbista e trabballante! ◊ Francu est un'Autori atentzionosu, iscípidu e abbistu ◊ pro locura a mi crere tantu abbistu fia ispintu ◊ sa maista nos’at tzerriau po nosi nàrrede de dhu mandhare a is iscolas mannas, ca su piciochedhu est abbistu ◊ tue ses malignu, no abbistu, ca malignidade no est abbistesa! ◊ si fint aizu abbistos, si tiant abbizare comente su chi ant fatu est errore ◊ est arbistu in dogni cosa ◊ merxani no si aspetàt unu caboni tanti abbistu!
Scientific Terminology
ntl
Etymon
itl.
avvisto
Translations
French
adroit,
habile
English
shrewd
Spanish
avisado
Italian
avveduto,
accòrto,
intelligènte
German
umsichtig.
abbizàghe , agt Definition
chi istat abbillu, chi si acatat de totu
Synonyms e antonyms
abbizósicu,
abixanti
Sentences
fit un'ómine abbizaghe e inzeniosu chi podiat agghejare e disatinare ispantamundhos e carravàulas, bentureris e malintragnados (T.Pinna)
Etymon
srd.
Translations
French
qui s'aperçoit de toute chose
English
weary person ??
Spanish
perspicaz
Italian
che si accorge facilménte di tutto
German
umsichtig.
abbizósicu, abbizósu , agt Definition
chi est de abbizu, chi si acatat de totu, chi istat a s'avértida, a origas allutas, atentu po bíere o intèndhere totu
Synonyms e antonyms
abbizaghe,
avillante
/
abbistu,
billanti
Sentences
tenzo unu cane abbizósicu ◊ tue, fizu de su pópulu, ses semper abbizósicu ◊ su sindhacau bi fit, ma fit abbizósicu solu pro fàchere pacare sa tèssera! ◊ mancari abbizósicu in medas fainas, no ischio nemmancu cantu fachiat tres punzos de casu a mesupetza s'unu ◊ su cane miu prus abizosu si est dau a zannire coment'e pesàndheche a sirvone
Etymon
srd.
Translations
French
éveillé,
adroit,
diligent
English
awake,
weary person ready ??
Spanish
avisado
Italian
désto,
accòrto,
sollécito
German
aufgewegt,
umsichtig,
rasch.
acatàdu , pps, agt: acatau 1 Definition
de acatare 1; chi si acatat, chi istat atentu de si acatare de totu
Synonyms e antonyms
abbillu,
abbistu,
ischidadu,
schidu,
speltu
/
abbizadu,
sapidu
Scientific Terminology
ntl
Translations
French
avisé
English
shrewd
Spanish
que se ha dado cuenta,
listo,
avisado
Italian
accòrto
German
umsichtig.
apióta , avb: apiotu Definition
a piotu, a s'apiotu, manera de andhare mautu mautu, abbellu abbellu de no si giare a intèndhere
Sentences
apiotu apiotu is duendas sunt essias ◊ sos duos pisedhos si l'ispiseint a s'apiotu ◊ sa mama ch'esseit a s'apiotu pro no ndhe ischidare sa pitzinna
Translations
French
en tapinois
English
squatting
Spanish
con sigilo
Italian
quatto,
in mòdo circospètto
German
sacht,
umsichtig.
atensionàu , pps, agt: atentzionadu,
atintzionadu Definition
de atensionare; chi istat atentu, chi giaet o est giaendho atentzione a is cosas
Synonyms e antonyms
abbistu,
acabadu,
apricau,
atensionosu,
cabosu
/
cdh. atintziunatu
| ctr.
disabbutu,
isàbbitu,
isagherau,
sbeliau
2.
est unu pisedhu atentzionadu ◊ iscusidimí ca non seu atentzionada! ◊ ti fatzo a ischire chie est s'atintzionadu chi mi che at furadu sos prochedhos ◊ fit atentzionau mascamente a s'ora de tucare
Scientific Terminology
ntl
Translations
French
attentif
English
careful
Spanish
atento,
diligente
Italian
attènto,
avveduto
German
aufmerksam,
umsichtig.
cautelósu , agt Definition
chi si movet o chi faet is cosas cun atentzione meda, cunsiderandho bene is cosas innanti de dhas fàere
Synonyms e antonyms
arrechetau,
cauteladu,
gudrebi,
sudhítzigu
Sentences
fiat sempri cautelosa cun is istràngius e asseliada ◊ sa virtudi nosí fait cautelosus in dógnia cosa po chi no siaus ingannaus
Scientific Terminology
ntl
Etymon
spn.
Translations
French
circonspect,
prudent
English
cautious,
prudent
Spanish
cauteloso,
prudente
Italian
circospètto,
prudènte
German
umsichtig,
vorsichtig.
sudhítzigu , agt Definition
chi tenet sudhu, pidinu, chi est timendho po calecuna cosa chi dhi podet capitare
Synonyms e antonyms
cautelosu,
sudhidu
Sentences
brinchitendhe sudhítzigu e ciulendhe arriveit su puzone a su nidu
Translations
French
circonspect
English
wary
Spanish
circunspecto
Italian
circospètto
German
umsichtig.