mammagràida , nf: mammaràida 1 Definitzione
genia de pibitziri birde
Sinònimos e contràrios
ateribilche,
pibiciri,
pibisiu,
telaporca,
tziabróssima,
tzilibrínchidi,
tzimpilighe
Terminologia iscientìfica
crp
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sauterelle
Ingresu
grasshopper
Ispagnolu
grillo de matorral
Italianu
saltabécca
Tedescu
Laubheuschrecke (Grüne),
Heupferd.
matàdu , nm Definitzione
logu prenu cracu de tupas, de matighedhas
Sinònimos e contràrios
crachi,
lita,
matarzu,
mateda,
separzu,
tupedu
Frases
su re l'at fatu aciapare e che l'at fatu fulliare in su matadu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
maquis
Ingresu
scrub
Ispagnolu
matorral
Italianu
luògo ricco di vegetazióne selvàtica
Tedescu
Gehölz.
matàrzu , nm Definitzione
logu totu prenu de tupas, de matighedhas
Sinònimos e contràrios
crachi,
lita,
matadu,
mateda,
separzu,
tuparzu,
tupedu
Frases
su boe ch'est presu in d-unu matarzu, apartau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
maquis
Ingresu
shrub
Ispagnolu
matorral
Italianu
frasconàia
Tedescu
Gehölz.
matèda, matédu , nf, nm Definitzione
arburedu, logu totu matas, su boschile etotu, totu is linnas chi dhue creschent
Sinònimos e contràrios
bedutzu,
crachi,
lita,
frascarzu,
matadu,
matarzu,
tupedu
/
materi
Frases
in matedos e buscos est malu a intrare s'aradu ◊ cue bi at matedos de rú e de prunitza ◊ leaiant a ammanitzare su semenériu, o siet a dolare sas terras de agrile dai su restuju e dai su matedu
Tradutziones
Frantzesu
maquis,
végétation
Ingresu
shrub,
vegeteation
Ispagnolu
matorral
Italianu
frasconàia,
vegetazióne
Tedescu
Gehölz,
Vegetation.
màtula 1 , nf Definitzione
tupighedhas, matedu meda / m. de lana = pubusone
Sinònimos e contràrios
crachi,
lita,
tupedu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
maquis
Ingresu
overgrown-with bushes
Ispagnolu
matorral
Italianu
cespugliàme
Tedescu
Gebüsch.
pibisíu , nm, nf: pibissia,
pibissiu,
pibitzia,
pibitziu Definitzione
genia de bobboi de tantas calidades (ma mescamente cussa birde), longhitu, a bortas mannu cantu unu pódhighe, cun duas cambas longas longas e cun is alas: si movet a brínchidos e a bolu puru, ponet sa cria in terra, est tímiu ca segundhu s'annada ndhe naschit meda, in beranu intrandho s'istade, e si che papat s'erba, is laores
Sinònimos e contràrios
ateribilche,
mammagràida,
pibiciri,
telaporca,
tilibilche,
tziabróssima,
tzilibrínchidi,
tzimpilighe
Terminologia iscientìfica
crp, Tettigonia viridissima
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sauterelle verte
Ingresu
locust
Ispagnolu
grillo de matorral
Italianu
cavallétta vérde
Tedescu
Laubheuschrecke.
túpa , nf Definitzione
matedu bàsciu, a fundhu largu, a tantos cambos chi essint impare, a cambos a meda totu bàscios: fintzes matas mannas acanta de pare / min. tupichedha, tupita
Sinònimos e contràrios
arraspioni,
busa 1,
macra,
mata,
maúgia,
moa 1,
tele,
tupale,
tupili,
tupíngiu,
tuvu 4
Maneras de nàrrere
csn:
dàresi a sa t. = essire a bandhidare; cada tupichedha zuchet oricredha = bi at sempre ccn. chi ti podet intèndhere, chi podet èssere iscurtendhe; fàghere a t. in pinna = a iscusi
Frases
dogna tanti su mòri ndi essiat a calincunu pranu de monti totu prenu de arrocas e tupas de ispina ◊ fit s'ozastredhu ténneru naschidu, ma curpa de no èssere inferchidu est torradu una tupa a berrisone (L.Marteddu)◊ dae sa tupa de s'ortu apo bodhidu una rosa ◊ candu s'arrobba furiat bella límpia dh'ispraxiant in is tupas chi dhoi furiant acanta de s'arriu ◊ una tupa de ficumurisca ◊ in mesu de cussas tupas povinas sirboni agatat trabballosu a dhoi intrai!
2.
in sas bentanas bi aiat carchi tupichedha de frores ◊ at postu a sa Santa sa barba sua comente aiat impinnadu in tantos annos chi fit in sa tupa ◊ chie no at s'ànimu límpiu faghet totu a tupa in pinna
Ètimu
srdn.
Tradutziones
Frantzesu
buisson,
maquis
Ingresu
bush
Ispagnolu
mata,
matorral
Italianu
cespúglio,
màcchia
Tedescu
Strauch.