arregài , vrb: regrare Definitzione
su si fàere sa regra, a regra, fàere sa rega; fintzes chistire, pònnere a parte
Sinònimos e contràrios
allogae,
collire
2.
tenit su dinai arregau in su calàsciu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
attraper le favus
Ingresu
to make honeycomb
Ispagnolu
hacerse panal
Italianu
farsi favo
Tedescu
die Honigwabe bilden.
avère , nf: bera,
vera 1 Definitzione
su pane de chera totu buidedhos paríviles (búsciulus o oxos) ue s'abe ponet su mele
Sinònimos e contràrios
arrega,
bresca,
melarègia,
tipa 1
Frases
sas averes de su mele ◊ tue as isapiatu sas averes ◊ su puzone chin sos frores de tiria at formatu sas averes: sos mojos sont prenos de mele e cria (G.Farris)
Terminologia iscientìfica
sbs
Tradutziones
Frantzesu
rayon de miel
Ingresu
honeycomb
Ispagnolu
panal
Italianu
favo
Tedescu
Bienenwabe.
càsa , nf Definitzione
abiàrgiu, casidhu, su niu chi faet s'abe in is tuvos de is matas o de orrocas, o fintzes àteru bobboi chi faet mele / min. casedha
Sinònimos e contràrios
istallu 1
/
abialzu,
bugnu,
caidhu,
mógiu,
moitedhu
Frases
una borta e dua ndhe li apo intesu, a babbu, de contos de casas de abe!…◊ su muscone, si li forroxant sa casa, si difendhet cun rejone! ◊ lis mustresit s'abe in sas casas
Sambenados e Provèrbios
smb:
Casa, Casas
Terminologia iscientìfica
sbs
Tradutziones
Frantzesu
nid d'abeilles
Ingresu
beehive
Ispagnolu
panal de abeja
Italianu
nido delle api
Tedescu
Bienennest.
cimbússa , nf: cimussa,
gimussa,
tzimusa,
zimussa Definitzione
sa fasca de pònnere a su pipiu de naschidórgiu imbodhigada in chintzu (o de àtera genia po fascare un'arremu); genia de chintórgiu largu de pònnere in chintzu, in costúmene de fémina
Sinònimos e contràrios
chimusa,
fasca
/
cdh. cimuxa
Frases
candu nasciat su pipiu serbiant is cimbussas, su triàngulu, su cuacedhu ◊ po sa fasciadura is cimbussas, unu poghedhu fragósidas, si dhas prestàt tziu Pietrinu
Terminologia iscientìfica
bst
Ètimu
ltn.
cimussa
Tradutziones
Frantzesu
lange,
lisière
Ingresu
selvage
Ispagnolu
pañal
Italianu
fàscia per neonati
Tedescu
Windel.
culíciu , nm Definitzione
panníciu chi s'imbodhigat a su culitu de is pipiedhos
Sinònimos e contràrios
mantedha 1
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
couche-culotte
Ingresu
napkin
Ispagnolu
pañal
Italianu
pannolino assorbènte
Tedescu
Windel.
mantèdha 1 , nf, nm: mantedhu 2,
montedhu,
muntedhu Definitzione
coment'e unu pannighedhu chi si ponet a is pipios po dhis imbodhigare su culitu; a logos est fintzes su muncadoredhu
Sinònimos e contràrios
cuatzu,
culíciu
Frases
tenet una criadura ancora in muntedhos ◊ dogni die li devimos samunare sos muntedhos a su pitzinnu ◊ sos mantedhos de su pitzinnu sunt ispartos pro assutare ◊ su montedhu fit de oro, sa mantíglia de brocadu
Terminologia iscientìfica
bst
Ètimu
ltn.
mantellum
Tradutziones
Frantzesu
couche,
lange
Ingresu
napkin
Ispagnolu
pañal
Italianu
pannolino
Tedescu
Windel.
melarègia, melarèja , nf: melarregra,
melarreja Definitzione
taedha de mele, su pane de chera totu buidedhos paríviles, búsciulos, ue s'abe ponet su mele; su mele ancora in sa bresca
Sinònimos e contràrios
arrega,
avere,
bresca,
tipa 1
Terminologia iscientìfica
sbs
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rayon de miel,
gaufre
Ingresu
honeycomb
Ispagnolu
panal,
bresca
Italianu
favo
Tedescu
Wabe.
panníciu , nm: pannissu,
pannitu,
pannitzu Definitzione
tiagedha po imbodhigare su pane chi si portat a sartu, o prus pitica po si frobbire papandho; pannighedhu chi ponent is féminas candho dhis benit su mese; tira longa de orrobba, o latzada, larga de 10 a 15 centímetros, chi ponent a is pipios de naschidórgiu po dhos imbodhigare
Sinònimos e contràrios
fasca
Frases
pro su candhelarju depies zúchere in manos su pannitu e tochedhare in sos portales ◊ in su pannitu fit collia sa gràssia chi depiat caentare s'istomachedhu de sos fizos ◊ pane e aunzu est totu in su pannitzu ◊ zuchiat sos murros inghisios de bagna e si los puliat non chin su pannitu ma chin d-una colada de brússiu
2.
tocat a preparai cambuscedhus, pannitzus e latzadas po candu nascit su pipiu ◊ tèngiu ancora is pannitzus e is latzadas de candu iu tentu a tia: deghinou ge m'iat a èssi costau, cust'àteru pipiu!
Terminologia iscientìfica
ts
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
linge,
couche,
serviette hygiénique
Ingresu
napkin,
sanitary towel
Ispagnolu
tela,
compresa,
pañal
Italianu
pannolino
Tedescu
Tüchlein,
Windel,
Binde.
règa , nf: arrega,
era 2,
règia,
rege,
regra,
reja Definitzione
su pane de chera totu buidedhos paríviles ue s'abe ponet su mele; sa fita de su casu segau in su cadhàrgiu po ndhe dhu piscare faendhodhu a pischedha / una rega de cazau = una fita de callau, de preta
Sinònimos e contràrios
avere,
bresca,
legra,
melarègia,
tipa 1
/
fita
Frases
tirabat sas regras, las secabat e dogabat sa parte bianca ◊ una regra de mele t'imbio, pitzinnu innoscente! ◊ nche at sutzau su mele e fulliau sas regras ◊ leu, cheripighe, mele e chera pones in rejas bene modelladas
Terminologia iscientìfica
sbs
Ètimu
ltn.
reg(u)la
Tradutziones
Frantzesu
favus,
rayon de miel
Ingresu
honeycomb
Ispagnolu
panal
Italianu
favo
Tedescu
Wabe.
sambenàgia, sambenàja , nf: sambenarja,
sanghinaja,
sangonaja Definitzione
cranuga de còscia, gurone e dolore a s'ímbena; fintzes infetu chi faet a essiduras chi si faent a matéria, pitichedhedhas (laturredhas) chi assimbígiant, totus impare, a unu niu de espu
Sinònimos e contràrios
coscizola
/
ghesparju
Terminologia iscientìfica
mld
Tradutziones
Frantzesu
adénite inguinale,
favus
Ingresu
inguinal adenitis,
favus
Ispagnolu
adenitis inguinal,
panal
Italianu
adenite inguinale,
favo
Tedescu
Leistenadenitis,
Wabe.
típa 1 , nf Definitzione
taedha de mele, su pane de chera totu buidedhos paríviles, búsciulus, ue s'abe ponet su mele
Sinònimos e contràrios
arrega,
avere,
bresca,
melarègia
Terminologia iscientìfica
sbs
Tradutziones
Frantzesu
favus,
rayon de miel
Ingresu
honeycomb
Ispagnolu
panal
Italianu
favo
Tedescu
Honigwabe.