assímas , avb Definitzione
prus a totu
Sinònimos e contràrios
mascamente,
prusatotu
Frases
assimas a mengianu dhi fait mali a is gangas, si abbóxinat
Tradutziones
Frantzesu
spécialement
Ingresu
especially
Ispagnolu
sobre todo
Italianu
specialménte,
soprattutto
Tedescu
vor allem.
asubài , vrb Definitzione
pònnere asuba, in pitzu, pònnere subràbare, a muntone, arrimare a una parte
Sinònimos e contràrios
imbarrigare,
incarrutzai
/
aremai 1
/
ammuntonae
Frases
si fut postu a fraigai una domu e iat fatu is fundatzionis asubendidhas a sa roca ◊ unus cantu iant betiu is piciochedhus insoru e dh'iant domandau de dhis asubai is manus (Ev)◊ est dormiu cun sa conca asubada a unu cuscinu ◊ su segretàriu at abertu su registru e si dhui est asubau cun is manus
2.
asubau su bestimentu a una parti e pigau unu pannu, si dh'iat trogau a sintzu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
appuyer sur…
Ingresu
to put on
Ispagnolu
apoyar sobre
Italianu
poggiare sópra
Tedescu
stellen.
bústa , nf Definitzione
genia de istrégiu coment'e sachedhu, prus che àteru de paperi, de pràstica, po pònnere cosa (lítera, àteru)
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
enveloppe
Ingresu
envelope
Ispagnolu
sobre
Italianu
busta
Tedescu
Umschlag,
Tüte.
mascamènte, mascamènti , avb: mascamenti,
mescalimente,
mescamente,
mescamenta,
mescomente Definitzione
prus che àteru, bolet nàrrere po su prus, su prus de is bortas
Sinònimos e contràrios
assimas,
mascas,
prusatotu
Frases
sos cadhos, sos boes, mescamente in s'istiu, si moent meda ca sa musca no los dassat in pasu ◊ no sunt totus de un'idea ebbia, mescalimente cudhos coturones chi ant preparadu sos binos noos
Tradutziones
Frantzesu
surtout,
spécialement
Ingresu
especially
Ispagnolu
sobre todo,
en especial
Italianu
soprattutto,
massimaménte,
specialménte
Tedescu
vor allem.
pícius , avb, prep, nm: pissu,
pitos,
pitu 1,
pitzu 3 Definitzione
logu in artu, prus in artu
Sinònimos e contràrios
assua
| ctr.
assuta
Maneras de nàrrere
csn:
intrare pitu a unu = pònnere manu; a pitos = subra; leare dae pitos de...= dae subra de...; èssiri sempri a piss'e ccn. cosa = imperendi sempri cussa, sempri sa própiu; èssere pitu pitu = subra subra, a pillu, acomenti parit o si bit a prima castiada; in pitzus allenu = subra de àtere; in pitzu meu, tou/tua, sua, in pitzus tús = subra meu, tou, sua, subra tua; in picedhu, in pitzedhu = a orighedhu, in perígulu o apunta a che rúere; segai tropu a picedhu = a orighedhu, tropu zustu o unu pagu mancante; su pitzu = (a logos) su pianu de subra, in sas domos; su pitzigedhu = isostre, puntu prus artu
Frases
pariat chi unu monte che li fit rutu a pitos ◊ che li andhaiat a pitu ◊ andaus a pícius!
2.
semus andhaos a pissu de monte ◊ milli pandheras béntulant in pitos de cada capu de mundhu ◊ apu postu su paperotu in pissu de mesa ◊ si nche artziaiat in pitzos de su monte ◊ su cantu de is chígheras s'intendiat in pitzu de is matas ◊ totu sos males che orruent in pitzu tua ◊ su sànguni sú arruat in pitzus nostus! ◊ totu s'impínniu che fut calau in pitzu suo
3.
no mi est bastadu de pigare a unu pitu pro selvare totu ◊ no ti acúrtzias e ne a t'intrare pitu resesso ◊ dèu soi a piss'e custa cicia cadhossa e sa meri ndi tenit noas allogadas! ◊ tenet sa famíglia a pitzu de una gerronada! ◊ est ghetendi velenu in pitzus allenu sentz'e dhu circai! (Lai)◊ custa cosidura in picedhu in picedhu no andat bèni! ◊ no ti dhu pighes a giogu su male in pitzu angenu!◊ su dannu est in pitzu meu!
4.
si est sétzia in pitzedhu de su letu ca no boliat istrobbai ◊ arràcia de brulla, mi at postu una molleta in s'origa e própiu in picedhu!
Tradutziones
Frantzesu
sur,
dessus
Ingresu
on,
over,
above,
upstairs,
top
Ispagnolu
sobre
Italianu
sópra
Tedescu
oben,
herauf,
hinauf,
auf,
über,
Obere Seite.
prusatótu, pruscatótu, pruschetótu , avb Definitzione
prus a totu, che totu: prus chi no po àteru
Sinònimos e contràrios
assimas,
mascamente,
mesche,
pertzipu
Tradutziones
Frantzesu
surtout
Ingresu
above all
Ispagnolu
sobre todo
Italianu
soprattutto
Tedescu
vor allem,
über alles,
insbesondere.
sàcula , nf Definitzione
genia de sachitedhu de paperi, pitichedhedhu
Sinònimos e contràrios
bustichedha
Tradutziones
Frantzesu
petite enveloppe
Ingresu
little envelope
Ispagnolu
sobre
Italianu
bustina
Tedescu
kleine Tasche.
súba , avb, prep: assua,
issuba,
subra,
supa 1,
supra,
sura Definitzione
sa parte chi abbàidat o est a cara a in artu; sa parte prus in artu de unu logu: coment'e avb. fintzes cun prepositziones (a, in, de, dae, o àteru); coment'e prep. s'impreat prus che àteru cun sa prep. de e fintzes cun a, ma no cun agt. possessivu si pertocat persona (subra mia, tua, sua, nostra, vostra, issoro: raru, fintzes subra de a mie, chi no est manígiu de su srd.)
Sinònimos e contràrios
apícius,
issuba,
pícius,
susu
/
apustis
| ctr.
suta
Maneras de nàrrere
csn:
a manu de subra = a parti de pitzus, me in sa parti prus in artu de unu logu, de unu tretu; colare totu s. = passai totu a manu de pitzus de unu logu; dàreche a s. de una cosa = agatai, ingertai, arregordai una cosa; dare a s. a su triballu, a su it'e fàghere = trabballai meda; dàresi a s'ala de subra = (fuedhendi de ccn.) pretèndiri de tènniri arrexoni fintzes isciendi de no ndi tenni, fàgheresi a parte colada; dae como in s. = de immoi a innantis; frigàresi, pònneresi carchi cosa s. = in dossu, in sa bestimenta chi si portat bistia; èssere subra subra = a pizu, pillu pillu, agiummai a parte de foras o in pitzus de una cosa, sentza de calai a fundu, sentza de circai meda
Frases
zosso tenent sa coghina, subra sas istàntzias pro corcare ◊ sunt domos bàscias una suta una sura ◊ sa coghina che la tenimus in su pianu de subra ◊ bae a subra e falamindhe su chi ti apo nadu ◊ s'anzonedha fuit isterrigada in terra e cudhu supa che astore iscudindhe a cantu podiat ◊ che li ant betadu s'abba subra
2.
sura de su letu isse paret drommendhe ◊ no acatat ube si falare si no in supra mea ◊ su pratu est subra de sa mesa ◊ Cristos at alidadu subra issoro, de sos apóstulos ◊ che l'ant betadu subra de su fogu ◊ in s'ufísciu bi aiant su telèfono subra a s'iscriania ◊ zuchiat su chírchinu in supra de sa conca ◊ ant fatu rúghere sas neches totu supra sua ◊ s’ispada de sa vendhita est pendhendhe in supra vostra
3.
chie fit cussu l'ischia, ma no che dao subra ◊ no che so mai pótidu dare a subra de chie podet èssere cuss'otada ◊ a su chirca chirca che daet a supra
4.
como sa cosa de fàghere ndhe lompet totu a una borta e tocat a li dare a subra
5.
no ti frighes sas manos subra ca las zughes brutas! ◊ màniga abbellu, no ti che lu imboles subra!
Ètimu
ltn.
supra
Tradutziones
Frantzesu
sur
Ingresu
on,
over,
up
Ispagnolu
sobre
Italianu
sópra
Tedescu
oben,
auf,
über.