acoglídu , pps, agt: acollidu, aculliu Definitzione de acoglire, acollire; chi est tentu contu, contivigiau, chistiu Sinònimos e contràrios acoltu 2. Tradutziones Frantzesu ramassé Ingresu picked Ispagnolu recogido Italianu raccòlto Tedescu aufgelesen, empfangen.
arragòta , nf: arregota, arregolta, arregorta, arrigorta, regolta Definitzione su arregòllere; sa cosa chi si arregollet (fintzes matéria chi si faet in is segadas, in is freaduras); su tempus chi si arregollet sa cosa / a pagai a s'a. = a s'incunzada, candho s'incúngiat Sinònimos e contràrios acasàgiu / acogliera, assodhidura, cabigiulada, collia, collinzu, tódhida / ancúngia, incunzada / incunza Frases depiat èssere calchi ànima in giru chentza arregolta 2. bella fut sa lorantza e promitiat una bella arregorta ◊ s'iscapat tropu ranu a manu isolta podet fèrrere a sèmene su trigu e guastare totu s'arregolta (A.Casula)◊ in die de arregorta volat sa paza in bratzos de su ventu (T.Cherchi) 3. sa ferida dhi podit fai arregorta Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu récolte Ingresu harvest Ispagnolu recogida, cosecha Italianu raccòlta, raccòlto Tedescu Sammlung, Ernte.
arregórtu , pps, agt: recortu Definitzione de arregòllere Sinònimos e contràrios collidu, incungiau / acasazau Frases bènis e malis, dèu dhus apu arregortus! 2. portat is pilus longus petonaus e arregortus a piciòcia ◊ teniat unu guetu arregortu e bolliat a dh'isparai unu Sàbudu Santu candu sonant a Glória 3. su piciochedhu ingunis ndi at arregortu sa malària! Tradutziones Frantzesu récolté, cueilli Ingresu picked Ispagnolu recogido Italianu raccòlto Tedescu aufgehoben.
collídu , pps, agt: colliu, cullitu, culliu Definitzione de collire; chi dh'ant arregortu, chi istat unu apresu a s'àteru Sinònimos e contràrios ammuntonau, arregortu, bodhiu, colloitu, incungiau / acasagiau, acullozidu | ctr. ispainau, ispartinadu 2. sas bidhas de monte, comente tenent pagu logu a s'istèrrere, sunt prus collidas Tradutziones Frantzesu récolté, cueilli, reçu Ingresu picked Ispagnolu recogido Italianu raccòlto, ospitato Tedescu gesammelt, aufgenommen.
incúgna , nf: ancúngia, incúngia, incunza Definitzione totu su chi produet su trebballu de sa terra e si arregollet de su sartu a provista (ma si narat fintzes de css. intrada o badàngiu o profetu); su tempus de ndhe arregòllere sa cosa de su sartu Sinònimos e contràrios arragota / incunzada Maneras de nàrrere csn: a i. fata = apustis de s'incunza, acabbau de fai s'incúngia; a incúngias = a s'incunzada; incunza de su binu = iscubonadura Frases betat s'arzola cun tribàgliu e munza pro nachi ndhe àere achistu e profetu e benit a su tempus de s'incunza chi mancu giustu ndhe torrat su betu! (M.Murenu)◊ su messaju timet chi su fogu li brujet s'incunza ◊ in s'istadi si fait s'incúngia de sa linna po s'ierru 2. a s'incunza m'iscútino sa runza, chi mi che apo a bogare sos dépidos! ◊ a incúngias bos apo a giare fae e pisu ◊ non podeus ispetare a incúngias po papare! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu récolte Ingresu harvest Ispagnolu cosecha Italianu raccòlto Tedescu Ernte.
incungiài, incungiàre , vrb: incunzare Definitzione arregòllere s'incúngia, is laores o àteru chi produet sa terra, a domo, a magasinu; arregòllere e chistire, assentare in su logu, fintzes batire a domo calecuna cosa; mantènnere o istare isserrau Sinònimos e contràrios coglire, coltoire, remonire / inserrai Frases chini messat incúngiat ◊ geo sèmeno, incúngio e béntulo 2. de tantas peràulas ndhe apo incunzadu unu sacu de fàulas ◊ dhoi at genti chi pentzat isceti a incungiai dinai ◊ cun sas manos bostras murghides e incunzades su late 3. cussa cosa incungiaidha in su calàsciu ◊ a una certa ora tocat a incungiai is pudhas ◊ candho si ammamabant sos crapitos, sas crapas fint incunzadas in sa mandra ◊ est abarrau otu diis incungiau in s'aposentu ◊ dhu possant ingungiai in d-unu presoni nou! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu engranger Ingresu to harvest, to keep the harvest Ispagnolu encamarar, cosechar Italianu fare la raccòlta, ripórre il raccòlto Tedescu ernten, die Ernte einbringen.