abbía , prep: abbias, avia Definitzione a bia a = a cara a…, a bia de…, fache a… / èssere abbia a carrela = abbertu in campu, de unu totu Sinònimos e contràrios cada 1 Frases sos coros nostros sunt abbia a su Segnore ◊ sunt annenne abbias de sa domo ◊ isse si movet abbia de s'intrada e deo sigo ifatu ◊ benide a dresta, abbia de sa riba cun nois a su passu ue podet andhare zente bia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vers Ingresu towards Ispagnolu hacia Italianu vèrso Tedescu gegen, nach.
arrúllu , nm Definitzione sa boghe, su càntidu de culumbos e trúturis Ètimu spn. arrullo Tradutziones Frantzesu roucoulade Ingresu cry of the turtledove Ispagnolu arrullo Italianu vèrso della tórtora Tedescu turteln.
càda 1 , prep: cara 1 Definitzione cun sa prep. simple a, de, si ponet po inditare sa leada = cara, faci a…; po inditare unu tantu chentza pertzisione Sinònimos e contràrios abbia, allada Maneras de nàrrere csn: fiant cad'e centu = fint unos chentu; de cara…(+vrb) = apustis de…, apustis chi… Frases de un'arroca manna ororu de mari su mumusu iat pigau a bolai cad'e su soli ◊ Gesús de pressi s'est incamminau cad'e Cafàrnau ◊ andaus a cad'a Uras! ◊ s'àcua fait sa fuida cad'e mari ◊ labai, si bit unu cuadhu de cad'e bidha arribbendi! 2. de cara si seus separaus est sutzédiu custu fatu Tradutziones Frantzesu vers, environ Ingresu about Ispagnolu hacia Italianu vèrso, circa Tedescu gegen, ungefähr.
ciuàre , vrb: (ci-u-a-re?) Definitzione cantare, nau de sa tzonca Frases cíuat sa tonca, créculat sa rana, ischémiat su biju, grígliat su grígliu Terminologia iscientìfica bga Tradutziones Frantzesu cri du petit duc Ingresu horned owl call Ispagnolu el grito del autillo Italianu il vèrso dell'assiuòlo Tedescu Gesang der Zwergohreule.
crò , nm Definitzione sa boghe de is crobos / ispetare su cro = abetai po debbadas Sinònimos e contràrios cra, cróida 2. milli boghes proite no pesades pro no prànghere ancora ispetendhe su cro de milli faularzos?! Sambenados e Provèrbios smb: Cro, Cro' Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu croassement Ingresu crow noise Ispagnolu cro Italianu il vèrso dei còrvi Tedescu Krächzen.
gétu , nm: ghetu Definitzione su betare, su fàere a betadura, ma inditat prus che àteru sa manera o fintzes su gradu o gravidade de unu fàere: foedhandho de laore, su sèmene chi si betat Sinònimos e contràrios bessu, betu, manera, puntu 1, tretu Maneras de nàrrere csn: colare a ghetu, bènnere a ghetos = colare a betu, a manera o acurtzu de andhare bene a fàghere carchi cosa; a su ghetu… = a su chi parit…; èssere a ghetu malu = a malu tretu, a malu puntu, istai mali; a ghetu meu, tuo, suo = acomenti andat bèni a mimi, a tui, a issu, e gai; muncadore de ghetu = mucadore tanadu a fiores pro die de festa (= de ghetai in conca?); fàiri una cosa a getu de… = a zisa de…; fae su getu de… (+vrb.)= fàghere a manera de… (+vrb.) Frases aiat imparatu a connòschere sos fómines e a cale ghetu los potiat tòrchere ◊ si sichimus de custu ghetu, de sa Sardigna petzi nos abbarrat unu desertu de chisina ◊ sas cosas las videt a ghetu suo ◊ sas cosas no andhant sèmpere a ghetu deretu 2. caentabamus sos crapitos fintzas a candho no fint a ghetu de poder súghere ◊ su criedhu s'est illascau a prànghere, a ghetu de nche li falare sa matichedha ◊ est ghetandhe fritu a ghetu de astragare s'àlinu ◊ po fàiri su carrúciu si segat una canna a getu de furca, a una parti ◊ aus fatu su getu de atobiae su veterinaju 3. chirco sos pilos tuos in sos ghetos e in sos ghentinos de sos ispuntones ◊ Bantonedhu, no de nepode, li pariat fizu de cantu si assimizabat de coloriu e de ghetos 4. sos massajos fint avertitos de semenare solu su ghetu comporatitzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu façon Ingresu way, reverse Ispagnolu manera Italianu manièra, vèrso Tedescu Art.
vérsu , nm Definitzione camba o pei de cumponimentu in poesia, genia de erriga de iscritura, is prus bortas fatu de una longària precisa segundhu sa genia de poesia, segundhu su rítimu, e a manera de torrare paris cun àteru versu in s'acabbada, cun sa rima Maneras de nàrrere csn: v. topu = tropu longu, tropu curtzu, cale goi cale gai, o fintzas de no sonare bene pro s'andhata chi tenet, segundhu comente ruent sos atzentos tónicos Tradutziones Frantzesu vers Ingresu verse Ispagnolu verso Italianu vèrso Tedescu Vers.