abbía , prep: abbias,
avia Definitzione
a bia a = a cara a…, a bia de…, fache a… / èssere abbia a carrela = abbertu in campu, de unu totu
Sinònimos e contràrios
cada 1
Frases
sos coros nostros sunt abbia a su Segnore ◊ sunt annenne abbias de sa domo ◊ isse si movet abbia de s'intrada e deo sigo ifatu ◊ benide a dresta, abbia de sa riba cun nois a su passu ue podet andhare zente bia
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
vers
Ingresu
towards
Ispagnolu
hacia
Italianu
vèrso
Tedescu
gegen,
nach.
antimalàricu , agt Definitzione
meighina, cura contra a sa malària
Tradutziones
Frantzesu
antimalarique
Ingresu
antimalarial
Ispagnolu
antipalúdico
Italianu
antimalàrico
Tedescu
gegen Malaria wirksam.
antiràbbicu , agt Definitzione
nau de meighina, chi faet bene po curare su rajolu, ma mescamente po no dhu lassare isvilupare (vacinu, innetzione)
Frases
li ant fatu un'antiràbbica ca l'at mossigadu unu cane
Tradutziones
Frantzesu
antirabique
Ingresu
antirabic
Ispagnolu
antirrábico
Italianu
antiràbbico
Tedescu
gegen Tollwut wirksam.
càda 1 , prep: cara 1 Definitzione
cun sa prep. simple a, de, si ponet po inditare sa leada = cara, faci a…; po inditare unu tantu chentza pertzisione
Sinònimos e contràrios
abbia,
allada
Maneras de nàrrere
csn:
fiant cad'e centu = fint unos chentu; de cara…(+vrb) = apustis de…, apustis chi…
Frases
de un'arroca manna ororu de mari su mumusu iat pigau a bolai cad'e su soli ◊ Gesús de pressi s'est incamminau cad'e Cafàrnau ◊ andaus a cad'a Uras! ◊ s'àcua fait sa fuida cad'e mari ◊ labai, si bit unu cuadhu de cad'e bidha arribbendi!
2.
de cara si seus separaus est sutzédiu custu fatu
Tradutziones
Frantzesu
vers,
environ
Ingresu
about
Ispagnolu
hacia
Italianu
vèrso,
circa
Tedescu
gegen,
ungefähr.
còco , nm Definitzione
genia de pedra niedha chi apicant a sa cadenita po maia
Sinònimos e contràrios
pinnadedhu 1,
sebeste
2.
fit pranghenne chin donzi làcrima che coco, manna goi!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cocco, Coco
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
petite bague qu'on porte sur soi,
qui préserve du mauvais œil
Ingresu
jet ring against evil eye
Ispagnolu
azabache
Italianu
anellino di giavazzo cóntro il malòcchio
Tedescu
Gagatring gegen bösen Blick.
còntra , prep, avb, nm: contras,
cronta Definitzione
foedhu chi inditat sèmpere disacordu, arrealia o àteru chi si oponet, calecuna cosa chi no andhat in agiudu ma antzis tot'àteru (fintzes dannu), e acumpàngiat su foedhu chi depet arrecire sa contrariedade (francu candho est avb.)
Maneras de nàrrere
csn:
andhare c. a unu = pònneresi, essire, faedhare in contràriu; fai su contras a ccn. = rispòndhere, faedhare in contràriu de su chi at nadu ccn.
Frases
si seis a prima contras de calincunu, perdonai! (Ev)◊ contra a chie la tenes chi ses a irrocos? ◊ dha tengu contra a tui ca mi as fatu arrui! ◊ sa prova est contras a issu
2.
si tue li andhas contra, cussu si agatat solu ◊ totu sa zente li est andhada contra ◊ su pipiu no at tentu su prontu de fai su contras a su babbu e fut abarrau citiu
3.
fui dudosu, de continu pesandhe su proe e su contra
Ètimu
ltn.
contra
Tradutziones
Frantzesu
contre
Ingresu
against
Ispagnolu
contra
Italianu
cóntro
Tedescu
gegen.
titirigósu , agt Definitzione
chi est ateterau de su fritu, chi sufrit su fritu; si narat de custu puru, chi est forte de fàere ateterare
Sinònimos e contràrios
fridorosu,
fritulàntzigu,
titicu
| ctr.
imbaschidu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
frileux
Ingresu
sensitive to cold
Ispagnolu
friolero
Italianu
freddolóso
Tedescu
gegen Kälte empfindlich.