achitài , vrb Definitzione
giogandho a biliardu, cumenciare su giogu, tirare su primu cropu
Tradutziones
Frantzesu
donner l'acquit
Ingresu
to lead off
Ispagnolu
abrir el juego
Italianu
acchitare
Tedescu
den Ball aussetzen.
arrumbuladòri , nm Definitzione
cosa tundha, chi orrúmbulat, chi andhat a cadhinadura, mescamente una genia de giogu
Sinònimos e contràrios
boce
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ballon
Ingresu
ball
Ispagnolu
balón,
pelota
Italianu
pallóne
Tedescu
Ball.
bigiadórgiu , nm: billadroxu,
bizadolzu,
bizadorzu,
vitzatógliu Definitzione
su istare ischidaos a giare atentzione a calecuna cosa (po malu o po bonu)/ fàghere bizadolzu = abarrai iscidus
Sinònimos e contràrios
billa,
billamentu,
billóngiu,
bizadura
Frases
ballos e bizadolzos ant lassadu ◊ si est isparta sa boghe chi bi aiat bizadolzu e acudit sa zente: una bella divertida! ◊ su bizadorzu de Missa de pudhu ◊ si faiat bigiadórgiu cun ballos e cantadores po sant'Antoni
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
veille
Ingresu
vigil
Ispagnolu
vela,
velada
Italianu
véglia,
veglióne
Tedescu
Wache,
Ball.
bòce , nf: bòcia,
botza,
bròcia Definitzione
genia de cosa tundha, buida, isférica, de pedhe o gomma surbada, prus che àteru po giogare a fúbbalu; a logos bòcia est sa pícula o ballina / min. botzedha (= fintzas birilla), bocita; bòcia arrungiosa = aràngiu arrungiosu (Maclura pomifera); bòcia de ispiàgia = làndiri o olia de mari (Posidonia oceanica)
Sinònimos e contràrios
arrumbuladori,
ballone
/
ógiu
Maneras de nàrrere
csn:
fàgheresi a una botza (nau de farra, terra o cosas aici) = abbotzichedhare, fai a ballotas; obèrriri bèni is bòcias = abbèrrere bene sos ogros; conca de botza = conchi bóidu, pessone chentza cabu; botz'e!… (+ nm. de cosa prus che àteru tundha) = debberone!, mannu, maduru meda
Frases
su pane coghindhe si ófiat fintzas a pàrrere una boce manna ◊ in cussu mundu minudu s'isprigàt coment'e in d-una bòcia de imbirdi ◊ a zogare a botza faghet bene pro si mòere ◊ semus andhendhe a giogare a bòcia ◊ sos màscios in sas bròcias no bi poniant solu nie ma fenta carchi pedra
2.
cun d-unu sodhu comporaiamos deghe bòcias de téula, sas de bidru si ndhe bogaiant de sas ampullas de gazosa
3.
botz'e figu, duas ti mascant! ◊ botz'e péssighe che simai ndh'apas bidu! ◊ narat botz'e fàula chi no ch'essit in cussa zanna!◊ cussa cosa est sidhada e totu a una bòcia
Sambenados e Provèrbios
smb:
Boccia, Bozza
Terminologia iscientìfica
ggs
Ètimu
itl.
boccia
Tradutziones
Frantzesu
ballon
Ingresu
ball
Ispagnolu
pelota
Italianu
pallóne
Tedescu
Ball,
Fußball.
cocoròne, cocoròni , nm Definitzione
cosa a còcoro, css. cosa tundha, allomborada, lea de terra; essidura o ufradura de pistadura in sa carre; genia de petonadura de is pilos de sa fémina a bisura de tedile / c. de ní, de casu friscu, de cera = botza de nie, de casu, de chera
Sinònimos e contràrios
burone,
gurone
/
bàldile,
léura
/
cocoroi 1,
tzulumbone
/
ciónciu,
cucajone,
cucale,
cuchedha,
mogno,
picioce
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
boule
Ingresu
any round body,
ball globe
Ispagnolu
bola
Italianu
còrpo rotóndo,
palla,
glòbo
Tedescu
Ball,
Kugel.