Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
caltzònes, caltzònis , nm pl: cartzones,
cartzonis,
cracionis,
cratzonis Definitzione
bestimentu a duas camberas de bestire in is cambas e fintzes a chintzu: est mescamente, ma no solu, bestimentu de ómine (e unu tempus solu de ómine, tanti chi portai cratzonis boliat nàrrere èssere ómine nau prus che àteru in su sensu de ómine de imprastu, de zudu)/ caltzonis de arroda = sas ragas de su costúmene; caltzonis de tela = pantalones biancos de su costúmene chi si ponent suta de sas ragas; partes de sos c.: camberas, chítula, passantes, busacas, bragheta, cadhu, órulu; portai is cratzonis a brutzu de pei = curtzonzos
Sinònimos e contràrios
pantalones
Frases
su mucadoredhu mi che lu ponzo in sa busciaca de sos cartzones ◊ sa mama li at cositu sos cartzones novos ◊ su piciochedhu portat is mígias niedhas e is cracionedhus de pannu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Calzone, Calzoni
Terminologia iscientìfica
bst, cst
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
pantalon
Ingresu
trousers
Ispagnolu
pantalón
Italianu
calzóni
Tedescu
Hose.
cótili , nm Definitzione
trastos de orrobba, orrobba téssia, pannamenta, fintzes istràciu, orrugu de orrobba
Sinònimos e contràrios
arrobba,
traste
/
istràciu
Frases
portaiamus peri sa linna pro budhire us cótilis e fàere sa lissia ◊ depo ispàrgere us cótilis
Tradutziones
Frantzesu
drap,
pantalon,
corset
Ingresu
cloth,
trousers,
corset
Ispagnolu
paño
Italianu
panno,
calzóne,
busto
Tedescu
Tuch,
Hose.
pantalònes, pantalònis , nm pl: prantalonis Definitzione
bestimentu a duas camberas de bestire in cambas e fintzes a chintzu: si narat fintzes sing., e su pl. po su prus est acumpangiau cun su foedhu paja, pariga / partes de is p.: camberas, chítula, passantes, busacas, bragheta, cadhu, órulu; fàghere pesu fintzas sos p. = no bòllere ingòllere o portare nudha, àere a pesu e ifadu totu totu; pantalones a chintorza = de poderare cun su chintórgiu
Sinònimos e contràrios
caltzones
Frases
no mi benint piús sos pantalones e giuto istrintu bentone e giancheta ◊ mi apo comporadu una paja de pantalones ◊ ti che sunt falendhe sos pantalones: chínghedi!
Terminologia iscientìfica
bst
Tradutziones
Frantzesu
pantalon
Ingresu
trousers
Ispagnolu
pantalón
Italianu
calzóni
Tedescu
Hose.