Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

chíbu , nm: chiu, chivu, ciu 3, criu 1, giu Definitzione sa parte de mesu, su meudhu de is linnas; su sèmene de frutos chi portant s'ossu (o fintzes chentza ossu), ispartziu in duos perrales (chiu = ctr. corza); parte de sa farra, su chi abbarrat bogau su pódhine, su chivarzu e s'iscete: est grussitu, bonu meda, si faet a frégula (sucu) e si ndhe ammesturat a s'iscete po fàere a pane; fintzes cosa sólida bista coment'e contràriu de cosa lícuida (chiu ≠ brodu: manigare cosa a brou a chiu = cosa a granu cota in su brodu)/ chiu de méndhula, de nughe, de péssighe, de pruna e àteru Sinònimos e contràrios papu 1, pisu, sèmene / símbua / cdh. chia Frases méndhula a duos chios ◊ su chivu est ingranindhe ◊ custu est cudhu chivu de néspula chi aias prantatu ◊ no contat sa corja: contat su chivu! 2. su chiu de sa farina lu faghimus a sucu 3. si che at manigadu totu: brou e chiu Sambenados e Provèrbios smb: Chiu Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. cibus Tradutziones Frantzesu cotylédon, cerneau Ingresu cotyledon, kernel Ispagnolu duramen, sémola Italianu cotilèdone, gherìglio, sémola Tedescu Keimblatt, Nußkern, Kleie.

chilinzòne , nm: ghilingioni* Definitzione pódhini mannu: de sa farra, pruschetotu de su trigu, sa parte prus grussa, de fora, de su granu Sinònimos e contràrios bilinzone, elinzone, frúfere, gràngia, linzone, mussu, podhi, russarza, talau / cdh. brinnu Tradutziones Frantzesu son, mouture Ingresu bran Ispagnolu salvado Italianu crusca Tedescu Kleie.

irgranzàre , vrb: isgrangiare, isgranzare, sgrangiai Definitzione seberare, bogare su pódhine grussu de sa farra cun su sedatzu largu: est sa primu manu de sa sedatzadura / sedatu de i. = fatu de pilu largu pro sa sedatadura de sa prima manu Sinònimos e contràrios grangiai, ingrangiai, irghilinzonare Frases cun su sedatu russu si leaiat sa farina a l'isgranzare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu séparer le son du froment Ingresu to pull bran apart Ispagnolu cerner Italianu separare la crusca Tedescu die Kleie trennen.

talàu, tàlau , nm: telau Definitzione de sa farra, pruschetotu de su trigu, sa parte prus grussa, sa parte de fora de su granu Sinònimos e contràrios bilinzone, chilinzone, elinzone, frúfere, gràngia, linzone, mussu, podhi, russarza / cdh. brinnu Frases farina de tiàulu, narat su díciu, si boltat in telau ◊ pro s'àinu teniat provistas de telau ◊ su telau s'impitaiat pro addescu de pudhas e mannales ◊ su pudhu fit abbetuau a su telau impastau Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu son, mouture Ingresu bran Ispagnolu salvado Italianu crusca Tedescu Kleie.

«« Torra a chircare