combutàre , vrb: compidai,
compidare,
compudai,
compudare,
cumbitare 1,
cumbutare,
cumpidare,
cumpudai,
cumpudare,
cumpudari,
cumpurai Definitzione
andhare a bíere comente unu, o una cosa o unu logu est o istat; cricare o tocare a bíere ite unu portat, ite dhue at in d-unu logu o istrégiu o móbbile serrau
Sinònimos e contràrios
bubusare,
corrovai,
farrogai,
fodichinare
/
imbisitare
/
isprorare
Maneras de nàrrere
csn:
compidare su malàidu, sos betzos, su bestiàmine = andhare a bídere comente istant, comente sunt; compidare a s'ortu, a binza, a su cunzadu = andhare a bídere comente sunt, ite bi at, comente est sa cosa; compidare sas pudhas si criant = proare a bídere (tocare!) si zughent ou apunt'a fàghere; èssere, o istare, a cómpida e dassa = a s'abbàida abbàida, castiendi fatuvatu; cumbutare a minutu = compidare totu, apuntinu, donzi cosighedha, chirchendhe
Frases
cheret compidadu a campu a bídere si su laore est bonu ◊ su babbu la picaiat sèmpere a cumbutare in campagna (A.Pau)◊ cómpida si apo serradu totu in domo! ◊ Bustianu si at fatu unu ziru pro compudare su locu, si podiat aberguare carchi cosa ◊ so torrandhe de cumbitare s'ortu ◊ andho a cumpidare sa busciaca de su mamutzone… sa meurra dhue iat fatu su niu!
2.
dhoi est tres oras su maresciallu cumpurendi in sa domu! ◊ eris sero bi fit totu sa zustíssia compudàndhelis su locu ◊ at intrau genti a furai a domu e mi ant cumpudau totu su logu ◊ s'èssere umanu est che un'abbissu: nisciunu in se matessi si est permissu de cumpudare finamenta a fundhu ◊ su dutore ti cómpidat totu inue ti dolet
3.
cómpidadi in busaca, in su portafollu, a bídere si zughes dinari! ◊ mi so totu compidadu ma no zuto nudha ◊ si est compidadu in dossu ca li pariat de zúghere cosa andhendhe ◊ onzunu si cúmbutat sas butzacas e collint su tantu de li prenare su serbatoju de sa binzina
4.
americanus e russus cun bellas navis ispatzialis cumpudendi funt is pianetas
5.
in sa robba no bi apo ne teracu e ne pastore: fato a cómpida e dassa deo etotu
Ètimu
ltn.
*compitare
Tradutziones
Frantzesu
fouiller,
visiter,
explorer
Ingresu
to explore,
to search (in)
Ispagnolu
fisgar,
registrar,
revisar
Italianu
frugare,
perquisire,
visitare,
ispezionare,
esplorare,
controllare
Tedescu
kramen,
durchsuchen,
untersuchen,
kontrollieren.
corrovài , vrb Definitzione
cricare furriandho e betandho apare totu
Sinònimos e contràrios
fodichinare,
iforrogare,
irforronconare,
isfrasconare,
isprecolare,
scorrovetai
/
afuritai
Frases
sentza t'ispetai abbitas e corrovas: de sa domu allena bolis iscíri tropu! ◊ si corrovat in buciaca e si agatat dus sodhus ◊ custus piciochedhus funt corrovendimí in dogna logu!
Tradutziones
Frantzesu
fouiller
Ingresu
to rummage
Ispagnolu
revolver
Italianu
frugolare
Tedescu
kramen.
farrogài , vrb: forrocare,
forrociare,
forrocrare,
forrogai,
forrogare,
forrogari,
forrogiare,
forroxare Definitzione
murigare, mòvere, furriare sa terra o àteru coment'e cricandho cosa: est mescamente su chi faet su procu cun su bruncu; in cobertantza e nau cun tzacu, tocare cosa chi no si connoschet o chentza s’abbilidade chi serbit
Sinònimos e contràrios
chibare 1,
corrovai,
fodichinare,
forroghedhare,
iforrogare,
isprecolare,
scarrovai,
sforrogonai,
tufonari
Frases
si li forroxant sa casa, su muscone si difendhet! ◊ sos porcos forrojant cun su murru ◊ est farroghendi in fundu de su cadinu ◊ fit forrocrànnesi chin su tzintziricu sas pinnas de su nare ◊ si agateit sa domo prena de carabbineris forroxendhe in onzi cuzolu ◊ aiant irraichinatu crastos e forrocratu campos de laore ◊ su sirvonedhu istat semper forrociandhe
2.
ti forrojas in sónnios de solidade ◊ fiza mia, ite pugnale chi pro te mi forroxat in su coro!
3.
no bi forroghes nudha tue, in sa televisione, ca no ndh'ischis!
Ètimu
ltn.
*foriculare
Tradutziones
Frantzesu
fouiller,
fouiller du groin
Ingresu
to rummage,
to grab
Ispagnolu
hurgar,
hozar gruñendo
Italianu
frugacchiare,
frugare,
grufolare del maiale
Tedescu
kramen,
stöbern,
wühlen.
fodichinàre , vrb: fudichinare Definitzione
mòvere sa cosa cricandho, cricare
Sinònimos e contràrios
corrovai,
farrogai,
forroconare,
iforrogare,
iscrucuzonare,
isforronciare,
sciorrogai,
scorrovonai
Frases
prugheraza de istedhos nobales mi est fudichinandhe sa petorra (G.Piga)◊ sos pitzinnos sunt fudichinandhe sa téula de sas copertas chircandhe nidos ◊ su marissallu est tucandhe a fudichinare sos sartos si podet acatare su bandhiu ◊ si fit fudichinandhe sos naricros a malichinzu
Ètimu
ltn.
fodicare
Tradutziones
Frantzesu
fouiller
Ingresu
to search
Ispagnolu
hurgar
Italianu
frugare
Tedescu
kramen,
stöbern.
fodichínzu , nm Sinònimos e contràrios
bulizinzu,
corrovu,
isforrogu,
morichintzu,
morighinada,
morighinu 1
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fouillement
Ingresu
search
Ispagnolu
hurgamiento
Italianu
frugaménto
Tedescu
Kramen.
iforrogàre , vrb: irforrocare,
irforroncare,
isforrogare,
isforrogiare,
isforroxare,
sfarrogai Definitzione
cricare sa cosa movendho totu a morigadura, de mala manera, chentza critériu o, si est in terra, faendho fossos movendho sa terra che is porcos cun su murru / i. sas dentes = isfustigonai is dentis
Sinònimos e contràrios
corrovai,
farrogai,
forroconare,
irforronconare,
iscrucuzonare,
isforrotulare,
sciorrogai,
sforrogonai
/
chilcare
Frases
est isforrojendhe ludu chirchendhe oro ◊ est isforrojendhe in sa piae nostra cun sa lepa ◊ ereditei un'aradu de linna e gai dai s'edade pitzinna apo sempre sa terra isforrogiadu e assulcadu cun pretzisa sinna (Pazzola)◊ candho pesso a tzertas cosas m'irforroco sas petorras
2.
fit isforrojendhe in sos ammentos suos ◊ m'irforrocat s'irgràmiu de una cria, su túnchiu amorosu de sa mama ◊ ite cherites, irforroncare in s'ànima sua?!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fureter,
farfouiller
Ingresu
to rummage,
to grub
Ispagnolu
hurgar
Italianu
frugolare
Tedescu
kramen.
iscrucuzonàre , vrb: iscucuzonare,
iscurcuzonare Definitzione
cricare in is cugigones, cricare de mala manera pigandho e lassandho sa cosa chentza órdine
Sinònimos e contràrios
corrovai,
fodichinare,
frustigai,
iforrogare,
isculcuzare,
isculuzonare,
scorrovonai
Frases
iscucuzono in sa bértula in chirca de calchi farfaruza ◊ in sa pupujonada càscia manna iscurcuzono che in cosa istranza… toh, sa murroculedha de castanza chi che aia furadu a Pepe Sanna! ◊ bastu chi no iscurcuzones, intra puru in s'aposentu e pómpia
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
farfouiller
Ingresu
to rummage
Ispagnolu
hurgar
Italianu
frugolare
Tedescu
kramen.
isculuzonàre , vrb: iscuruzonare Definitzione
cricare, istare cricandho is cugigones, in is cugigones
Sinònimos e contràrios
fodichinare,
iscrucuzonare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fouiller dans les débarras
Ingresu
to search high and low
Ispagnolu
rebuscar en los rincones
Italianu
frugare nei cantùcci,
nei ripostìgli
Tedescu
kramen.
isforrógu , nm: isforroxu,
isfurrúgiu Definitzione
pruschetotu su murighíngiu, is foradas chi faent is procos cun su murru cricandho cosa asuta de terra e po cussu fintzes sa terra móvia forrogada; su isforrogare, su cricare cosa de mala manera
Sinònimos e contràrios
aterru,
corrovu,
farrogu,
fodichinzu,
forrogadura
/
forada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fouillement
Ingresu
rummaging,
grubbing
Ispagnolu
el hozar del cerdo,
hurgamiento
Italianu
frugaménto
Tedescu
Kramen.
morighinàda , nf Definitzione
su morighinare
Sinònimos e contràrios
fodichinzu,
morighíngiu,
morighinu 1
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fouiller
Ingresu
search
Ispagnolu
hurgamiento
Italianu
frugata
Tedescu
Kramen.
morighínu 1 , nm Definitzione
su murigare
Sinònimos e contràrios
móricu,
morichintzu,
morighinada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fouillement,
fouiller
Ingresu
search
Ispagnolu
hurgamiento
Italianu
frugaménto,
frugata
Tedescu
Kramen.