combutàre , vrb: compidai,
compidare,
compudai,
compudare,
cumbitare 1,
cumbutare,
cumpidare,
cumpudai,
cumpudare,
cumpudari,
cumpurai Definizione
andhare a bíere comente unu, o una cosa o unu logu est o istat; cricare o tocare a bíere ite unu portat, ite dhue at in d-unu logu o istrégiu o móbbile serrau
Sinonimi e contrari
bubusare,
corrovai,
farrogai,
fodichinare
/
imbisitare
/
isprorare
Modi di dire
csn:
compidare su malàidu, sos betzos, su bestiàmine = andhare a bídere comente istant, comente sunt; compidare a s'ortu, a binza, a su cunzadu = andhare a bídere comente sunt, ite bi at, comente est sa cosa; compidare sas pudhas si criant = proare a bídere (tocare!) si zughent ou apunt'a fàghere; èssere, o istare, a cómpida e dassa = a s'abbàida abbàida, castiendi fatuvatu; cumbutare a minutu = compidare totu, apuntinu, donzi cosighedha, chirchendhe
Frasi
cheret compidadu a campu a bídere si su laore est bonu ◊ su babbu la picaiat sèmpere a cumbutare in campagna (A.Pau)◊ cómpida si apo serradu totu in domo! ◊ Bustianu si at fatu unu ziru pro compudare su locu, si podiat aberguare carchi cosa ◊ so torrandhe de cumbitare s'ortu ◊ andho a cumpidare sa busciaca de su mamutzone… sa meurra dhue iat fatu su niu!
2.
dhoi est tres oras su maresciallu cumpurendi in sa domu! ◊ eris sero bi fit totu sa zustíssia compudàndhelis su locu ◊ at intrau genti a furai a domu e mi ant cumpudau totu su logu ◊ s'èssere umanu est che un'abbissu: nisciunu in se matessi si est permissu de cumpudare finamenta a fundhu ◊ su dutore ti cómpidat totu inue ti dolet
3.
cómpidadi in busaca, in su portafollu, a bídere si zughes dinari! ◊ mi so totu compidadu ma no zuto nudha ◊ si est compidadu in dossu ca li pariat de zúghere cosa andhendhe ◊ onzunu si cúmbutat sas butzacas e collint su tantu de li prenare su serbatoju de sa binzina
4.
americanus e russus cun bellas navis ispatzialis cumpudendi funt is pianetas
5.
in sa robba no bi apo ne teracu e ne pastore: fato a cómpida e dassa deo etotu
Etimo
ltn.
*compitare
Traduzioni
Francese
fouiller,
visiter,
explorer
Inglese
to explore,
to search (in)
Spagnolo
fisgar,
registrar,
revisar
Italiano
frugare,
perquisire,
visitare,
ispezionare,
esplorare,
controllare
Tedesco
kramen,
durchsuchen,
untersuchen,
kontrollieren.
corrovài , vrb Definizione
cricare furriandho e betandho apare totu
Sinonimi e contrari
fodichinare,
iforrogare,
irforronconare,
isfrasconare,
isprecolare,
scorrovetai
/
afuritai
Frasi
sentza t'ispetai abbitas e corrovas: de sa domu allena bolis iscíri tropu! ◊ si corrovat in buciaca e si agatat dus sodhus ◊ custus piciochedhus funt corrovendimí in dogna logu!
Traduzioni
Francese
fouiller
Inglese
to rummage
Spagnolo
revolver
Italiano
frugolare
Tedesco
kramen.
farrogài , vrb: forrocare,
forrociare,
forrocrare,
forrogai,
forrogare,
forrogari,
forrogiare,
forroxare Definizione
murigare, mòvere, furriare sa terra o àteru coment'e cricandho cosa: est mescamente su chi faet su procu cun su bruncu; in cobertantza e nau cun tzacu, tocare cosa chi no si connoschet o chentza s’abbilidade chi serbit
Sinonimi e contrari
chibare 1,
corrovai,
fodichinare,
forroghedhare,
iforrogare,
isprecolare,
scarrovai,
sforrogonai,
tufonari
Frasi
si li forroxant sa casa, su muscone si difendhet! ◊ sos porcos forrojant cun su murru ◊ est farroghendi in fundu de su cadinu ◊ fit forrocrànnesi chin su tzintziricu sas pinnas de su nare ◊ si agateit sa domo prena de carabbineris forroxendhe in onzi cuzolu ◊ aiant irraichinatu crastos e forrocratu campos de laore ◊ su sirvonedhu istat semper forrociandhe
2.
ti forrojas in sónnios de solidade ◊ fiza mia, ite pugnale chi pro te mi forroxat in su coro!
3.
no bi forroghes nudha tue, in sa televisione, ca no ndh'ischis!
Etimo
ltn.
*foriculare
Traduzioni
Francese
fouiller,
fouiller du groin
Inglese
to rummage,
to grab
Spagnolo
hurgar,
hozar gruñendo
Italiano
frugacchiare,
frugare,
grufolare del maiale
Tedesco
kramen,
stöbern,
wühlen.
fodichinàre , vrb: fudichinare Definizione
mòvere sa cosa cricandho, cricare
Sinonimi e contrari
corrovai,
farrogai,
forroconare,
iforrogare,
iscrucuzonare,
isforronciare,
sciorrogai,
scorrovonai
Frasi
prugheraza de istedhos nobales mi est fudichinandhe sa petorra (G.Piga)◊ sos pitzinnos sunt fudichinandhe sa téula de sas copertas chircandhe nidos ◊ su marissallu est tucandhe a fudichinare sos sartos si podet acatare su bandhiu ◊ si fit fudichinandhe sos naricros a malichinzu
Etimo
ltn.
fodicare
Traduzioni
Francese
fouiller
Inglese
to search
Spagnolo
hurgar
Italiano
frugare
Tedesco
kramen,
stöbern.
fodichínzu , nm Sinonimi e contrari
bulizinzu,
corrovu,
isforrogu,
morichintzu,
morighinada,
morighinu 1
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouillement
Inglese
search
Spagnolo
hurgamiento
Italiano
frugaménto
Tedesco
Kramen.
iforrogàre , vrb: irforrocare,
irforroncare,
isforrogare,
isforrogiare,
isforroxare,
sfarrogai Definizione
cricare sa cosa movendho totu a morigadura, de mala manera, chentza critériu o, si est in terra, faendho fossos movendho sa terra che is porcos cun su murru / i. sas dentes = isfustigonai is dentis
Sinonimi e contrari
corrovai,
farrogai,
forroconare,
irforronconare,
iscrucuzonare,
isforrotulare,
sciorrogai,
sforrogonai
/
chilcare
Frasi
est isforrojendhe ludu chirchendhe oro ◊ est isforrojendhe in sa piae nostra cun sa lepa ◊ ereditei un'aradu de linna e gai dai s'edade pitzinna apo sempre sa terra isforrogiadu e assulcadu cun pretzisa sinna (Pazzola)◊ candho pesso a tzertas cosas m'irforroco sas petorras
2.
fit isforrojendhe in sos ammentos suos ◊ m'irforrocat s'irgràmiu de una cria, su túnchiu amorosu de sa mama ◊ ite cherites, irforroncare in s'ànima sua?!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fureter,
farfouiller
Inglese
to rummage,
to grub
Spagnolo
hurgar
Italiano
frugolare
Tedesco
kramen.
iscrucuzonàre , vrb: iscucuzonare,
iscurcuzonare Definizione
cricare in is cugigones, cricare de mala manera pigandho e lassandho sa cosa chentza órdine
Sinonimi e contrari
corrovai,
fodichinare,
frustigai,
iforrogare,
isculcuzare,
isculuzonare,
scorrovonai
Frasi
iscucuzono in sa bértula in chirca de calchi farfaruza ◊ in sa pupujonada càscia manna iscurcuzono che in cosa istranza… toh, sa murroculedha de castanza chi che aia furadu a Pepe Sanna! ◊ bastu chi no iscurcuzones, intra puru in s'aposentu e pómpia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
farfouiller
Inglese
to rummage
Spagnolo
hurgar
Italiano
frugolare
Tedesco
kramen.
isculuzonàre , vrb: iscuruzonare Definizione
cricare, istare cricandho is cugigones, in is cugigones
Sinonimi e contrari
fodichinare,
iscrucuzonare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouiller dans les débarras
Inglese
to search high and low
Spagnolo
rebuscar en los rincones
Italiano
frugare nei cantùcci,
nei ripostìgli
Tedesco
kramen.
isforrógu , nm: isforroxu,
isfurrúgiu Definizione
pruschetotu su murighíngiu, is foradas chi faent is procos cun su murru cricandho cosa asuta de terra e po cussu fintzes sa terra móvia forrogada; su isforrogare, su cricare cosa de mala manera
Sinonimi e contrari
aterru,
corrovu,
farrogu,
fodichinzu,
forrogadura
/
forada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouillement
Inglese
rummaging,
grubbing
Spagnolo
el hozar del cerdo,
hurgamiento
Italiano
frugaménto
Tedesco
Kramen.
morighinàda , nf Definizione
su morighinare
Sinonimi e contrari
fodichinzu,
morighíngiu,
morighinu 1
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouiller
Inglese
search
Spagnolo
hurgamiento
Italiano
frugata
Tedesco
Kramen.
morighínu 1 , nm Definizione
su murigare
Sinonimi e contrari
móricu,
morichintzu,
morighinada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouillement,
fouiller
Inglese
search
Spagnolo
hurgamiento
Italiano
frugaménto,
frugata
Tedesco
Kramen.