apregonài, apregonàre , vrb: pregonai* Definition betare su bandhu; nau de sa giustítzia, cracare a unu Synonyms e antonyms bandire / cundennai.
apreitàre, apreitzài , vrb Definition pònnere o su si pònnere preitza, mandronia, istare chentza fàere po mandronia Synonyms e antonyms acochinai, acovardai, ammandronae, ammandronire, arraigai, impraitzai Sentences su callenti apreitzat sa genti ◊ cussu ingrassat pro apreitare! Etymon srd.
aprellétu , nm Definition chistionedhu de piciochedhos, paraleta Etymon srd.
apremiài, apremiàre , vrb Definition giare una briga, brigare a meda a unu, fintzes cun ammeletzos, po chi timat e pòngiat mente, nau fintzes in su sensu de custrínghere, de fortzare a ccn. a calecuna cosa (a. a…, a. de…) Synonyms e antonyms pertzetare, strusulai Sentences aprémia su pipiu candu fait mali! ◊ nos aprémiant a fàghere sas fainas ◊ ómini apremiau, ómini iscampau!
aprémiu , nm Definition su apremiare Synonyms e antonyms ammonestu.
apremuràdu , agt Definition
chi tenet premura, coidadu
Synonyms e antonyms
apinnicadu,
aténdiu,
impedinadu,
pidinosu,
pinnicosu
| ctr.
discoidosu,
trascuradu
Sentences
àteras fadas sestant e cosint su reale mantu e lu portant apremuradas a su Nignu
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
empressé
English
thoughtful
Spanish
atento
Italian
premuróso
German
aufmerksam.
apremuríre , vrb Definition pònnere o àere premura Etymon srd.
aprendàu , agt Definition chi est totu postu de oraria, càrrigu de prendhas, nau mescamente de fémina Sentences sa sinniora fiat totu bèni bistia e aprendara (D.Garbati)◊ sa picioca portat una camisa aprendhada ◊ sa coa de su paoni, pintada de dónnia colori, parit aprendara Etymon srd.
aprèndhere , vrb: aprènnere Definition imparare, ma fintzas atuare, sapire / pps. manigiau po agt. aprénniu = abbistu, atuadu, atinadu Synonyms e antonyms cumprèndhere, imparai / atoare Sentences lu fia intendhindhe, ca lu fint nendhe in sa carrela, ma no ndh'apo apresu nudha 2. po s'edade chi tenet est piciochedhu aprénniu.
aprendhísta , nm Definition chie est imparandho un'arte, unu mestieri Synonyms e antonyms dischente.
aprènnere aprèndhere
aprenniméntu , nm Definition
su aprèndhere, ma nau in su sensu de cumprendhóniu, atuamentu, cunsideru, giudítziu (portare a.)
Synonyms e antonyms
atuamentu
Translations
French
sensibilité
English
sensitiveness
Spanish
sensibilidad
Italian
sensibilità
German
Feingefühl.
aprensàre , vrb: apressae, apressare 1 Definition impressare, pònnere is bratzos a inghíriu de una persona istringhendho unu pagu po istima, saludu Synonyms e antonyms abbaltzare, afianzare, imbrassai Sentences dh’aio apressada a forte e mi dh’aio totu basada, a pubidha mia ◊ solu cust'Ísula m'ischit apressae comente una mamma apressat su fizu!(B.Floris)◊ tia Antunica aprensada fuit a su maridu mortu e aprensada a issu fuit morta
aprensionài , vrb Synonyms e antonyms escecutare, imbargai, issucutare, istajire, preare Etymon srd.
apréntu , nm, nf: apreta,
apretu,
aprietu Definition
necessidade manna, bisóngiu mannu de dèpere acoitare, arriscu mannu de dannu / min. apretixedhu, a bortas nadu in su sensu de a. mannu
Synonyms e antonyms
abbisognu,
acossu,
arragu
/
presse
Idioms
csn:
bíderesi a., agatàresi o èssere in a.; a ti l'agatat s'a.!… = ses isarcadu chentza bisonzu!; a ti l'at àpidu s'a.!… = as fatu male chentza ndhe àere tentu perunu bisonzu; a s'a. = si bi at bisonzu mannu de no poder fàghere a mancu
Sentences
mi seu bistu in malus apretus ◊ in s'assuconu de custas oras de aprentu timo ◊ s'apretu de su fàmene mi faghiat ischidare chito ◊ a si l'at bidu s'apretu, cun sa domo brusiendhe e isse chentza si poder mòere!…◊ medas a s'apretu cherent fúere ◊ is abbogaus, si dhui at cosa de arruncinai, ponint apretu! ◊ po apretu circaus su dotori ◊ apretixedhu a bessí cun cussu frius!…◊ no nci at che s'apretu po connòscere s'ómini!
2.
babbu mi poniat apretu a pesare chito ◊ e totu cust'apretu dae manzanu, oe?! ◊ su predi at istronau a no pecai de apretu
Surnames and Proverbs
prb:
apretu non bengat, intzimia non mancat ◊ s'apretu bogat su béciu a curri
Etymon
spn.
aprieto
Translations
French
nécessité,
urgence
English
urgency,
necessity,
chasing
Spanish
apuro
Italian
necessità,
occorrènza,
urgènza incalzante,
emergènza
German
Notwendigkeit,
Bedürfnis,
Dringlichkeit.
aprentziàre , vrb: apressai,
apressiai,
apressiare,
apretzai,
apretzari,
apretziai,
apretziare,
prejare Definition
apostivigare cantu si balet una cosa, pònnere unu valore a calecuna cosa; pònnere in càrculu e àere arrespetu (foedhandho de gente); dimandhare unu praxere; brindhare po o a calecuna cosa
Synonyms e antonyms
perisciare
| ctr.
ilzenzare,
menispresiare
Sentences
custu mi serbit po apressai mélgius s'òpera ◊ eus fatu apretzari su dannu chi ant fatu in s'ortu ◊ totu su chi as fatu su meri dhu fait apretzai e ti dhu pagat
2.
como ses de sa bidha s'istrallera chi neune ti tet apretziare! (A.Puddu)◊ poesia díliga e ondrada de música, sa sua, apretziada in cuss'ora dae unu pópulu intreu
Etymon
spn.
Translations
French
estimer
English
to appreciate
Spanish
apreciar
Italian
apprezzare,
stimare
German
schätzen.
apresàda , nf Definition su apresare Sentences est isparandhe arcos e fritzas de amore pro fàghere calchi apresada! Etymon srd.
apresài, apresàre , vrb Definition
betare farrancas a ccn. po dhi pigare su chi portat, a dh'idorrobbare / apresare unu bastimentu = irrobbare una nave
Synonyms e antonyms
bardanare,
furai,
inghitai,
iscrocai
Sentences
o bella ladra de coros, si sos Moros ti ant a imitare che tue andhendhe a apresare, ancu mi cassent sos Moros!
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
piller
English
to plunder
Spanish
apresar
Italian
predare
German
berauben.
apresentàda , nf: presentada* Definition su apresentare / sa prima a. (foedhandho de cojuaos noos) = acabbamentu de coja 2. a úrtimos de maju faghimus sa primma apresentada.
apresentàre , vrb: presentae* Definition andhare a si fàere bíere, andhare o portare ananti de ccn. Sentences cantos si ndh'at apresentadu in piata? ◊ a s'iscurigantinu nos fumis apresentados inie ◊ compare no si ch'est apresentadu? ◊ canno mi apresentant it'e papare mi altzudhit sa carena!