A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

pésu , nm: pesus Definition sa fortza chi faet una css. cosa (massa, materiale), media e iscumbatada candho est impedia de orrúere a terra, su tanti chi faet inditau cun calecuna mesura, in proportzione direta a sa mannària de sa massa sua etotu e de s'àtera chi dh'atirat (prus che àteru sa Terra); css. cosa posta in pitzu de un'àtera, cosa chi s'ingollet a dha carrare, fintzes cosa chi giaet istrobbu; a logos, lorinchinos, prendha a pendhúliche / sa fortza de su pesu = itl. forza di gravità; p. ispecíficu = su pesu de un'elementu meru, iscumbatau po unu decímetru cubbu de cantidade, chi dhu distinghet de dónni'àteru elementu) Synonyms e antonyms bàrriu, càrrigu, onus Idioms csn: betare p. = fàghere pesu bonu, pesai meda, fintzas èssiri de importu mannu; fai pesu bonu a ccn. (pesendi cosa bendendusidha)= pònnere sa cosa bundhante, carchi cosa in prus de su chi si pagat; pesu de ua = apisile de ua; rúere o falare a terra a p. mortu = chentza si abbàlere nudha, che mortos; zúghere una cosa a p. = coment'e istrobbu, de no pràxiri, ofendirisí; àere una cosa a p. de istògomo = sentza de dha pòdiri digirí; fai pesu a ccn. = istrobbai, ofèndiri; p. búidu = pesu mortu, postu tantu pro fàghere pesu; leare in p. = in tàntaris, totu in manos, supesadu dae terra; comporare, bèndhere a p. (e no a contu, a tuzina e gai); furare in su p. = fai biri unu tanti diferenti de su chi sa cosa pesat; p. atómicu = su raportu tra su pesu de un'àtomu de un'elementu chímicu e 1/16 de su pesu de un'àtomu de ossígenu Sentences su pesu sou est cussu: sessanta chilos ◊ sa fortza de su pesu in sa Terra est meda prus chi no in sa Luna 2. donzi viàgiu est una bria pro su pesus ◊ a sos pressutos lis cheret postu pesu pro ndhe lis bogare su sutzu ◊ is féminas costumant a pigai is pesus a conca: màriga, linna, bértula… totu! ◊ pesu perunu no ndhe poto leare ca mi dolet s'ischina! ◊ sa bòvida fata deasi agguentaiat unu pesu mannu 3. a sa pipia dhi ponent is pesos fatus de coradhu o de oro 4. apo a pesu sas peràulas tuas ◊ no li dezas pesu a sa betzesa! ◊ custos porcos sunt bene impurpidos chi faghent pesu! ◊ bi ndh'at, de Sardos etotu, chi sa Sardinna la zughent a pesu e no l'istimant Etymon ltn. pe(n)sum Translations French poids English weight Spanish peso Italian péso, gravità German Gewicht.

pésu 1 pèsa

pesúdu , agt Definition nau de cosa, chi pesat meda, o fintzes chi costat meda coment'e trebballu, patimentu o àteru Synonyms e antonyms grae, greu, pesante, pesosu | ctr. lébiu Idioms csn: p. che monte = grai meda, pesosu che tronu; sonnu p. = sonnu grai Sentences sa rughe fit pesuda ◊ unu leperedhu ndhe istupat dai sa chixura e che parat in sa calchera pesuda de totu cudhos pes in andhera 2. si drommint de sonnu pesudu chi paret molte ◊ ite impreu pesudu subra de palas! Etymon srd.

pesulàre , vrb Definition artzare in artu, inartare, bentulare, pesare a bolu Sentences si fit apentendhe a ndhe pesulare unos cantos bículos de linna Etymon srd.

pesumía , nf Definition bisura lègia Sentences za lu creo chi candho biet custa pesumia de mere si ponzat a carchidare: mancu su molente la cheret acosiare!…

pésus pésu

pèta pècia

pèta 1 , nf: preta 3 Definition is pilos fatos a trícia, ispartzios in tres pubusones e intraos apare intéssios; corona de àgiu; sisia de su cugudhu, po dhu pòdere poderare acapiau / min. pretulledha Synonyms e antonyms patedha 1, trícia Idioms csn: cadinu de preta = lóssia; no ti apu fatu sa coa a nuu e is pilus a pretas! = de ita ti chèscias candu no ti apu fatu nudha?! Sentences si no dh'acabbas ti aferru a is pretas e bis acomenti ti frimas! Etymon ltn. plecta Translations French natte, tresse English plait Spanish trenza Italian tréccia German Zopf.

petabúdica, petabúdida, petabúdiga partabúdiga

petàju , agt, nm: petari, petarju, petarzu, petzàgliu Definition chi o chie papat petza meda, chi bivet a petza; chi est in colore de sa petza Synonyms e antonyms peciolàrgiu, petanu, petaresu, petzarolu, pulpuzeri, speigraxu Sentences s'astore petarju est a rodeu, prontu a si ghetare a sa turturedha ◊ fit a mes'àghera chei s'astore petzàgliu canno est in bolu ◊ bi at petaris chi campant a fortza de peta furada 2. sas àgheras petzàglias sont marcanne temporata de ventu Etymon srd. Translations French carnivore English carnivorous Spanish carnívoro Italian carnìvoro German karnivor, fleischfressend.

petàntis , avb: apetantis* Synonyms e antonyms sughestantu Sentences mezus su mare t'esset fatu mantu ne a s'eternu sole esses cumparta, ca petantis tra dolos e piantu cantu prima as a fagher s'iscumparta (S.Lay Deidda).

petànu , agt, nm Definition chi o chie faet in sa petza, dhi praghet meda a papare sa petza Synonyms e antonyms petaju, petaresu, petzarolu, pulpuzeri Etymon srd.

petarésu , agt Definition chi papat petza meda, chi bivet de petza Synonyms e antonyms peciolàrgiu, petaju, petanu, pulpuzeri Sentences bi at fera petaresa ◊ su gurturju est unu puzone petaresu Etymon srd. Translations French carnivore English flesh-eating Spanish carnívoro Italian carnìvoro German karnivor, fleischfressend.

petàri, petàrju, petàrzu petàju

petàta patàta

petèdha patèdha

petèdha 1 patèdha 1

petenàda , nf: petonada, pitinada Definition su petonai; in cobertantza fintzes múngia, arrebbentu, briga manna Synonyms e antonyms petonadura / cadha Etymon srd.

petenàdu , pps, agt Definition de petenare Surnames and Proverbs smb: Petenadu, Pettenadu.

petenài pantonài