abbonài , vrb: abbonare Definition rfl.: pagare un'abbonamentu a manera de arrecire calecuna cosa (es. giornale) o unu servítziu, de àere unu diritu unu borta po sèmpere o unu tanti de tempus; foedhandho de calecunu iscórriu, mescamente po unu dannu fatu, una fura, pagare unu tanti chentza cricare sa giustítzia, fintzes lassare andhare chentza pagare nudha Sentences nos semus abbonados a S'Ischíglia 2. su dannu chi at fatu cun su bestiàmine l'at abbonadu Etymon itl., spn. abbonare Translations French abonner, faire grâce, remettre English to forgive, to abate Spanish subscribir, abonar Italian abbonare, abbuonare German abonnieren, erlassen.
aggrasciàre, aggrassiàre , vrb: aggratziai, aggratziare, grassiare Definition fàere sa gràtzia, giare un'iscontu de pena a unu cundennau lassandhodhu andhare innanti; fintzes torrare gràtzias / aggrassiàresi = agiustaisí, fai dognunu su torracontu cosa sua Synonyms e antonyms annistiare, pedronai / ringratziai Sentences l'ant arrestadu, cundennadu e apustis aggratziadu puru ◊ "Si totu su chi nades est beru, cras aggràscio a totus!" nesit su re a sos presoneris Etymon srd. Translations French accorder ou faire grâce, gracier English to pardon Spanish indultar, conceder la gracia Italian graziare German begnadigen.
assétiu , nm: assetu, sétiu 1 Definition nau de ccn. po su cumportamentu, manera grabbosa de fàere, o fintzes chi no giaet cunfidàntzia, chi si credet meda; nau de sa cosa, manera de istare, betu de èssere posta, de cicire bene / donai a. a ccn. cosa = pònnere bene, assentare Synonyms e antonyms galania, garbu, tratu / assentu, posidura Etymon srd. Translations French grâce, politesse English politeness Spanish garbo, posición Italian assètto, garbo German Ordnung, feine Formen.
dechidèsa , nf: deghidesa Definition su èssere déchidu, bellu, bene fatu de pràghere meda, nau mescamente de sa persona Synonyms e antonyms donosidade, ermosura, galania, tuca | ctr. legesa Sentences intro a totu sos donos, tenes sa dechidesa principale ◊ sas rosas no sunt che a sa tua dechidesa! Etymon srd. Translations French charme, grâce, élégance English elegance, prettyness Spanish gracia, elegancia Italian avvenènza, leggiadrìa, eleganza German Anmut, Eleganz.
galanía , nf Definition su èssere galanos Synonyms e antonyms dechidesa, donosidade, ermosura, tuca | ctr. legesa Sentences mi as fatu innamorare cun galania de amore ◊ de babbu tou as chiza e galania, tue Etymon spn. galania Translations French élégance, charme, grâce English smartness, charm Spanish elegancia, hermosura Italian eleganza, avvenènza, gràzia German Eleganz, Anmut, Grazie.
gràcia , nf: gràscia, grassa, gràssia, gràtzia 1 Definition genia de praxere, de meràculu, de donu chi Deus e santos faent a chie dhos invocat, o fintzes iscontu de pena chi un'autoridade faet a unu cundennau; segundhu sa dotrina católica, su èssere in amighéntzia, in paghe cun Deus; si narat po arrengratziamentu po calecunu bene o agiudu arreciu; nau de sa manera de fàere o de si mòvere, crabbu, galania / númene de fémina: Gràssia, Grassiedha Synonyms e antonyms donu, meràculu, perdonu, piachere / anagràtzias, ringratziamentu / cumpoltura Idioms csn: gràscia ’e Deus = (nadu de css. cosa), bene bundhante, cosa bona; no àere bidu mai gràssia ’e Deus = no àere bidu mai alimentos, cosa de bonu; èssere in gràssia ’e Deus (nadu de cosa, de unu fàghere) = èssiri bèni fatu, bonu, acomenti andat bèni; fai gràtzia a unu presoneri = aggrassiare; fai mala gràtzia (nadu de carchi cosa) = fai malu sànguni, fàghere istògomo malu, dispiàghere; donai o torrai gràtzias = ringratziare; torrare malas gràssias = torrare male pro bene, èssere isconnóschidos, malebortzedidos; e de gràssias chi…, a gràscias chi… = e biadu e chi…; in gràssia! = po prexeri! (ma fintzas innanti de pregontai cosa a ccn., in su sensu de "iscusit!") Sentences de gràssias ses sa vena e sa currente ◊ bivent a gràssias de chie ndhe lis cheret dare ◊ si adduras ispetendhe sas gràtzias anzenas ti ses iscavendhe sa losa! ◊ portant gràtzias e consolu po allebiai dogna mali ◊ bidant onzi gràssia acansada cantos patint penas e tristura 2. biadu chie morit in sa gràssia de Deus! ◊ no bi ndhe at una in gràssia de Deus de cussas domos, totu malegontzas! 3. no torris mala gràtzia a Deus po su chi ses o tenis! ◊ gràssias ndhe apat Deus, su pacu nostru nos est fintzas meda! ◊ torraus gràtzias a totus is chi ant crétiu in custu ◊ de binu no ndhe bufo: gràtzia, coment'e retzidu! ◊ – Gràtzia de s'azudu! – No b'at de ite! 4. sa gana mi picabat a dellírios, pariat chi no aia bidu mai gràssia de Deus ◊ e de gràssias chi la tenimus, sa cosa, aite a ndhe comporare? ◊ a gràscias chi l'avio cuverau, cussu pacu de cosa si l'at gramuzau su becu! ◊ in gràtzia, de ue sezis? Translations French grâce English grace, mercy Spanish gracia Italian gràzia German Gnade.
tràtu , nm Definition manera de fàere, de cantare, nau fintzes de sa carena de una persona po comente si movet; fintzes su tratare, su àere tratamentu Synonyms e antonyms assétiu, figura, galania, garbu, tràgiu / tratamenta Sentences contivizat s'apusentu cun su tratu de una fada ◊ fit una pisedha bella de tratu chi pariat una fada ◊ in ite bos apo ofesu pro mi usare malu tratu? (P.Mossa)◊ no ant in pozas métrica e mesura, ne tratu bellu, ne ranza de sentidu (P.Giudice Marras)◊ giaju pro abbistesa e tratos fit unu de sos menzus ómines ◊ tue as sos tratos de una reina ◊ su tratu tou mi at fatu dilliriare ◊ cantendhe bi zughet, tenet, unu bellu tratu 2. so giómpidu a àere tratu chin zente de importu Surnames and Proverbs prb: nen bella sentza pecu, nen fea sentza tratu Etymon spn. trato Translations French grâce, allure English grace, carriage Spanish gracia, porte, trato Italian gràzia, portaménto German Anmut.