abbonài , vrb: abbonare Definition
rfl.: pagare un'abbonamentu a manera de arrecire calecuna cosa (es. giornale) o unu servítziu, de àere unu diritu unu borta po sèmpere o unu tanti de tempus; foedhandho de calecunu iscórriu, mescamente po unu dannu fatu, una fura, pagare unu tanti chentza cricare sa giustítzia, fintzes lassare andhare chentza pagare nudha
Sentences
nos semus abbonados a S'Ischíglia
2.
su dannu chi at fatu cun su bestiàmine l'at abbonadu
Etymon
itl., spn.
abbonare
Translations
French
abonner,
faire grâce,
remettre
English
to forgive,
to abate
Spanish
subscribir,
abonar
Italian
abbonare,
abbuonare
German
abonnieren,
erlassen.
aggrasciàre, aggrassiàre , vrb: aggratziai,
aggratziare,
grassiare Definition
fàere sa gràtzia, giare un'iscontu de pena a unu cundennau lassandhodhu andhare innanti; fintzes torrare gràtzias / aggrassiàresi = agiustaisí, fai dognunu su torracontu cosa sua
Synonyms e antonyms
annistiare,
pedronai
/
ringratziai
Sentences
l'ant arrestadu, cundennadu e apustis aggratziadu puru ◊ "Si totu su chi nades est beru, cras aggràscio a totus!" nesit su re a sos presoneris
Etymon
srd.
Translations
French
accorder ou faire grâce,
gracier
English
to pardon
Spanish
indultar,
conceder la gracia
Italian
graziare
German
begnadigen.
assétiu , nm: assetu,
sétiu 1 Definition
nau de ccn. po su cumportamentu, manera grabbosa de fàere, o fintzes chi no giaet cunfidàntzia, chi si credet meda; nau de sa cosa, manera de istare, betu de èssere posta, de cicire bene / donai a. a ccn. cosa = pònnere bene, assentare
Synonyms e antonyms
galania,
garbu,
tratu
/
assentu,
posidura
Etymon
srd.
Translations
French
grâce,
politesse
English
politeness
Spanish
garbo,
posición
Italian
assètto,
garbo
German
Ordnung,
feine Formen.
dechidèsa , nf: deghidesa Definition
su èssere déchidu, bellu, bene fatu de pràghere meda, nau mescamente de sa persona
Synonyms e antonyms
donosidade,
ermosura,
galania,
tuca
| ctr.
legesa
Sentences
intro a totu sos donos, tenes sa dechidesa principale ◊ sas rosas no sunt che a sa tua dechidesa!
Etymon
srd.
Translations
French
charme,
grâce,
élégance
English
elegance,
prettyness
Spanish
gracia,
elegancia
Italian
avvenènza,
leggiadrìa,
eleganza
German
Anmut,
Eleganz.
galanía , nf Definition
su èssere galanos
Synonyms e antonyms
dechidesa,
donosidade,
ermosura,
tuca
| ctr.
legesa
Sentences
mi as fatu innamorare cun galania de amore ◊ de babbu tou as chiza e galania, tue
Etymon
spn.
galania
Translations
French
élégance,
charme,
grâce
English
smartness,
charm
Spanish
elegancia,
hermosura
Italian
eleganza,
avvenènza,
gràzia
German
Eleganz,
Anmut,
Grazie.
gràcia , nf: gràscia,
grassa,
gràssia,
gràtzia 1 Definition
genia de praxere, de meràculu, de donu chi Deus e santos faent a chie dhos invocat, o fintzes iscontu de pena chi un'autoridade faet a unu cundennau; segundhu sa dotrina católica, su èssere in amighéntzia, in paghe cun Deus; si narat po arrengratziamentu po calecunu bene o agiudu arreciu; nau de sa manera de fàere o de si mòvere, crabbu, galania / númene de fémina: Gràssia, Grassiedha
Synonyms e antonyms
donu,
meràculu,
perdonu,
piachere
/
anagràtzias,
ringratziamentu
/
cumpoltura
Idioms
csn:
gràscia ’e Deus = (nadu de css. cosa), bene bundhante, cosa bona; no àere bidu mai gràssia ’e Deus = no àere bidu mai alimentos, cosa de bonu; èssere in gràssia ’e Deus (nadu de cosa, de unu fàghere) = èssiri bèni fatu, bonu, acomenti andat bèni; fai gràtzia a unu presoneri = aggrassiare; fai mala gràtzia (nadu de carchi cosa) = fai malu sànguni, fàghere istògomo malu, dispiàghere; donai o torrai gràtzias = ringratziare; torrare malas gràssias = torrare male pro bene, èssere isconnóschidos, malebortzedidos; e de gràssias chi…, a gràscias chi… = e biadu e chi…; in gràssia! = po prexeri! (ma fintzas innanti de pregontai cosa a ccn., in su sensu de "iscusit!")
Sentences
de gràssias ses sa vena e sa currente ◊ bivent a gràssias de chie ndhe lis cheret dare ◊ si adduras ispetendhe sas gràtzias anzenas ti ses iscavendhe sa losa! ◊ portant gràtzias e consolu po allebiai dogna mali ◊ bidant onzi gràssia acansada cantos patint penas e tristura
2.
biadu chie morit in sa gràssia de Deus! ◊ no bi ndhe at una in gràssia de Deus de cussas domos, totu malegontzas!
3.
no torris mala gràtzia a Deus po su chi ses o tenis! ◊ gràssias ndhe apat Deus, su pacu nostru nos est fintzas meda! ◊ torraus gràtzias a totus is chi ant crétiu in custu ◊ de binu no ndhe bufo: gràtzia, coment'e retzidu! ◊ – Gràtzia de s'azudu! – No b'at de ite!
4.
sa gana mi picabat a dellírios, pariat chi no aia bidu mai gràssia de Deus ◊ e de gràssias chi la tenimus, sa cosa, aite a ndhe comporare? ◊ a gràscias chi l'avio cuverau, cussu pacu de cosa si l'at gramuzau su becu! ◊ in gràtzia, de ue sezis?
Translations
French
grâce
English
grace,
mercy
Spanish
gracia
Italian
gràzia
German
Gnade.
tràtu , nm Definition
manera de fàere, de cantare, nau fintzes de sa carena de una persona po comente si movet; fintzes su tratare, su àere tratamentu
Synonyms e antonyms
assétiu,
figura,
galania,
garbu,
tràgiu
/
tratamenta
Sentences
contivizat s'apusentu cun su tratu de una fada ◊ fit una pisedha bella de tratu chi pariat una fada ◊ in ite bos apo ofesu pro mi usare malu tratu? (P.Mossa)◊ no ant in pozas métrica e mesura, ne tratu bellu, ne ranza de sentidu (P.Giudice Marras)◊ giaju pro abbistesa e tratos fit unu de sos menzus ómines ◊ tue as sos tratos de una reina ◊ su tratu tou mi at fatu dilliriare ◊ cantendhe bi zughet, tenet, unu bellu tratu
2.
so giómpidu a àere tratu chin zente de importu
Surnames and Proverbs
prb:
nen bella sentza pecu, nen fea sentza tratu
Etymon
spn.
trato
Translations
French
grâce,
allure
English
grace,
carriage
Spanish
gracia,
porte,
trato
Italian
gràzia,
portaménto
German
Anmut.