pilurtzía , nf: prelucia,
prilocia Definition
genia de càvaru mannitu e piludu de abbas bàscias o fintzes fungudas: un'arratza est piticu (pilumnus hirtellus)
Scientific Terminology
crx, eriphia spinifrons, dromia vulgaris
Etymon
srd.
Translations
French
crabe laineux,
étrille
English
big crab
Spanish
cangrejo moruno
Italian
favòllo
German
Wollkrabbe.
podhichemànnu , nm Definition
su primu (e fintzes su prus grussu) pódhighe de sa manu e de su pei
Synonyms e antonyms
didumannu,
pódhixi
Scientific Terminology
crn
Translations
French
pouce,
orteil
English
thumb,
big toe
Spanish
pulgar
Italian
pòllice,
àlluce
German
Daumen,
große Zehe.
sajòne , nf Definition
sazu mannu, ispina longa meda
Synonyms e antonyms
acutzoni,
bucioni,
istrajone,
sàgiu
Etymon
srd.
Translations
French
grosse épine
English
big thorn
Spanish
espina gruesa
Italian
grossa spina
German
großer Stachel.
salarzàda , nf: assalarzada Definition
su salarzare, móvia a cropu, totinduna, coment'e po assíchidu
Synonyms e antonyms
inchirriada,
suguzada,
sulurjada,
supuzada,
trúminu,
zagarada
/
istratallada
Etymon
srd.
Translations
French
agitation,
grand trouble
English
big agitation
Spanish
alboroto
Italian
vistósa agitazióne
German
Aufregung,
Beunruhigung.
sarròne, sarròni, sarrónu , nm: serrone,
serroni Definition
genia de serra manna mancai de metro e mesu, a lama larga meda, a duas mànigas, de pigare a una manu ma in duos po segare o isperrare truncos mannos, linna grussa meda (ma fintzes serra pitica de pigare a solos a una manu po segare cambos e naes pudandho); bobboi chi andhat asuta de terra modhe, trebballada, e si papat s'arraighina modhe de sa cosa prantada de pagu: a logos est fintzes mardona, sórighe mannu de fogna; bobboi chi si papat sa gioga minuda e si che istichit aintru de su corgiolu, greme chi si papat sa linna, àteru greme in colore de castàngia chi podet fàere in su casu; brutore a meda in dossu; in cobertantza, su vítziu de abbetiare pruschetotu candho unu no tenet arrexone
Synonyms e antonyms
serra
/
serracu
/
chibudhalzu,
cugumbiraxu,
istampasucros,
morucibudhu
/
tzerrone,
zannarolu,
zànnaru
/
muga,
sordi
/
tostorrímine
Idioms
csn:
intriscare o gitonare su serrone = illargare sas dentes a manera de li fàghere s'istrada e segare menzus; intrare su serrone a unu = acucai, bènniri a conca s'idea, s'abbétia de fai ccn. cosa
Sentences
s'arruaxu iscarràfiat che serroni ◊ passada sa bistrale, su serrone: acò totu distruta sa foresta! ◊ s'élighe chi bi fit in su cuile ndhe l'ant segadu a serrone ◊ usaiat sas rimas che serrone: dae cussu ndh'est s'ódiu dipesu!
2.
cherent remíntidas sas pumatas ca medas che las at segadas su serrone
4.
zughet fintzas su serrone in cambutzos de cantu est brutu, putzidha!
5.
lasso a muzere mia emancipare a patu chi no l'intret su serrone de cherrer paltorire a bolt'apare! (L.Ilieschi)◊ fuit dies e dies ammudurradu, a bortas pranghiat, no ischia mancu proite… giughiat che unu serrone in cherbedhos!
Surnames and Proverbs
smb:
Serroni
Scientific Terminology
ans, crp, gryllotalpa gryllotalpa
Etymon
srd.
Translations
French
grande scie à deux poignées
English
big saw,
mole cricket
Spanish
serrón,
tronzador
Italian
segóne
German
Zugsäge.
tangallòi, tangallòne, tangallòni , nm: dangallone Definition
ómine mannu mannu, artu, male fatu, pagu crabbau, pagu sàbiu puru
Synonyms e antonyms
càngaru,
dangarone,
dàngaru*,
giangalloi
Translations
French
homme grand et drôle
English
big and odd person
Spanish
mostrenco
Italian
uòmo gròsso ma strambo
German
großer,
verschrobener Mann.
trabintàda , nf Definition
orruta mala
Synonyms e antonyms
arratroxa,
iscartinada,
iscorjada,
istrampada
Translations
French
culbute,
dégringolade
English
big tumble
Spanish
caída
Italian
tombolóne
German
schwerer Sturz.
trassàli , nm Definition
cambu mannu, longu e grussu, de mata
Synonyms e antonyms
artzali,
bratu,
bratzali,
carba,
potzari
Scientific Terminology
rbr
Translations
French
grande branche
English
big branch
Spanish
brazo,
rama gruesa
Italian
gròsso ramo
German
grosser Ast.
tzancarronàda , nf: ciancarronada Definition
aconcada maca, fatura de tzancarrones
Synonyms e antonyms
aconcada,
acucada,
garrafatoni,
isconcata,
isconchinada,
meleda
/
cdh.tzancarrunata,
ttrs. tzancarrunada
Etymon
srd.
Translations
French
faute grossière,
balourdise
English
big mistake,
stupid act
Spanish
disparate,
imprudencia,
falta
Italian
cólpo di tèsta,
gròsso sbàglio,
spropòsito,
balordàggine
German
unbesonnene Handlung,
grober Fehler,
Dummheit.